“Ο Θεός είναι για όλους. Δεν είναι μόνο δικός μου ή μόνο δικός σου. Εμείς είμαστε από Αλβανία. Η κόρη μου είναι 17 χρόνια βαφτισμένη και πάει στην Εκκλησία και πιστεύει και κοινωνάει, μα θέλει να έρχεται και εδώ. Κανείς και τίποτα δε μας υποχρεώνει να ερχόμαστε εδώ, κάθε Πρωτομαγιά. Εγώ οδήγησα 300 χιλιόμετρα για να έρθω, άλλος ήρθε από Αλβανία, άλλος από Χαλκίδα.”
“Δεν ρωτάω κανέναν αν είναι Χριστιανός ή Μουσουλμάνος. Τί με νοιάζει; Εάν τρώμε και πίνουμε μαζί, τι με νοιάζει; Έτσι έκανα μέχρι τώρα στη ζωή μου και έτσι θα συνεχίσω να κάνω.”
[...]
Ο Μπεκτάς Βελί διάλεξε τα καλύτερα λουλούδια των θρησκειών και έφτιαξε τον Μπεκτασισμό”
[...]
Ο Ανδρέας Καρκαβίτσας (1892) γράφει
«Μία κληματαριὰ ἀπὸ τῆς μεγάλης πύλης ἀναρριχᾶται πρὸς τὸ δεύτερον πάτωμα, πολυστάφυλος καὶ παχύσκιος, καὶ δύο κυπάρισσοι, ὀρθούμεναι ἐν τῷ μέσῳ τῆς αὐλῆς, προσδίδουσιν ἀμέσως τὴν εἰκόνα συνήθους καλογηρικοῦ ἀναχωρητηρίου.
Ο αρχαιολόγος Frederick Hasluck θα καταγράψει το 1914 ότι μόλις πριν 20 χρόνια, το 1888 ζούσαν στον τεκέ 55 δερβίσηδες και ότι η συνύπαρξη χριστιανών και μουσουλμάνων φαινόταν απολύτως φυσιολογική.
[...]
Την άνθιση και διατήρηση του τεκέ θα έρθει να διακόψει η κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και η δημιουργία της Τουρκικής Δημοκρατίας. Ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ θα κηρύξει παράνομες τις αδελφότητες Σούφι και τους Δερβίσηδες και θα τους κυνηγήσει ανελέητα. Τη σειρά των Οθωμανών στη διαχείριση και στη ζωή του Τεκέ θα αναλάβουν οι Αλβανοί Μπεκτασήδες. Ο Μπεκτασισμός κυριάρχησε στα Βαλκάνια και ειδικότερα στην Αλβανία όπου μέχρι σήμερα έχει μεγάλο αριθμό πιστών. Οι διάδοχοι του τεκέ θα κρατήσουν τα ηνία μέχρι και το 1973, όπου απεβίωσε ο τελευταίος Αλβανός μπαμπάς (ηγούμενος) της Μονής και ο τεκές θα περάσει σχεδόν στη λήθη.
[...]
Ο Τεκές του Ντουρμπαλή Σουλτάν ή αλλιώς Ιρενί Τεκές ιδρύθηκε σύμφωνα με πηγές το 1492. Ο ιδρυτής του, δερβίσης Ντουρμπαλή καταγόταν από το Ικόνιο της Μικράς Ασίας και μόλις έφτασε στο χωριό Ιρενί (ονομασία του χωριού Ασπρόγεια επί Τουρκοκρατίας, μια ελληνική παραφθορά του τουρκικού Örenli. Η λέξη ören σημαίνει ερείπιο και μάλλον αναφερόταν στα ερείπια ενός βυζαντινού μοναστηριού, αφιερωμένου στον Άγιο Γεώργιο) του παραχωρήθηκε η έκταση και το κτίσμα για να δημιουργήσει ένα νέο χώρο λατρείας, τον τεκέ (μοναστήρι του ισλαμικού μυστικισμού και του σουφισμού)
[...]
