Αργόσυρτος Μάντζαρος στα Πυρηναία

λαϊκό καταλανικό τραγούδι πέντε αιώνων,
αργό παραμέλισμα του «απ' τα κόκκαλα βγαλμένη,
των Ελλήνων τα ιερά», μπαρόκ ηρεμιστική παραλλαγή
της μινορικής μετατροπίας του Μάντζαρου
από τον εθνικό ύμνο.

Παραλλήλως άγνωστα,
η πρώτη καταγραφή έγινε στο Ripollés το 1843,
ο Ύμνος εις την Ελευθερίαν συντέθηκε μεταξύ 1828 και 1830.

Ο κόντες Αρνάου ήταν ένας φεουδάρχης
που τιμωρήθηκε για τις αμαρτίες του,
 την ανέντιμη εργοδοσία και εξουσία του,
κακοπλήρωνε υποτελείς που είχε στη δούλεψή του,
και ταπείνωνε, βίαζε γυναίκες,
ανάμεσά τους και καλόγριες.
Τιμωρήθηκε να περιπλανιέται φλεγόμενος
πάνω στο άλογό του, και να τον ακολουθούν
δαιμονισμένα σκυλιά.

Εντυπωσιακή τιμωρία εις βάρος
της άρχουσας τάξης,
και απορώ πως δεν τον έχουν εκμεταλλευτεί
σεναριογραφικά οι βιντεοπαιχνιδοπλάστες,
(video game designers)
και μάλιστα οι Καταλανοί που διψάνε
για προβολή του καταλανισμού τους.

Παράλληλο που μου 'ρχεται
από την ελληνική μυθολογία
είναι ο Ιξίωνας που σκότωσε τον πεθερό του,
και ρίχτηκε στην Ήρα.
Τιμωρήθηκε δεμένος σε φλεγόμενο τροχό στα τάρταρα.
https://el.wikipedia.org/wiki/Ιξίων

Για να μην τιμωρηθώ και εγώ,
αναφέρω την πηγή που το είδα,
pde.gr φόρουμ κοινότητας εκπαιδευτικών,
όπου το μέλος apri το 2012 αναφέρει την ιστορία
και αναρωτιέται αν είχε ακούσει, άραγε, τη μελωδία ο Μάντζαρος

https://www.pde.gr/index.php?topic=27420.msg546476#msg546476
Για την καταλανική Εστάκα πήγαινα,
https://ergotelemata.blogspot.com/2020/08/Walls-will-fall-Poland-Belarus-Russia.html
και άλλο ανακάλυψα.

Παρακάτω ο καταλανικός διάλογος με μετάφραση,
ανάμεσα στην Ελβίρα, την πιστή χήρα
και τον φλεγόμενο σύζυγο κόντε Αρνάου.
...ζητά να του δώσει μία κόρη,
να αντέξει τα βάσανά του,
της τάζει και λεφτά για προίκα,
η μάνα αρνιέται και του λέει
να περάσει την τιμωρία του μόνος του,
...δεν θα μπλέξεις τα κοπέλια σου στα βάσανά σου....

τραγουδούν και στη μέση απαγγέλουν
 η Montserrat Figueras
και ο Francesc Garrigosa,
μαέστρος ο Jordi Savall

~~~~~~~~

La comtessa està asseguda, viudeta igual,
Η κοντέσα κάθεται, σαν χηρούλα παρόμοια
la comtessa està asseguda al seu palau.
κάθεται στο παλάτι της
Se li presenta à la cambra, valga'm Déu val !
Και της εμφανίζεται στο δωμάτιο, Θε μου φύλαγε!
Se li presenta a la cambra el comte Arnau,
ο κόντες Αρνάου
tot cobert de roges flames, ai, quin espant,
όλος καλυμμένος κόκκινες φλόγες, αχ, τι τρόμος,
tot cobert de roges flames, valga' m Déu val!

- Tota sola feu la vetlla, muller lleial?
Ολομόναχη βιγλίζετε, γυναίκα πιστή;
Tota sola feu la vetlla, viudeta igual?