Στη σύντομη ταινία του Manoël Pénicaud, Lieux Saints Partagés, Κοινοί Ιεροί Τόποι, ο “ξεναγός” του θα μας δείξει μία αγιογραφία του Αγίου Γεωργίου πάνω σε έναν τοίχο του τεκέ. “Ο Άγιος Γεώργιος αγαπιέται παντού” θα εξηγήσει. Ειδικά, στον μουσουλμανικό κόσμο ο πολεμιστής και μαχητής Άγιος Γεώργιος έχει περίοπτη θέση.
Στην είσοδο του τεκέ, είναι οι αγιογραφίες του Αλή, των Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ, του Αγίου Δημητρίου και της Παναγίας.
[...]
Ο στόχος του Δήμου είναι κάτι πολύ ανώτερο από την απλή συντήρηση ενός ιστορικού και θρησκευτικού μνημείου. Ο Δήμος βλέπει στον Τεκέ την ευκαιρία δημιουργίας ενός διεθνούς κέντρου μελέτης των λαών και των θρησκειών της Βαλκανικής των τελευταίων 5 αιώνων.
http://www.helpis.gr/helpis-voices/o-agios-ntourbali-ton-farsalon-tis-georgias-gleoudi/
https://eastmediterranean.wordpress.com/2017/04/17/οι-ντερβισηδες-της-θεσσαλιας/
https://en.wikipedia.org/wiki/Durbalı_Sultan_Tekke
“Δεν ρωτάω κανέναν αν είναι Χριστιανός ή Μουσουλμάνος. Τί με νοιάζει; Εάν τρώμε και πίνουμε μαζί, τι με νοιάζει; Έτσι έκανα μέχρι τώρα στη ζωή μου και έτσι θα συνεχίσω να κάνω.”
[...]
Ο Μπεκτάς Βελί διάλεξε τα καλύτερα λουλούδια των θρησκειών και έφτιαξε τον Μπεκτασισμό”
[...]
Ο Ανδρέας Καρκαβίτσας (1892) γράφει
«Μία κληματαριὰ ἀπὸ τῆς μεγάλης πύλης ἀναρριχᾶται πρὸς τὸ δεύτερον πάτωμα, πολυστάφυλος καὶ παχύσκιος, καὶ δύο κυπάρισσοι, ὀρθούμεναι ἐν τῷ μέσῳ τῆς αὐλῆς, προσδίδουσιν ἀμέσως τὴν εἰκόνα συνήθους καλογηρικοῦ ἀναχωρητηρίου.
Ο αρχαιολόγος Frederick Hasluck θα καταγράψει το 1914 ότι μόλις πριν 20 χρόνια, το 1888 ζούσαν στον τεκέ 55 δερβίσηδες και ότι η συνύπαρξη χριστιανών και μουσουλμάνων φαινόταν απολύτως φυσιολογική.
[...]
Την άνθιση και διατήρηση του τεκέ θα έρθει να διακόψει η κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και η δημιουργία της Τουρκικής Δημοκρατίας. Ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ θα κηρύξει παράνομες τις αδελφότητες Σούφι και τους Δερβίσηδες και θα τους κυνηγήσει ανελέητα. Τη σειρά των Οθωμανών στη διαχείριση και στη ζωή του Τεκέ θα αναλάβουν οι Αλβανοί Μπεκτασήδες. Ο Μπεκτασισμός κυριάρχησε στα Βαλκάνια και ειδικότερα στην Αλβανία όπου μέχρι σήμερα έχει μεγάλο αριθμό πιστών. Οι διάδοχοι του τεκέ θα κρατήσουν τα ηνία μέχρι και το 1973, όπου απεβίωσε ο τελευταίος Αλβανός μπαμπάς (ηγούμενος) της Μονής και ο τεκές θα περάσει σχεδόν στη λήθη.
[...]
Ο Τεκές του Ντουρμπαλή Σουλτάν ή αλλιώς Ιρενί Τεκές ιδρύθηκε σύμφωνα με πηγές το 1492. Ο ιδρυτής του, δερβίσης Ντουρμπαλή καταγόταν από το Ικόνιο της Μικράς Ασίας και μόλις έφτασε στο χωριό Ιρενί (ονομασία του χωριού Ασπρόγεια επί Τουρκοκρατίας, μια ελληνική παραφθορά του τουρκικού Örenli. Η λέξη ören σημαίνει ερείπιο και μάλλον αναφερόταν στα ερείπια ενός βυζαντινού μοναστηριού, αφιερωμένου στον Άγιο Γεώργιο) του παραχωρήθηκε η έκταση και το κτίσμα για να δημιουργήσει ένα νέο χώρο λατρείας, τον τεκέ (μοναστήρι του ισλαμικού μυστικισμού και του σουφισμού)
[...]
Στη σύντομη ταινία του Manoël Pénicaud, Lieux Saints Partagés, Κοινοί Ιεροί Τόποι, ο “ξεναγός” του θα μας δείξει μία αγιογραφία του Αγίου Γεωργίου πάνω σε έναν τοίχο του τεκέ. “Ο Άγιος Γεώργιος αγαπιέται παντού” θα εξηγήσει. Ειδικά, στον μουσουλμανικό κόσμο ο πολεμιστής και μαχητής Άγιος Γεώργιος έχει περίοπτη θέση.
Στην είσοδο του τεκέ, είναι οι αγιογραφίες του Αλή, των Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ, του Αγίου Δημητρίου και της Παναγίας.
[...]
Ο στόχος του Δήμου είναι κάτι πολύ ανώτερο από την απλή συντήρηση ενός ιστορικού και θρησκευτικού μνημείου. Ο Δήμος βλέπει στον Τεκέ την ευκαιρία δημιουργίας ενός διεθνούς κέντρου μελέτης των λαών και των θρησκειών της Βαλκανικής των τελευταίων 5 αιώνων.
http://www.helpis.gr/helpis-voices/o-agios-ntourbali-ton-farsalon-tis-georgias-gleoudi/
[....]
Η αλβανοποίηση έμελλε τελικά να αποδειχτεί χρήσιμη για τον τεκέ: τον βοήθησε να γλυτώσει το προσωπικό του από την ελληνοτουρκική ανταλλαγή πληθυσμών (από την οποία γενικά εξαιρέθηκαν πολλοί Αλβανοί Μουσουλμάνοι) και επομένως να γλυτώσει και ο ίδιος (προσωρινά) τη μοίρα της εγκατάλειψης. Επίσης, τον βοήθησαν και οι εξωτερικές εξελίξεις: με τη γενική απαγόρευση των θρησκευτικών ταγμάτων στην Τουρκία από τον Ατατούρκ, οι Μπεκτασήδες μετέφεραν την έδρα τους στα Τίρανα. Ο τεκές μπορούσε έτσι να αναγνωρίσει ως πνευματικό ηγέτη τον Αρχιμπαμπά της Αλβανίας, αποφεύγοντας τη σύνδεση με την Τουρκία. Ντόπιοι πιστοί του Μπεκτασισμού μπορεί να μην υπήρχαν πλέον, οι σχέσεις όμως με τους Χριστιανούς αγρότες (στους οποίους ο τεκές προσέφερε και εργασία, τουλάχιστον όσο διατηρούσε την ευμάρειά του) ήταν καλές, όπως και αυτές με τους τοπικούς εκπρόσωπους της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Ο τεκές συνέχισε να λειτουργεί χωρίς πολλά προβλήματα μέχρι και τον Εμφύλιο.