- No la faig jo tota sola, comte l'Arnau;
Δεν είμαι ολομόναχη, κόντε Αρνάου
no la faig jo tota sola, valga'm Déu val!
- Qui teniu per companyia, muller lleial?
Ποιον έχετε για συντροφιά, γυναίκα πιστή;
Qui teniu per companyia, viudeta igual?
- Déu i la Verge María, comte l'Arnau ;
Τον Θεό και την Παρθένο Μαρία, κόντε Αρνάου
Déu i la Verge Maria, valga'm Déu val!

- A on teniu les vostres filles, muller lleial?
Πού έχετε τις κόρες σας, γυναίκα πιστή
a on teniu les vostres filles, viudeta igual?
- A la cambra són, que broden, comte l'Arnau -
Στο δωμάτιο είναι, που κεντούν, κόντε Αρνάου
a la cambra són, que broden, seda i estam.
κεντούν μετάξι και εταμίνα
- Me les deixaríeu veure, muller lleial?
με αφήνετε να τις δω, γυναίκα πιστή;
Me les deixaríeu veure, viudeta igual?
Massa les espantaríeu, comte l'Arnau,
Πολύ τις τρομάξατε, κόντε Αρνάου
massa les espantaríeu, valga'm Déu val!

- Deixeu-me'n endur una filla, muller lleial,
Άστε με να πάρω μια κόρη, γυναίκα πιστή
que amb mi passarà les penes que estic passant.
θα με συντροφεύσει στους πόνους που περνάω
- Així com les heu guanyades, valga'm Déu val!
έτσι όπως τους κέρδισατε, Θε μου φύλαγε,
tot sol com pugueu passau-les, comte l'Arnau.
ολομόναχος όπως μπορείτε, (τους πόνους) να περάσετε
- Solament la més xiqueta, muller lleial.
Μόνο τη πιο μικρή παιδούλα, γυναίκα πιστή.
- Tant m'estimo la més xica com la més gran.
όσο αγαπώ τη πιο μικρή, τόσο αγαπώ τη πιο μεγάλη
- Pet què no caseu les filles, muller lleial?
Γιατί δεν παντρεύεις τις θυγατέρες, γυναίκα πιστή;
- Perquè no tinc dot per darles, comte l'Arnau.
Γιατί δεν έχω προίκα να τους δώσω, κόντε Αρνάου
- Al capdavall de l'escala, muller lleial,
Στον πάτο της σκάλας, γυναίκα πιστή
al capdavall de l'escala n'hi ha l'arjant.
είναι το ασήμι
- Són monedes mal guanyades, valga'm Déu val!
Είναι νομίσματα κακοκερδισμένα, Θε μου φύλαγε

Per on heu entrat vós ara? Valga'm Déu val!
Μα πού πήγατε τώρα;
- Per la finestra enreixada, muller lleial.
Στο κλειστό παράθυρο, γυναίκα πιστή
- Ai, que me l'haureu cremada, comte l'Arnau!
Θα με κάψεις, κόντε Αρνάου
- Ni tan sols us l'he tocada, viudeta igual.
Ούτε σας έχω αγγίξει,
- Què és això que us surt del cap, comte l'Arnau?
Τι είν' αυτό που βγήκε απ' το κεφάλι σας
- Males coses que he pensades, muller lleial.
Κακά πράγματα που έχω λογισμένα
- Què, és això que us ix pels ulls? Valga'm Déu val!
Τι ειν' αυτό που βγήκε απ' τα μάτια;
- Són les males llambregades, viudeta igual.
Είναι κακές ματιές
- Què és això que us ix pels nassos, comte l'Arnau?
Τι είναι αυτό που βγήκε απ' τα ρουθούνια;
- Són les coses que he olorades, muller lleial.
Είναι τα πράγματα που έχω μυρισμένα
- Què és lo que us ix per la boca, comte l'Arnau?
Τι ειν' αυτό που βγήκε από το στόμα;
- Són les males paraulades, viudeta igual.
Είναι κακές λέξεις
- Què vos ix per les orelles? Valga'm Déu val!
Τι σας βγήκε απ' τα αυτιά;
- Males coses que he escoltades, muller lleial.
Κακά πράγματα που έχω ακουσμένα
- Què és això que us ix pels braços, comte l'Arnau?
Τι είν' αυτό που βγήκε απ' τα μπράτσα;
- Són les males abraçades, muller lleial.
Είναι κακές αγκαλιές
- Què és lo que us ix per les mans, comte l'Arnau?
Τί είναι αυτό που βγήκε από τα χέρια;
- Males coses que he tocades, muller lleial.
Κακά πράγματα που άγγιξα
- Què és això que us ix pels peus? Valga'm Déu val!
Τι είναι αυτό που βγήκε από τα πόδια;
- Els mals passos que donava, viudeta igual!
Τα κακά βήματα που έδινα (έκανα)

- Què és aquest soroll que sento, comte l'Arnau?
Τι είν' αυτός ο θόρυβος που ακούω
que és aquest soroll que sento, que em dóna espant?
που μου δίνει τρομάρα;
- És el cavall que m'espera, muller lleial.
Είναι το άλογο που με περιμένει
- Baixeu-il grana i civada, comte l'Arnau.
Κατεβάστε του σανό και ταγή
- No menja gra ni civada, muller lleial,
Δεν τρώει τέτοια
sinó ànimes damnades, si n'hi doneu.
μα ψυχές κολασμένες, αν του δώσετε

- A on vos han donat posada, comte d'Arnau?
Πού σας έχουν δώσει διαμονή;
A on vos han donat posada? Valga'm Déu val!
- A l'infern me l'han donada, muller lleial;
Στην κόλαση μου 'χουν δώσει
a l'infern me l'han donada, viudeta igual!
- Per què allí us l'han donada, comte l'Arnau?
Και γιατί εκεί σας έδωσαν;
Per què allí us l'han donada? Valga'm Déu val!
- Per soldades mal pagades, muller lleial,
για μισθούς κακοπληρωμένους
i donzelles deshonrades, viudeta igual!
και κοπέλες ατιμασμένες (που άφησα)
[...]


ΥΓ
κι ένας τελευταίος ελληνοκαταλανικός δεσμός,
ο κόντες ανήκε στην οικογένεια Mataplana,
της οποίας μέλος ήταν και μία βυζαντινή πριγκήπισσα
με μητέρα Βουλγάρα, η Ευδοκία Λασκαρίνα Aσανίνα,
που ο επανακτήσας την Πόλη το 1261
και σφετεριστής του θρόνου Μιχαήλ Η' Παλαιολόγος
την πάντρεψε στο εξωτερικό κατά τον διωγμό των Λασκαριδών
https://el.wikipedia.org/wiki/Ευδοκία_Λασκαρίνα

https://en.wikipedia.org/wiki/Comte_Arnau
https://es.wikipedia.org/wiki/Conde_Arnau
https://ca.wikipedia.org/wiki/Comte_l'Arnau

μακάρι
η επιβραδυμένη μελωδική γραμμή
και το κοινωνικό δίδαγμα του μύθου
να γίνουν αφορμή για περαιτέρω
ελληνοκαταλανική σύγκλιση

Λοκρικά Μοιχοτράγουδα και Ξυπνηρίσματα

Λοκρικά ήταν μοιχευτικά γυναικεία άσματα στην αρχαία Ελλάδα με αρχική προέλευση τους Επιζεφύριους Λοκρούς της Καλαβρίας, και πιθανή αιτία την δωρική καταγωγή τους, που έδινε περισσότερες ελευθερίες στη γυναίκα. Επίσης, η ξεχωριστή αγγειογραφία σε οινοχόη με τη γυναίκα από πάνω κατά τη συνουσία με νεότερο άντρα, βρέθηκε στους Λοκρούς της Ιταλίας.

Ένα άσμα έχει σωθεί, ξυπνήρισμα, (τί να πώ, εγερτήριο;) που το συνδέει έτσι θεματικά με την οξιτάνικη άλμπα, όπως θα δούμε στην συνέχεια....μα να μήν έχουμε ένα όνομα για τα πρωινά τραγούδια όπως aubade, mattinata, alborada, Morgenlied, Tagelied....και αυγήματα, εωθινίσματα, πρωινάδες, ξυπνηρίσματα. Πάλι καλά που κερδίσαμε ως λέξη την μαντινάδα, αλλάζοντάς της όμως το νόημα. Όταν είσαι Έλληνας, όπως λέν, αν δεν τρως βραδινό πριν τις δέκα...πώς να έρθει η έννοια κι η λέξη στα χείλη μας;-). Θα ξεκινήσω με ένα παλιό καταλάνικο, για να φανεί το κάλεσμα της μοιχαλίδος, τί προηγήθηκε της συνευρέσεως, πώς και γιατί έλειπε ο σύζυγος και μετά θα περάσουμε στα οξιτάνικα, αρχαία ελληνικά, νέα, και θα κλείσουμε με ένα απλό σαιξπηρικό ξυπνήρισμα. 

Στο ΡΙΚ λοιπόν, κάπου τη δεκαετία του '80, Σαββίνα Γιαννάτου και Κώστας Γρηγορέας στην κιθάρα σε καταλανικό τραγούδι του 16ου αιώνα, που συνέλεξε ή συνέθεσε ο Bartomeu Càrceres.

Soleta só jo ací, Μόνη είμαι εγώ εδώ

si voleu que us vaja obrir, αν θέτε να πάτε να ανοίξετε

ara que n'és hora, τώρα είναι η ώρα 

si voleu venir. αν θέλετε να έλθετε

Mon marit es de fora. Ο σύζυγος μου είναι έξω

On?: a Montalvá, πού; στο Μονταλμπάν

demà bé serà migjorn αύριο καλώς θα 'ρθει το μεσημέρι

abans que no tornarà. πριν δε θα γυρίσει

E jo que ho sabia pla, και εγώ το μαθα καλά

que tostemps ho fa així, πως πάντα έτσι το κάνει

ara que n'és hora, τώρα είναι η ώρα

si voleu venir. αν θέλετε να έλθετε

Πολλές φορές θα έχει ταξιδέψει αυτό αμετάφραστο μα τώρα που φαίνονται τα λόγια, τί να πεις;...την καημένη...πόσο μαραζώνει υπό τον σύζυγο ή πόσο αγαπά τον εραστή, για να βγάζει αυτή την εσωτερικότητα. Δεν παραστρατεί για σαρκικούς λόγους αλλά από ανία, θλίψη και μοναξιά, κλεισμένη καθώς θα ήταν στο σπίτι του γαιοκτήμονα. Κερατάδες ήταν λοιπόν οι φεουδάρχες και εραστές οι ιππότες, των οποίων τα κατορθώματα, των ερωτικών περιλαμβανομένων, τραγουδούν οι τροβαδούροι.


Η ποίηση των τραβαδούρων γεννήθηκε στην Οξιτανία, γλωσσικά αδελφό έθνος με την Καταλονία. Εκεί λοιπόν τον ύστερο μεσαίωνα, ξημέρωσε η alba (αυγή), κυρίως είδος μοιχευτικού άσματος, που περιγράφει τα συναισθήματα, την λαχτάρα και τους φόβους των εραστών, όταν ξυπνούν και πρέπει με εχεμύθεια να αποδράσουν και να χωριστούν. Σε αυτό τους βοηθά έμπιστο πρόσωπο φύλακας, η gaita, υπηρέτρια της κυρίας, που έγκαιρα τους ξυπνάει.

Quan lo rossinhols escria Όταν τα αηδόνια λαλούν

ab sa part la nueg e l' dia, με το που φεύγει η νύχτα κι η μέρα

yeu suy ab ma bell' amia εγώ είμαι με την αγάπη μου

jos la flor, κάτω απ' το λουλούδι (το πάθος, το σεντόνι)

tro la gaita de la tor μέχρι που η τσιλιαδόρα του πύργου

escria: "Drutz, al levar! φωνάζει: "Εραστές εγέρθητε!"

Qu' ieu vey l'alba e l' jorn clar. γιατί βλέπω αυγή και μέρα να χαράζει

(Drut = παράνομος εραστής, ιταλικά drudo)


κάποτε αναφέρεται και ο σύζυγος ως ζηλιάρης (gilos/gelos)


Bels dous amicx, baizem nos yeu e vos Καλέ γλυκέ μου φίλε,ας φιληθούμε εγώ και εσύ
aval els pratz, on chanto·ls auzellos, κάτω στο λιβάδι που τραγουδούν τα πουλιά,
Tot o fassam en despieg del gilos Τα πάντα ας κάνουμε σε πίκα του ζηλιάρη
oy Dieus, oy Dieus, de l'alba! tan tost ve. Θέ μου, Θέ μου, η αυγή πόσο σύντομα έρχεται!
(lyrics/eng.translation)

(
(by Helium Vola band) (lyrics/eng.translation)


Gaita be, gaiteta del chastel, Σκοπίνα μου λοιπόν, καστροβιγλίτισσα
Quan la re que plus m'es bon e bel Όταν το πράγμα για με τ' όμορφο και καλύτερο
Ai a me trosqu'a l'alba. ανήκει σε μένα μέχρι την αυγή
E.l jornz ve e non l'apel! η μέρα έρχεται ακάλεστη! (και μου το παίρνει)
........
Και συνεχίζουμε με τα αποσπάσματα για τα λοκρικά από τους Δειπνοσοφιστές του Αθήναιου.
.........

....Κλέαρχος δὲ ἐν δευτέρῳ Ἐρωτικῶν τὰ ἐρωτικά φησιν ᾄσματα καὶ τὰ Λοκρικὰ καλούμενα οὐδὲν τῶν Σαπφοῦς καὶ Ἀνακρέοντος διαφέρειν. Και ο Κλέαρχος στο δεύτερο κεφάλαιο από τα Ερωτικά του, αναφέρει πως τα λοκρικά δεν διαφέρουν σε τίποτα από τα υπόλοιπα και τα τραγούδια της Σαπφούς και του Ανακρέοντα....

Κατὰ τὸν σὸν Φίλωνα, δέον μηδένα τῶν σπουδῆς ἀξίων λέγειν τι τοῦ γάστρωνος παρόντος Οὐλπιανοῦ. Σύμφωνά με τον δικό σου τον Φίλωνα δεν αξίζει κάτι σπουδαίο να ειπωθεί για τον κοιλαρά Ουλπιανό. Οὗτος γὰρ τὰς καπυρωτέρας ᾠδὰς ἀσπάζεται μᾶλλον τῶν ἐσπουδασμένων· Αυτός βέβαια τα καψουροτράγουδα αγαπά πιότερο από τα έντεχνα και σοβαρά, οἷαί εἰσιν αἱ Λοκρικαὶ καλούμεναι, μοιχικαί τινες τὴν φύσιν ὑπάρχουσαι, ὡς καὶ ἥδε· τέτοια είναι τα καλούμενα Λοκρικά, που είναι στη φύση τους μοιχευτικά, όπως το παρακάτω

« Ὦ τί πάσχεις· μὴ προδῷς ἄμμ', ἱκετεύω.
Άχου τρελάθηκες; μη μας προδώσεις/καρφώσεις, ικετεύω

Πρὶν καὶ μολεῖν κεῖνον, ἀνίστω, πριν έρθει εκείνος, σήκω

μὴ κακὸν μέγα ποιήσῃ σε κἀμὲ τὴν δειλάκραν. 
μη τρανό κάνει κακό σε σέ και μέ τη δύσμοιρη

Ἁμέρα καὶ δή, τὸ φῶς διὰ τᾶς θυρίδος οὐκ εἰσορῇς; »

Μέρα είναι λοιπόν, το φως απ' το παράθυρο δεν βλέπεις;

Τοιούτων γὰρ ᾀσμάτων αὐτοῦ πᾶσα πλήρης ἡ Φοινίκη, ἐν ᾗ καὶ αὐτὸς περιῄει καλαμίζων μετὰ τῶν τοὺς κολάβρους καλουμένους συντιθέντων· εἴρηται γάρ, ὦ καλὲ Οὐλπιανέ, τοὔνομα.  Από τέτοια άσματα είναι γεμάτη η πατρίδα του Φοινίκη, όπου περιδιάβαινε και ο ίδιος παίζοντας φλογέρα με τους κολαβριστές (συνθέτες του κόλαβρου, "χορού του χοίρου"). Σου βγήκε, καλέ μου Ουλπιανέ, το όνομα.....

.....Οὐ μόνον δὲ Λυδῶν γυναῖκες ἄφετοι οὖσαι τοῖς ἐντυχοῦσιν, ἀλλὰ καὶ Λοκρῶν τῶν ᾽Επιζεφυρίων, ἔτι δὲ τῶν περὶ Κύπρον καὶ πάντων ἁπλῶς τῶν ἑταιρισμῷ τὰς ἑαυτῶν κόρας ἀφοσιούντων, παλαιᾶς τινος ὕβρεως ἐοίκασιν εἷναι πρὸς ἀλήθειαν ὑπόμνημα καὶ τιμωρίας. Όχι μόνο των Λυδών οι γυναίκες αφήνονταν λέφτερες για τον καθένα (ή τάμα στους ναούς για τους τυχόντες προσκυνητές) αλλά και των Δυτικών Λοκρών και των Κυπρίων. Aπλώς όλοι έταζαν τις κόρες τους στον εταιρισμό, θεωρώντας το μνημόνιο παλιάς ύβρης και τιμωρίας.

Το Λεξικό του Σούδα αναφέρει μία Θεανώ από τους Λοκρούς, ως συνθέτρια τέτοιων ασμάτων αλλά φυσικά δεν θα μπορούσε να ήταν η Θεανώ του Πυθαγόρα ή οποιαδήποτε μαθήτρια ή συγγενής του, όπως λέει εδώ, καθώς αυτός δίδασκε την εγκράτεια του σώματος και την αγνότητα των ηθών.

Για τη μουσική, η λέξη κλειδί είναι ο καπυρώτερος, καπυρός, (καίω ή κάτω + πυρ) ξηρός, καμμένος, εύθραυστος (στα κυπριακά, καπύρα, φρυγανιά και ξεροψημένο χοιρινό) και για ήχο, δυνατός, οξύς, διαπεραστικός.  Καπυρώτεραι ᾠδαί, λοιπόν, τα πιο φασαριόζικα, ανεβαστικά, καψουροτράγουδα. Θα 'ταν κάτι κοντά στα σημερινά σκυλάδικα. Αν βρω στίχο λοκρικό στο νόημα και στο ήθος, θα με ενημερώσω. Οπότε παρουσιάζω το κλασικό νεοελληνικό λοκρικό τραγούδι σε διεύθυνση του κεφαλλονίτη μαέστρου Παναγή Μπαρμπάτη στο θέατρο Αλίκης Βουγιουκλάκη στα Βριλήσσια.

Ξύπνα αγάπη μου
η νύχτα τέλειωσε τ' αστέρια χάθηκαν
πρέπει να φύγεις

Τα δυο τριαντάφυλλα

που ήταν πλάι μας κι αυτά μαράθηκαν

πρέπει να φύγεις

Μια ηλιαχτίδα σου χαϊδεύει τα μαλλιά

πρέπει να φύγεις θα μας βρούνε αγκαλιά

Ξύπνα αγάπη μου

η νύχτα τέλειωσε τ' αστέρια χάθηκαν

πρέπει να φύγεις

Πρέπει να φύγεις

πρέπει να φύγεις

(Στίχοι, μουσική: Κώστας Γιαννίδης από Σμύρνη)

Πολύ πιθανόν να γνώριζε και να εμπνεύστηκε από το αρχαίο άσμα. Η μουσική πάντως ανατολική και εξωτική σαν να εικονίζει το καραβάνι του κυρ-καμηλιέρη που στο τσαντίρι πλησιάζει και βιάζεται η σύζυγος τον κουρασμένο από τη νύχτα εραστή να διώξει. Θα μπορούσε να 'ταν και μια άρια από ελληνική όπερα με θέμα τη μοιχεία. Για αυτό το τραγούδι πήραμε το Α' Βραβείο του Φεστιβάλ Μεσογειακού Τραγουδιού της Βαρκελώνης το 1960 με τη Νανά Μούσχουρη.

Και κλείνω με ένα απλό ξυπνήρισμα, τη διασημότερη aubade, από άντρα σε γυναίκα, στο έργο του Σαίξπηρ, Κυμβελίνος, (λέγεται από μουσικούς, όταν ο Κλότεν ζήτησε ένα τραγούδι για να ξυπνήσει την Ιμογένη) σε μουσική Matthew Haris, που προτιμώ από αυτήν του Σούμπερτ. 

HARK! hark! the lark at heaven's gate sings,  

Άκου, άκου τον σκορδαλό στ' ουρανού την πύλη λαλεί,

  And Phoebus 'gins arise, κι ο Ήλιος αρχίζει να ξυπνά

His steeds to water at those springs  στις πηγές τ' άλογά του να πιουν,

  On chaliced flowers that lies; πα' σε κουπάτα άνθη που στέκουν,  

And winking Mary-buds begin κι οι κατιφέδες κινώντας γνέφουν          

  To ope their golden eyes: να ανοίξουν τα χρύσινα μάτια τους.  

With everything that pretty been, Είναι γύρω η φύση τσαχπίνα, 

  My lady sweet, arise! Αγάπη μου, ξύπνα!  

    Arise, arise! Ξύπνα, ξύπνα!

(Xibeca i gat) (Τυτώ και γάτος) (Barn owl and cat)

Συνεχίζοντας τη γλαυκολογία παρουσιάζουμε το γάτο Fum (καπνός) και τη κουκουβάγια Gebra, (jebr) (παγωνιά, fr. le givre)..με την ιστοσελίδα τους...ας τους πούμε ο Καπνούλης κι η Παγώνα :-) απ' την Καταλονία. Xibeca (shibeka) είναι ένα από τα πολλά καταλανικά ονόματα για την Tyto alba. (Xibeca είναι επίσης όνομα κατελάνικης μπύρας)

τραγούδι από τους Sopa de Cabra (σούπα κατσίκας) καταλανικό συγκρότημα (1986-2002)

Fas mala cara. Κάνεις μούτρα

Perquè corres tant? Γιατί τρέχεις τόσο;

Tens massa pressa, βιάζεσαι πολύ,

Mira al teu voltant. Κοίτα γύρω σου

No tens res a perdre, Δεν έχεις κάτι να χάσεις

Marca el teu ritme,  Όρισε το ρυθμό σου 

No cal pensar tant. Δεν χρειάζεται να σκέφτεσαι τόσο

De què et protegeixes?  Από τί φυλάγεσαι;

T’està costant. Σου κοστίζει.

Sempre esperes temps millors, Πάντα προσμένεις εποχές καλύτερες

Potser ja han arribat. Μπορεί ήδη να έχουν φτάσει

Ei! deixa’m dir una cosa: έι! άσε με να σου πω ένα πράγμα

Tu ets molt més important, em sembla a mi. Είσαι πολύ πιό σημαντικός, μου φαίνεται για μένα

El món va donant voltes, ο κόσμος συνεχίζει να δίνει στροφές

Tot sempre anirà canviant, no has de patir. όλα πάντα θ' αλλάζουν, ανάγκη δεν έχεις να υποφέρεις

Tothom et parla καθένας σου μιλά

Del bé i del mal, για το καλό και το κακό

Massa paraules, μεγάλες παρόλες

Mitges veritats. μισές αλήθειες

Busca el teu centre, Ψάξε το κέντρο σου

I el món tot sol και ο κόσμος όλος μόνος

Començarà a girar. θα αρχίσει να γυρίζει

Busca respostes.  Ψάξε απαντήσεις.

T’ho has preguntat?  έχεις αναρωτηθεί;

Ei! deixa’m dir una cosa: έι! άσε με να σου πω ένα πράγμα

Tu ets molt més important, ho has de sentir.Είσαι πολύ πιό σημαντικός, πρέπει να το νιώσεις

El món donarà voltes, ο κόσμος θα δίνει στροφές

Tot sempre va canviant, no has de patir.όλα πάντα θ' αλλάζουν, ανάγκη δεν έχεις να υποφέρεις

Muntanyes russes, ρώσικα βουνά 

(τρενάκι του λούνα παρκ, τρενόβουνο/τρελόβουνο)

Amunt i avall  πάνω, κάτω (βουνό-κοιλάδα)

Puges i baixes, no s’acaba mai σκαρφαλώνεις, χαμηλώνεις, δεν τελειώνει ποτέ

No et pots parar. δεν μπορείς να σταματήσεις

Busca un bon lloc on aterrar Βρες ένα καλό τόπο να προσγειωθείς, να αράξεις

O no ho explicaràs. αλλιώς δε θα το εξηγήσεις 

(el Sentit de la vida το νόημα της ζωής)

Αργοπετώντας η Παγώνα σε μουσική του Maxence Cyrin
.........................................................

(The Owl and the Pussycat by Edward Lear 1871)
(anim, GeorgeAlexander)

The Owl and the Pussy-Cat went to sea

In a beautiful pea-green boat;

They took some honey, and plenty of money

Wrapped up in a five-pound note.

The Owl looked up to the stars about,

And sang to a small guitar,

"O lovely Pussy! O Pussy, my love!

What a beautiful Pussy you are,--

You are,

What a beautiful Pussy you are!"

Pussy said to the Owl, "You elegant fowl!

How charmingly sweet you sing!

Oh, let us be married,--too long we have tarried,--

But what shall we do for a ring?"

They sailed away for a year and a day

To the land where the Bong-tree grows,

And there in a wood a piggy-wig stood

With a ring in the end of his nose,--

His nose,

With a ring in the end of his nose.

"Dear Pig, are you willing to sell for one shilling

Your ring?" Said the piggy, "I will,"

So they took it away, and were married next day

By the turkey who lives on the hill.

They dined on mince and slices of quince,

Which they ate with a runcible spoon,

And hand in hand on the edge of the sand

They danced by the light of the moon,--

The moon,

They danced by the light of the moon.


Η Κβάγια κ' η Γάτα στη θάλασσα πήγαν
σε μπιζελί πράσινη βάρκα
πήραν λίγο μέλι και πολλά λεφτά
τυλιγμένα σε πεντόλιρο νόμισμα.
Η Κβάγια τα αστέρια κοιτούσε
με μικρή κιθάρα τραγουδούσε:
"Αγαπημένη μου Ψίνα, Πουσίνα αγάπη μου
τί όμορφη Πσίνα είσαι σύ, 'σαι σύ, τί όμορφη Πσίνα είσαι σύ!"


Η Ψίνα είπε τότε στην Κβάγια "βρε, κομψό πουλί!"
"Πόσο γοητευτικά γλυκά τραγουδείς!"
"Αχ, ας παντρευτούμε, καιρό το βραδύναμε
Μα δαχτυλίδι πού να βρούμε;"
Σαλπάρανε μακριά για ένα χρόνο και μια μέρα
στη χώρα που καμπανόδεντρα φυτρώνουν,
 εκεί σε ένα δάσος Γρουνάκι στάθηκε
με κρίκο στην άκρη της μύτης, της μύτης, με κρίκο στην άκρη της μύτης.


Καλέ Γρουνάκι, θέλεις να πουλήσεις για ένα σελίνι
τον κρίκο σου; και το Γρούνι είπε: Θέλω.
Έτσι το πήραν και την επόμενη μέρα
 τους πάντρεψε η Γλούπα που ζει στη μαγούλα
Δειπνούσαν με κιμά και φέτες κυδώνια
που τά τρωγαν με ρούκουνο κουτάλι
και χέρι με χέρι στης αμμουδιάς την άκρη
χόρευαν στο φεγγαρόφωτο, ρόφωτο, χόρευαν στο φεγγαρόφωτο