Τότε ήταν όμως που η «αλβανική σύνδεση» μετατράπηκε ξαφνικά σε μειονέκτημα, αφού η Ελλάδα βρέθηκε πλέον επίσημα σε εμπόλεμο καθεστώς με την κομμουνιστική Αλβανία. Ακριβώς για να αποφύγουν τη σύνδεση με το καθεστώς του Χότζα σε μια άκρως αντικομμουνιστική Ελλάδα, οι μικρές κοινότητες Μπεκτασήδων στη Θεσσαλία και τη Θεσσαλονίκη αποφάσισαν να αναγνωρίσουν τον Αρχιμπαμπά του Καΐρου ως πνευματικό τους ηγέτη. Αυτός με τη σειρά του όρισε τον (τελευταίο, όπως έμελλε να αποδειχθεί) ηγούμενο του τεκέ, Σεΐτ Μπαμπά, ως τον εκπρόσωπο της μπεκτασίδικης κοινότητας στην Ελλάδα.
Η κίνηση αυτή τελικά δεν πέτυχε το στόχο της, δηλαδή να εμποδίσει το ελληνικό κράτος από το να θεωρήσει τον τεκέ ως αλβανική και επομένως ως εχθρική περιουσία. Ως τέτοια τέθηκε το 1960 υπό κατάσχεση.
Tο 1987, το Δικαστήριο αποφάσισε ότι το εμπόλεμο καθεστώς με την Αλβανία ντε φάκτο δεν ισχύει πια, επομένως ούτε και το καθεστώς κατάσχεσης. Από τότε, το ζήτημα της ιδιοκτησίας του τεκέ παραμένει, όπως φαίνεται, άλυτο. Τα ίδια τα κτίρια του τεκέ κηρύχθηκαν το 1981 ως ιστορικά μνημεία, χωρίς όμως να γίνουν έργα για τη συντήρησή τους.
Στη δεκαετία του ’90, η Ιστορία του τεκέ θα γνώριζε μια ακόμα εντυπωσιακή εξέλιξη. Ανάμεσα στους πολλούς Αλβανούς μετανάστες που ήρθαν στην Ελλάδα, ήταν και κάποιοι πιστοί των Μπεκτασήδων. Μερικοί απ’ αυτούς (αρκετοί εκ των οποίων προέρχονταν όπως φαίνεται από το χωριό Λεσκοβίκι, κοντά στα ελληνοαλβανικά σύνορα, το οποίο για κάποιους λόγους συνδέεται ιστορικά με τον τεκέ) ανακάλυψαν πάλι τον χώρο του τεκέ.
[...]
Σήμερα η άμεση επιρροή του Μπεκτασισμού στα Βαλκάνια είναι μάλλον μικρή. Πάντως το τέλος του καθεστώτος του Χότζα έφερε και μια σχετική αναβίωση στην Αλβανία. Στην τελευταία απογραφή δήλωσε περίπου 2% του πληθυσμού τον Μπεκτασισμό ως το δικό του δόγμα. Η επιρροή του Μπεκτασισμού, ιδιαίτερα στη Νότια Αλβανία, μπορεί όμως να είναι μεγαλύτερη απ’ ό,τι δείχνει αυτό το ποσοστό, αφού δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη ότι όλοι όσοι ακολουθούν τις πρακτικές του το δηλώνουν και σαν ξεχωριστό θρήσκευμα.
[...]
Ο τεκές του Ντουρμπαλή Σουλτάν είναι από τα λίγα στοιχεία που απέμειναν για να μαρτυρούν ένα παρελθόν όχι μόνο θρησκευτικής ποικιλίας, αλλά και αλληλεπίδρασης ανάμεσα στις θρησκείες της περιοχής – ένα παρελθόν που σήμερα μοιάζει πολύ μακρινό. Τώρα που αναγκαστικά λόγω της μετανάστευσης τίθεται ξανά το θέμα της πολυπολιτισμικότητας, έχει ίσως ενδιαφέρον να ασχοληθούμε με αυτά τα κάπως ξεχασμένα κομμάτια της Ιστορίας μας.
https://eastmediterranean.wordpress.com/2017/04/17/οι-ντερβισηδες-της-θεσσαλιας/
https://en.wikipedia.org/wiki/Durbalı_Sultan_Tekke
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου