Κυριακή 29 Ιουλίου 2012

Αρμάνδου Δ' Άνγκουρ, Αρχαίων Κρίσυμβουλές

Μετά τις Ολυμπιακές ωδές του Αρμάνδου, μία δηκτική, δαγκανιάρικη ανάρτηση. Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο BBC, 6 Ιουνίου, Ancient Greek solution for debt crisis, ελληνικές μεταφράσεις έθνοςβήματα νέα σου, η καλύτερη...τα ονόματα βαριούνται. Μερικές συμβουλές, λοιπόν, από συνέλληνες της π.Χ. ακμής.

1. Debt, division and revolt. Here's the 6th Century BC news from Athens.

In the early 6th Century BC, the people of Athens were burdened with debt, social division and inequality, with poor farmers prepared to sell themselves into slavery just to feed their families.

Revolution was imminent, but the aristocrat Solon emerged as a just mediator between the interests of rich and poor. The Seisachtheia plan abolished debt bondage, limited land ownership, and Solonian Constitution divided the citizen body into classes with different levels of wealth and corresponding financial obligations.

His measures, although attacked on all sides, were adopted and paved the way for the eventual creation of democracy.

Solon's success demonstrates that great statesmen must have the courage to implement unpopular compromises for the sake of justice and stability.
(κάτι κάναμε, σεισάχθεια υπογραφών)

Για να το σώσουμε αυτό: μη δημοφιλείς συμβιβασμούς για την τάξη του, ως αριστοκράτης. Τώρα, υπάρχει διακριτή τάξη ή περιφέρεια στην Ελλάδα, που είναι υπόχρεη σε άλλη τάξη ή περιφέρεια; Αν είναι εσωτερική μας υπόθεση το χρέος, τότε έχει νόημα ο Σόλων. Αλλιώς, πρέπει να θεωρήσουμε ότι βαδίζουμε προς ένα ομόσπονδο ευρωπαϊκό ή παγκόσμιο κράτος, και ο Μπαρόζο, η Λαγκάρντ αντίστοιχα, ως νέοι Σόλωνες θα σείσουν το άχθος μας. Και η Μέρκελ θα λάβει μη δημοφιλή για το λαό της μέτρα σύγκλισης προς τον Ευρωπαϊκό Νότο.
How would the gods on Mount Olympus 
tackle the IMF and the bond markets?

2. What happens next? The Delphic oracle (always ambiguous enough to be right afterwards, rather like modern economists)

Ancient Delphi was the site of Apollo's oracle, believed to be inspired by the god to utter truths. Her utterances, however, were unintelligible and needed to be interpreted by priests, who generally turned them into ambiguous prophecies.

In response to, say, "Should Greece leave the euro?" the oracle might have responded: "Greece should abandon the euro if the euro has abandoned Greece," leaving proponents and opponents of "Grexit" to squabble over what exactly that meant. It must have been something like listening to modern economists. At least the oracle had the excuse of inhaling the smoke of laurel leaves.

Wiser advice was to be found in the mottos inscribed on the face of Apollo's temple at Delphi, advocating moderation and self-knowledge: "Know thyself. Nothing in excess."

Χρησμός: «Η Ελλάδα θα πρέπει να εγκαταλείψει το ευρώ αν το ευρώ έχει εγκαταλείψει την Ελλάδα» 
Θα κόψουμε, λοιπόν, δικό μας νόμισμα, αν οι ευρωκόπτες μας κόψουν την παροχή και την αποδοχή των ομολόγων μας, αλλά μέχρι τότε: "δεν το κουνώ από παέ, εκτός και ανέ με διώξουνε!", κάπως έτσι πάμε τη δουλειά, με σκιερά υπενθύμιση πως ίσως αναγκαστούμε στην έξοδο μόνοι μας.
Σημειώνει ωστόσο ότι η πιο σοφή συμβουλή είναι τα περίφημα Δελφικά παραγγέλματα: «Γνώθι σ' αυτόν» και «Μηδέν άγαν».
Αν είχες γνώθι σ' αυτόν, δεν θα έμπαινες πρώτη στο ευρώ, και αν είχες και αίσθηση του μέτρου, θα δαπανούσες δάνεια μέχρι εκεί που φτάνει η τσέπη σου. Θα ψηφίζαμε, δηλαδή, λιγότερο δαπανηρούς λαρτζ πολιτικούς.
Κι αν έχεις γνώθι σ' αυτόν, μην πανα βγεις πρώτος από το ευρώ, ας πάρει άλλος την πρωτιά, να δούμε εμπειρία. Όποιος δεν κάθεται καλά και τη δραχμή γυρεύγει, η αλεπού του κώλου του κουκιά του μαγειρεύγει, εκτός και αν γίνει λήψη καλής συμβουλής, πώς και με τί θα πάμε στη δραχμή.
χμ...οι αρχαιολάτρες μάλλον θέλουν δραχμή, οι ευρωσκεπτικιστές του οικονομικού φιλελευθερισμού, και αυτοί δραχμή. «Αφήστε την Ελλάδα να χρεοκοπήσει» λέει ο δήμαρχος του Λονδίνου, του Αρμάνδου φίλος, και καλεί τη Βρετανία να αρνηθεί τη συμμετοχή στη διάσωση της χώρας μας. telegraph.co.uk/Boris-Johnson-let-Greece-go-bankrupt-and-leave-the-euro. Μάλιστα ο Βόρις έκανε και δοκυμαντέρ με τίτλο "Όνειρο της Ρώμης" και ερώτηση, "γιατί η φιλελεύθερη Ρώμη κατάφερε να ενώσει την Ευρώπη και οι γραφειοκράτες των Βρυξελλών δυσκολεύονται;"
On the other hand, Armand D' Angour's personal view (as a non-economist) is that a Greek exit from the Euro would be a moral and financial disaster for the whole world, not just for Greece. The stronger nations of Europe should be committed to helping all who are in the Euro, and to help them do the right things to resolve their problems. Responsibility must be taken by all parties in this crisis greekreporter.com/2012/06/10/what-would-the-ancient-greeks-think-about-modern-greeces-debt-crisis-an-expert-weighs-in/
3. Nothing new under the sun: The sage Pythagoras

If modern Greeks feel overwhelmed by today's financial problems, they might take some comfort from remembering the world-weary advice from their ancestor Pythagoras that "everything comes round again, so nothing is completely new".

Pythagoras of Samos was a 6th Century BC mystic sage who believed that numbers are behind everything in the universe - and that cosmic events recur identically over a cycle of 10,800 years.

His doctrine was picked up by the biblical author of Ecclesiastes in the 3rd Century BC, whose phrase "Ουδέν καινόν υπό τον ήλιον", There is nothing new under the sun" is repeated more than 20 times.


If you look at the picture, it seems to prove the proposition.

Email from the past? Not an ancient Greek laptop, 
but a writing tablet on a vase from 470 BC

Το πυθαγόρειο νόημα: "δεν υπάρχουν ατόφια νέα γεγονότα". Όλα έχουν ειπωθεί, πραγματωθεί, και κάνουν τον κύκλο τους με διαφορετικό ντεκόρ, λόγια και ενδυμασίες, ώστε απλώς χρειάζεται να ανοίξουμε τα παλιά βιβλία και τις επιγραφές, και ένας καλός ερμηνευτής θα ξύσει τη λύση. Τόσο απλά και αυτοαναφορικά. Αρέσκει μοι.
Worse things happen at sea: Homer's Odyssey 
shows the spirit of fortitude in adversity

4. Mind you, it could be worse…Odysseus and endurance

"Hold fast, my heart, you have endured worse suffering," Odysseus exhorts himself in Homer's Odyssey, from the 8th Century BC.

Having battled hostile elements and frightful monsters on his return home across the sea from Troy to his beloved Ithaka and wife Penelope, Odysseus here prevents himself from jeopardising a successful finale as a result of impatience.

The stirring message is that whatever the circumstances, one should recognise that things could be, and have been, even worse. Harder challenges have been faced and - with due intelligence and fortitude - overcome.

«τέτλαθι δή, κραδίη: καὶ κύντερον ἄλλο ποτ᾿ ἔτλης.
ἤματι τῷ ὅτε μοι μένος ἄσχετος ἤσθιε Κύκλωψ
ἰφθίμους ἑτάρους...

«Βάστα καρδιά, χειρότερα δεινά βαστούσες τη μέρα που μού 'τρωγε ο αδάμαστος ο Κύκλωπας τους δυνατούς συντρόφους» (~μτφ. Αργύρη Εφταλιώτη, υ 18-20,από την οποία κοπαστώθηκε στη μετάφραση ο στιχάριθμος 20 στη λέξη γενναίους 20 συντρόφους)....υπάρχουν και χειρότερα σε Ασίες και Αφρικές, γιαυτό θαρρείτε Έλληνες.
"A martyr to moral inquiry": 
Statue of Socrates outside the Bank of Greece in Athens

5. Are you sure that's right? Socrates and tireless inquiry

"The unexamined life is not worth living for a human being," said Socrates.

By cross-examining ordinary people, the philosopher aimed to get to the heart of complex questions such as "What is justice?" and "How should we live?" Often no clear answer emerged, but Socrates insisted that we keep on asking the questions.

Fellow Athenians were so offended by his scrutiny of their political and moral convictions that they voted to execute him in 399 BC, and thereby made him an eternal martyr to free thought and moral inquiry.

Socrates bequeathed to humanity a duty to keep on thinking with tireless integrity, even when - or particularly when - definite answers are unlikely to be found.

Αυτά που απ' τα βάθη των αρχαίων συμβουλεύω σας, τώρα στέκουν; αυτοαμφισβήτηση...τί είναι οικονομία; τί συνομοσπονδία;

6. How did those jokers end up in charge? Aristophanes the comedian

The most brilliantly inventive of comic playwrights, Aristophanes was happy to mock contemporary Athenian politicians of every stripe. He was also the first to coin a word for "innovation".

His comedy Frogs of 405 BC, which featured the first representation of aerial warfare, contained heartfelt and unambiguous advice for his politically fickle fellow citizens: choose good leaders, or you will be stuck with bad ones.

Πώς αυτοί οι γελωτοποιοί γινόντουσαν "εισαγγελείς"; γιατί τους έπαιρναν στα σοβαρά; O κωμικός Αριστοφάνης, o πιο εφευρετικός των κωμοδιογράφων, χαιρόταν να σατιρίζει τους σύγχρονούς του Αθηναίους πολιτικούς κάθε λογής. Ήταν επίσης ο πρώτος που έπλασε τη λέξη καινοτομέω, (Σφήκες) δέξαι τελετὴν καινὴν ὦναξ, ἣν τῷ πατρὶ καινοτομοῦμεν. Η λέξη καινοτομία γεννήθηκε στην κωμωδία, που σημαίνει πως με ξύλινη σοβαροφάνεια ή μελαγχολική διάθεση δεν πρόκειται να καινοτομήσεις, να φρεσκάρεις το μυαλό σου, να κατεβάσεις νέες ιδέες, απλώς θα ορθοτομείς αναμασώντας τα δοκιμασμένα και σίγουρα. 

(Εκκλησιάζουσες
Πραξάγορα
καὶ μὴν ὅτι μὲν χρηστὰ διδάξω πιστεύω: τοὺς δὲ θεατάς, 
εἰ καινοτομεῖν ἐθελήσουσιν καὶ μὴ τοῖς ἠθάσι λίαν 
τοῖς τ᾽ ἀρχαίοις ἐνδιατρίβειν, τοῦτ᾽ ἔσθ᾽ ὃ μάλιστα δέδοικα.


Βλέπυρος
περὶ μὲν τοίνυν τοῦ καινοτομεῖν μὴ δείσῃς: τοῦτο γὰρ ἡμῖν 
δρᾶν ἀντ᾽ ἄλλης ἀρχῆς ἐστιν, τῶν δ᾽ ἀρχαίων ἀμελῆσαι.

Praxagora
I believe my ideas are good, but what I fear is that the public will cling 
to the old customs and refuse to accept my reforms.
Blepyrus
Have no fear about that. Love of novelty and disdain for traditions, 
these are the dominating principles among us.

Η κωμωδία Βάτραχοι (405 π.Χ.) περιέχει την πρώτη περιγραφή
εναέριας χημικής επίθεσης.

Εὐριπίδης
αἴροιεν αὖραι πελαγίαν ὑπὲρ πλάκα,
ναυμαχοῖεν κᾆτ᾽ ἔχοντες ὀξίδας 
ῥαίνοιεν ἐς τὰ βλέφαρα τῶν ἐναντίων. 

Τον Κινησία αν κάναμε φτερό για τον Κλεόκριτο,
και αγέρηδες τους σήκωναν ψηλά στο ίσιο πέλαγος,
κι αν ναυμαχούσαν έχοντας στα χέρια ξιδομπούκαλα
θα έβρεχαν τα βλέφαρα των Σπαρτιατών εχθρών μας!

Euripides
If you feathered Cleocritus with Cinesias,
the breezes would lift them over the ocean's plane.
If there were a sea battle, and then they had bottles of vinegar,
they could squirt them in the enemies' eyes.

αλλά και ειλικρινείς, ξεκάθαρες συμβουλές για τους ευμετάβολους
συμπατριώτες του: "διαλέξτε καλούς ηγέτες, ή θα σας μείνουν οι κακοί".

Ευριπίδης 
ὅταν τὰ νῦν ἄπιστα πίσθ᾽ ἡγώμεθα,
τὰ δ᾽ ὄντα πίστ᾽ ἄπιστα.
όταν αυτούς που δεν πιστεύουμε πιστέψουμε,
και αυτούς που πιστεύουμε αμφισβητήσουμε.

7. Should we do the same as last time? Heraclitus the thinker

"You can't step into the same river twice" is one of the statements of Heraclitus, in the early 5th Century BC - his point being that the ceaseless flow of the water makes for a different river each time you step into it.

Hippocrates: "Wishful thinking will not produce a cure"
A sharp pupil pointed out "in that case you can't step into the same river once", since if everything is constantly in flux, so is the identity of the individual stepping into the water.

While change is constant, different things change at different rates. In an environment of ceaseless flux, it is important to identify stable markers and to hold fast to them.

Bond markets, debt and bail-outs must feel like a similar challenge.

Απέναντι στην πυθαγόρεια, ινδική φιλοσοφία, "τα πάντα κύκλος εστί", ο Ηράκλειτος προειδοποιεί: τὰ πάντα ῥεῖ, τὰ πάντα χωρεῖ καὶ οὐδὲν μένει", "δὶς ἐς τὸν αὐτὸν ποταμὸν οὐκ ἂν ἐμβαίης". Δυο φορές δεν γίνεται να σε σώσουν, σώσου τώρα μόνος σου.
Hippocrates: "Wishful thinking will not produce a cure"

8. Tell me the worst, doctor. Hippocrates faces the facts

Western medicine goes back to Hippocrates, late 5th Century BC, and doctors still take the "Hippocratic oath". An extensive set of ancient medical observations details how patients fared when they were treated by means such as diet and exercise.

What is exceptional in ancient thinking about health and disease is the clear-sighted recognition that doctors must observe accurately and record truthfully - even when patients die in the process.

Magical or wishful thinking cannot bring a cure. Only honest, exhaustive, empirical observation can hope to reveal what works and what does not.

Σημασία στην επιστήμη έχει να πετύχει η εγχείριση, ακόμη και αν μας φύγει ο ασθενής. Η εμπειρία που συλλέχτηκε θα βοηθήσει τον επόμενο, το επόμενο κράτος που θα υποστεί εγχείριση βοήθειας και ανάταξη της οικονομίας του.

9. Seizing the opportunity: Cleisthenes and democracy

The ancient Greeks were strongly aware of the power of opportunity - in Greek, kairos. Seizing the moment - in oratory, athletics, or battle - was admired and viewed as an indication of skill.

.In many cases, such temporary innovation, born of the moment, will be more enduring, especially if successive innovators build on its principles.

When the tyrants of Athens were deposed at the end of the 6th Century, the leading citizen Cleisthenes needed to think up a constitution that would cut across existing structures of power and allegiance.

He devised with amazing rapidity a system of elective government in which all the citizens (the Greek word "demos" means "the people") had a single vote - the world's first democracy.

Ποιά είναι η αντίστοιχη κλεισθένεια ευκαιρία για το 2012; Ίσως ήταν η αναθεώρηση του συντάγματος που μας χρεκόπησε.


10. Big problem, long bath: Archimedes the inventor

Asked to measure whether a crown was made of pure gold, the Sicilian Greek Archimedes (3rd Century BC) puzzled over a solution.

The story goes that when he eventually took a bath and saw the water rising as he stepped in, it struck him that an object's volume could be measured by the water it displaced - and when weighed, their relative density could be calculated.

He was so excited by his discovery that he jumped out of the bath and ran naked through Syracuse shouting "Eureka!" - Greek for "I've got it!"

Finding the solution to a knotty problem requires hard thinking, but the answer often comes only when you switch off - and take a bath.

Όπως, λοιπόν, η λέξη καινοτομία γεννήθηκε στην κωμωδία, έτσι αν είσαι και όλη μέρα μουτρωμένος και πολύσκεφτος, θα μπλοκάρεις, και δεν πρόκειται ιδέα να κατεβάσεις. Λούσου και χαλάρωσε.

Armand D'Angour is a lecturer in classics at the University of Oxford and author of The Greeks and the New: Novelty in Ancient Greek Imagination and Experience. Φέτος θα κυκλοφορήσει και το Eureka!: Seven Principles of Innovation from Ancient Greece. Πώς σκέφτονταν οι Έλληνες για το καινούριο, τον νεωτερισμό, και την καινοτομία;
The Greeks have long been regarded as innovators across a wide range of fields in literature, culture, philosophy, politics and science. However, little attention has been paid to how they thought and felt about novelty and innovation itself, and to relating this to the forces of traditionalism and conservatism which were also present across all the various societies within ancient Greece. What inspired the Greeks to embark on their unique and enduring innovations? How did they think and feel about the new? This book represents the first serious attempt to address these issues, and deals with the phenomenon across all periods and areas of classical Greek history and thought. Each chapter concentrates on a different area of culture or thought, while the book as a whole argues that much of the impulse towards innovation came from the life of the polis which provided its setting.
τοῖς τε νέοις τόδ' ἔθηκα τὸ βιβλίον τοῖς τε παλαιοῖς·

 I’ve made this book with young and old in view:
for I grow old discovering what’s new.

Δυστυχώς, το μόνο δικτυωμένο βίντεο στα αλβανικά,
"Çfarë do të bënin grekët e lashtë, që ta shpëtonin Greqinë?"
"Τί θα έκαναν οι έλληνες οι παλαιοί, για να σώσουν την Ελλάδα;"
αν και πιασάρικο ρεπορτάζ, δεν χώρεσε στα ελληνικά κανάλια.
Το μόνο ελληνόφωνο ως τώρα μέσο που ασχολήθηκε,
και πήρε συνέντευξη απ' τον Αρμάνδο
είναι οι United Reporters.gr

-Καταρχάς να σας πω ότι ο τίτλος που επέλεξε το BBC είναι ελαφρώς παραπλανητικός", διευκρινίζει αμέσως.
-Δηλαδή δεν μπορούμε να πάρουμε συγκεκριμένες απαντήσεις από την αρχαία Ελλάδα για να λύσουμε τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η σύγχρονη; 
-Όχι, σαφείς απαντήσεις δεν υπάρχουν. Πρέπει να το ξεκαθαρίσω αυτό. Δεν μπορείς να αξιοποιήσεις την ιστορία για να δώσεις συγκεκριμένες λύσεις σε σύγχρονα προβλήματα, κάθε πρόβλημα και κάθε κατάσταση διαφέρει 
-Πιστεύετε ότι οι σύγχρονοι Έλληνες δικαιούμαστε ειδικής μεταχείρισης για τη συμβολή  αυτή των προγόνων μας; 
-Οι Έλληνες δεν δικαιούστε ειδικής μεταχείρισης λόγω του ένδοξου παρελθόντος σας, διότι ήδη είστε πολύ τυχεροί να διαθέτετε τόσο πλούσια ιστορία. Unitedreporters.gr/Deixte megalytero sevasmo stoys arhaioys Ellines

....

Around 800 BC the Greeks – possibly one Greek man – modified the Phoenicians’ script by establishing regular vowel-symbols (A E I O Y) to create the world’s first true alphabet. The alphabet economically and comprehensively permits the phonetic transciption of a potentially infinite number of thoughts and propositions. One form of this alphabet was eventally adopted by the Romans to become the Latin alphabet used all over the world today.

The story of the alphabet’s creation is a wonderful demonstration of one of the most common and productive mechanisms of innovation: the creative modification of an existing structure to fulfil a perceived need.

P.S.

The economic and social crisis affecting the Greeks  - and other nations in Europe – has led some people to question me on two issues unrelated to the purpose of the work: 1) if the Greeks were so brilliant, how have they got themselves into this mess? and 2) what ‘new’ ways can my research suggest for solving the Greeks’ problems? I won’t bother with the first, but after some pressure to address the second I succumbed to writing a piece for the BBC news education website, which was given the misleading title Ancient Greek solution for debt crisis. There is, of course, no single ancient Greek solution; but engaging with brilliant and innovative ancient Greek thinkers can certainly suggest helpful and productive ways of addressing challenging or intractable situations. http://www.armand-dangour.com/greeks-and-the-new/

Παρασκευή 27 Ιουλίου 2012

Αρμάνδου Τ' Άνγκουρ-Τσικλητήρα Ολυμπιακές Ωδές


Armand D'Angour, a musician and classicist at Jesus College, Oxford, whose wife Karen Ciclitira,  a social psychologist in Middlesex University, happens to be great-niece of 1912 Greek Olympic gold medallistKonstantinos Tsiklitiras/Κωνσταντίνος Τσικλητήρας.

Αρμάνδου του Άνγκουρ; μάλλον από το angour, άλγος, παραφθορά του λατινικού angor, συγγενές με το anger και άγχος, ας πούμε Αγχίδης. Άντρας με συζυγώνυμο· δεν νομίζω να διαφωνούσε με φεμινίστρια σύζυγο. Για τον Τσικλητήρα, Τζικλητήρα, ή Τσιγκλητήρα, ίσως απ' το τσιγκλάω. Πώς ηχούνε στ' αγγλικά; μάλλον Sɪklɪt'aɪra και 'Æŋɡuː(ɹ)..δυσκολεύονται στο τσ οι Εγγλέζοι.

Άλλος ένας έλληνας Διονύσιος Τσικλητήρας από την Πάτρα έγινε βρετανός Dennis Ciclitira, και πολέμησε στη Κρήτη κατά τον ΔΠ.

Ένας ακόμη βρετανός, αθλητής και κλασικιστής, ο George Sturt Robertson, έγραψε και απάγγειλε ωδή, (δεν την βρήκα στο ίντερνετ) στους πρώτους Ολυμπιακούς 1896, στους οποίους πήρε και χάλκινο μετάλλιο στο τένις.


2004

τᾶς Ἀθάνας γᾶς ἱερόν τέμενος
Στης γης της Αθηνάς το άγιο τέμενος
καὶ πόλιν ἀθάνατον Θησέος καὶ Ἐρεχθεϊδᾶν
και αιώνια πόλη του Θησέα, γόνων του Ερεχθέα
ὑμνήσομεν ἔνθεν Ἀθαναῖοι παλαιοὶ
θα ψάλουμε, εδώ που Αθηναίοι παλαιοί
καὶ ποθ' ἥρωες πρὸς ἀγῶνα μόλον
και κάποτε ήρωες για τον αγώνα κίνησαν
τᾶς Ὀλυμπίας φαεννᾶς·
της Ολυμπίας της λαμπρής·
νῦν ταδ' ἄεθλα χρόνῳ δευτέρῳ σὺν τύχᾳ
τώρα τους αγώνες για δεύτερη φορά με επιτυχία
αὖθί σε δεξαμέναν
πάλι εσύ υποδέχτηκες
ἀγλαΐζωμεν μέλει σὺν Πινδαρείῳ
ας δοξάσουμε με μουσική πινδαρική
δεῦτ' ἐς ὀμφαλόν, νέοι ἠδὲ κόραι
εμπρός στον ομφαλό της γης, αγόρια και κορίτσια
τηλόθεν ἐρχόμενοι χώρων ἀπὸ μυριάδων
από μακρόθ' ερχόμενα και από μυριάδες τόπους
ἀλκᾷ μὲν ἀγαλλόμενοι γνώμᾳ τε πιστοί
τη δύναμή τους χαίρονται, στη θέλησή τους σταθεροί
ἀμφί νίκας, ἠσυχίας τε χάριν
για νίκες και ειρήνη
να μετρηθούν ειν' έτοιμοι
τοῖς γὰρ ἀεθλοφόροις ἔσσεται μεν χάρις
θα χαρούν οι νικητές
ἀμφ' ἀρεταῖς μεγάλαις
για τις καλές τους αρετές
με τον ανθό της μουσικής εμείς να τους γιορτάσουμε

ἄλλοτε δ' ἄλλῳ ἑπέσθω φίλον ευτυχίας
εναλλάξ ν' ακολουθήσει αγαπητό επιτυχίας
δῶρον Ὀλυμπιονίκαις, δίδωσι γὰρ θεός
δώρο τους Ολυμπιονίκες, γιατί δίνει ο θεός
οἷς θέμις καὶ καιρὸς ἔπεστι λαχεῖν
σε αυτούς που ήρθε καιρός δικαίωσης
ἀλλὰ συν θεῷ γε λάμποι φάος ἀθάνατον και τᾷ πόλει
και με θεό ας λάμπει αθάνατο το φως στην πόλη
τᾶς ξενίας ἔνεκεν τᾶς τε φιλοφροσύνας
για την φιλοξενία της και την ευγένειά της
ὦ ματρόπολις σοφίας ἐξαίρετος καθ' Ἑλλάδα,
ω μητρόπολη σοφίας έξοχη ανά την Ελλάδα
νῦν ἀσμένως δέξαι τόδ' ἄγαλμα λόγων
τώρα χαρούμενα δέξου ευχάριστο δώρο λόγων
ἀρχαΐῳ τετελεσμένον τρόπῳ
με αρχαίο τρόπο παρουσιασμένο
τέλος δε και φωνᾷ μεγάλᾳ μακαρίζωμεν
τέλος με φωνή μεγάλη ας ευχόμαστε
σ' ἀκμάζοισαν ὄλβῳ
να ακμάζεις με ευτυχία


Blessed precinct of the land of Athena,
Immortal City of Theseus and of the sons of Erechtheus,
We will sing of you, whence Athenians of old
And heroes once set forth to the Games
Of shining Olympia.
Now as for a second time with good fortune
You have welcomed these contests here
Let us celebrate you with Pindaric song.
Come to the world's centre, young men and women,
Gathering from countless lands afar,
Rejoicing in strength and firm in purpose
To achieve victory, and in the cause of peace
Eager to compete.
To the winners there will be grateful reward
For their marvellous skills,
So let us extol them with glorious music.
Let the desired gift of success alight
On each Olympic victor in turn, as God grants it
To those who deserve it and whose turn it is to win.
But with God's favour may light eternal also shine on the City
In return for her hospitality and goodwill.
O Mother-city of wisdom, famed of all Hellas,
Now receive in gladness this thanks-offering of words
Finessed in ancient style;
And in finale with upraised voices let us praise you
at the height of your glory.

Τα παραπάνω, λένε, εκφωνήθηκαν κατά την τελετή λήξης,
το αγγλικό από την ξιφομάχο Mary Glen-Haig (γ. 1918)
guardian.co.uk/uk/2004/aug/06/artsandhumanities.arts
classics.ox.ac.uk/outreach/features/Pindar
Olympics ring to sound of winning British ode
αλλά δεν βρίσκω, δεν θυμάμαι τίποτα.
Μάλλον σε καμιά δεξίωση, IOC meeting, θα ακούστηκε.

σε δεξίωση, 23-7, έλαβε χώρα το παρακάτω,
αλλά δικτυώθηκε μικρό μόνο απαγγελίας απόσπασμα.

2012

Ἴδεσθε καινὸν πῦρ τόδ' Ὀλυμπικόν
Δέστε νέα φωτιά εδώ της Ολυμπίας
ὅ γ' ἐξέλαμψε πρόσθε καθ' Ἑλλάδα
που έλαμψε πρώτα στην Ελλάδα
ἀλλ' ἡδέως δέχεσθε τἆθλα
και με χαρά δεχτείτε τους αγώνες
Λονδινίου ποταμοῦ παρ' ὄχθας
στου Τάμεση του ποταμού τις όχθες

ὑμνεῖτε δ' αἴγλην ἀντιπάλων σοφῶν
υμνείτε την αίγλη ικανών αντιπάλων
στρατός γὰρ ἦλθεν ἐκ περάτων χθονός
λαοί ήρθαν απ' την άκρη της γης
καὶ χρὴ μεγίσταις ὦδ' ἀοιδόν
και πρέπει, με εξαίσια εδώ ο αοιδός τραγούδια
ἀμφ' ἀρεταῖσι καθ' ἅρμ' ἐλαύνειν
για αρετές των αθλητών, τ' άρματα να καθοδηγεί

πλῆθος θεατῶν μυρίων ὄψεται
πλήθος μυριάδων θεατών θα βλέπει
ὁρμὴν τρεχόντων καὶ λιπαρὰν χάριν
ορμή δρομέων, γυαλιστερή γοητεία
σπονδὴν τ' ἐρεσσόντων ἑταίρων
σπονδή από συντρόφους κωπηλάτες
ἀκροβατῶν τε δοκοὺς πατούντων
και ισορροπιστές δοκοβάτες


θεάσεται χάρματι τοξότην
θα δει με χαρά τοξότη
τείνοντα νευράν, και ποδί σοφρώνως
 χορδή να τεντώνει και πόδι σοφά
τὸν ἱππότην στρέφοντα πῶλον
ιππέα πουλάρι να στρέφει
ἀστεροπῆς τε σέλας θεούσης
και λάμψη θείας αστραπής

πρέψουσι δ' αὐλοί καὶ τύπανον βρόμῳ
θα διαπρέψουν και πνευστά, τύμπανα στο σαματά
τιμῆς φλεγούσης πολλὰ καθ' ἡμέραν
σαν φλογερές απονομές θα 'χουμε κάθε μέρα
ὄχλος δε αΰσει "καλλίνικε!"
το πλήθος θα κραυγάζει "καλλίνικε!"
χρύσε' ἄεθλα ἐσιδὼν φέροντας
χρυσά βραβεία αφού δει οι αθλητές να παίρνουν

δεῦτε αῦτε γῆν περίρρυτον
ελάτε πάλι στο νησί
ἄρχων γὰρ ἄγχι καὶ πρύτανις βαρύς
ο τελετάρχης είν' κοντά και ο δήμαρχος βαρύς
νίκη δ' ἀρίστοις αιέν ἔστω
η νίκη τους άριστους πάντα να συντροφεύει
νῦν κρότος, αἶψα δὲ τἆθλα ἀγέσθω!
τώρα παίξετε κρότο, ευθύς να πάρουν μπρος οι αγώνες!

μεταγενέστερη απαγγελία στον Τάμεση

The new Olympic flame behold,
that once burned bright in Greece of old;
with happy hearts receive once more
these Games revived on London's shore.
Praise rival teams, in sport allied,
as athletes stream from far and wide;
the poet too must take the road
conveying praise to victory owed.
Millions of watchers will embrace
the passion of each close-run race,
The efforts of the rowing teams
and gymnasts on balancing beams.
The will observe with rapt delight
the archer draw his bowstring tight,
the skilful rider guide her horse,
and lightning bolt around the course.
The pipes will play, the drum resound,
as medallists are daily crowned;
the crowd’s hurrah will reach the skies
when victors hoist the golden prize.
Now welcome to this seagirt land,
with London’s Mayor and coat hand
good luck to all who strive to win:
applaud and let the Games begin!

(another translation here)

D’Angour, described how despite wanting to write in Latin, to distinguish it from his previous Greek Ode, Johnson “wrote to me that he was still ‘a bit in love with the idea of a Greek Ode’, and added that he had in mind a pun on the Greek word for ‘(Usain) Bolt’”. χμ...για να μαντέψω...ὅς ἀεὶν βολίζει ἀντιπάλους, hos aein bolizei antipalous, he who forever like a missile sinks the rivals.
“I had previously had in mind some Latin puns such as the words ‘Britannis / primus ab oris (‘first from Britain’s shores’, but the Latin letters can be read as saying ‘primus a Boris’ – ‘ah Boris is first’).”
“I even tried to think of ways in which it could be performed to music and marching (though my wife put me off the idea, saying that it would be reminiscent of fascist celebrations).”
“The initial composition took me around a fortnight to complete, and I then spent a few months refining and correcting it. I have a small group of fellow classicists who subjected it to informal scrutiny and made some suggestions, but in essence it has not changed since the original composition.
http://oxfordstudent.com/2011/10/27/oxford-don-pens-ode-for-boris/

Mayor quizzing pupils on Olympic mythology

Κυριακή 15 Ιουλίου 2012

Adventures on Kythera (Kids Series) και Κυθηραϊκή Αρχαιολογία

Αυστραλέζικη παιδική σειρά, σκηνοθετημένη από τον ελληνοαυστραλό Τζον Τατούλη, γυρίστηκε το 1989 στα Κύθηρα, στο Τσιρίγο (εκ του Cytherigo), και εξέπεμψε το 1991-2 στην Αυστραλία, αργότερα στη Βρετανία, αλλά όχι στην Ελλάδα. Γιατί τα Κύθηρα; στην Αυστραλία είναι η μεγαλύτερη κυθηραϊκή κοινότητα στον κόσμο, περίπου 65.000. Διαθέτουν μάλιστα και αρχαιολογικό ηλέτοπο  "Σκάβουμε τα Κύθηρα, We dig Kythira, http://krg.org.au/dig/", που στελεχώνει με θερινούς εθελοντές τους αρχαιολόγους.

Υπόθεση

Τρία αυστραλάκια, τα δύο ελληνικής καταγωγής, έρχονται για διακοπές στα Κύθηρα, όπου με δυο τσιριγωτάκια φτιάχνουν ομάδα για τις καλοκαιρινές περιπέτειες. Μία από τις αγωνίες τους, η σημαντικότερη, είναι αρχαιολογική: το κράτος αποφάσισε να κλείσει λόγω μνημειακής ανεπάρκειας το μουσείο, όπου δουλεύει δικό τους πρόσωπο, και τα παιδιά αποφάσισαν να κάνουν μια ανακάλυψη, ώστε να παραμείνει ανοιχτό. Στο προτελευταίο επεισόδιο, η Μόλυ βρίσκει μία πλάκα με σφηνοειδή γραφή, και έτσι σώζεται το μουσείο. Από τα παιδιά, η ελληνοαυστραλή Rebekah Elmaloglou συνεχίζει την υποκριτική, ενώ η ρωσοαυστραλή Amelia Frid έγινε δικαστική ψυχολόγος.


(1:10)...bureaucratic idiots close down the museum...
(2:40)..all you do is complάϊn?...australian accent joke
...-we travel to Cythera today...-to die!..
Ep 2
Ep 3
Ep 4
Ep 5
Ep 6
(Part 1) (Part 2) (Part 3) (Part 4) (Part 5)

Στο 6.2.1:40 I am convinced the island had commercial ties way beyond the Aegean in Minoan times.
-There is no proof, Vincent! -No proof! What about that 19th c. cuneiform tablet report?...
-...then suddenly disappeared, if it ever existed.


....A cuneiform dedication of Naram-Sin, son of Ibiq-Adad, king of Esnunna,
modern Iraq, 19th c. BC, was found on Cythera as early as 1849.
(Hellenosemitica: an ethnic and cultural study in
West Semitic impact on Mycenaean Greece by Michael C. Astour)

2,350 B.C. - Trivia / Cythera - According to one report: "Cythera began to attract foreigners as early as the Pyramid age. A stone cup, with the name of a Fifth Dynasty solar temple [sp-r] inscribed in Egyptian hieroglyphs, has been found on Cythera.  Early in the second quarter of the second millennium, a Babylonian inscription of Naram-Sin, King of Eshnunna, was dedicated on Cythera 'for the life' of that Mesopotamian monarch. The interesting thing is that both of these texts found on Cythera are religious in character. Herodotus [1:105] relates that the Phoenicians erected a temple on Cythera to the goddess of the heavens. (http://mirrorh.com/timeline3.html)

...καὶ τὸ ἐν Κυθήροισι (τῆς οὐρανίης Ἀφροδίτης τὸ ἱρόν)
 Φοίνικές εἰσὶ οἱ ἱδρυσάμενοι ἐκ ταύτης τῆς Συρίης ἐόντες...

Eshnunna near modern Baghdad was also on the tin route, which perhaps could
explain how a cuneiform inscription of Naram-Sin came to Kythera.
(Trade and rule in palatial Crete, malcolmwiener.net/Articles/)
.........
και η ιστορία των κλειστών μουσείων συνεχίζεται,
επισκευάζεται επ' αόριστον από το σεισμό του 2006
(http://krg.org.au/dig/)
Ώστε αναγκαία η Κυθηραϊκή τηλεξενάγηση από τον έφεδρο αρχαιολόγο
Άρη Τσαραβόπουλο, για όσα έχει, ο ίδιος, δει και βρει.


Στο πρώτο λεπτό λέει, πως αποχώρησε τον πρώτο χρόνο από τον σύλλογο, στα γραφεία του συλλόγου τον Μάρτη στην Αθήνα μιλά, γιατί η επαφή του συλλόγου με την κοινωνία ήταν προβληματική· και αυτό αφορά και άλλους ειδικούς· τον τελευταίο καιρό, βέβαια, δίνει μπουνιές ο σύλλογος στα τείχη που έκτισε, αλλά θέλει χρόνο για να ξεθωριάσει η πρώτη εντύπωση. Ενώ η αρχαιολογία ως θέμα διατρέχει σενάρια, εικόνες, τραγούδια, δεν είμαστε τόσο θερμοί, όταν θα μας μιλήσει αρχαιολόγος. Είναι σπάνιο να βρεις καλό ερευνητή-αρχαιολόγο, που να είναι ταυτόχρονα και καλός ξεναγός σε ευρύτερο και όχι στενό κοινό. Το πρώτο χρειάζεται εσωστρέφεια, να είσαι βυθισμένος στον κόσμο σου και σε άλλες εποχές, το δεύτερο θέλει επικοινωνιακές αρετές, τεχνικές ηθοποιίας και αφήγησης. Θα μπορούσε, λοιπόν, αρχαιολόγος να κάνει εκπομπή σε ιδιωτικό κανάλι για την αρχαιολογία, όπως ο "ξεναγός" Μαμαλάκης για την μαγειρική; ίδοιμεν.

Επίσης, διαφωνεί με τον τίτλο ΣΕΑ, δηλαδή, ο "Σύλλογος Αρχαιολόγων Ελλάδος" θα περιλάμβανε και τους ξένους που εργάζονται εδώ. Ο "Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων" περιέχει και τους έλληνες αρχαιολόγους, που ανασκάπτουν ξένα μέρη. Και επειδή οι εδώ ξένοι είναι πολύ περισσότεροι από τους δικούς μας απόδημους, έχει λογική η πρόταση του να γίνει το ΣΕΑ, ΣΑΕ. (7:29G.L. Huxley, 90 ετών αρχαιολόγος, πρέπει να έδωσε διάλεξη στα ελληνικά τον Ιούνιο στα Κύθηρα. Αναμένουμε το βίντεο.

(3:00)...κανένα παραδοσιακό χωριό δεν έχει επαφή με τη θάλασσα, όλοι από μέσα σε ένα νησί-λεκανοπέδιο, οροπέδιο, περίβραχο νησί, περίκλειστο, ασφαλές από πειρατές. Το "ψηλό νησί", high island, είναι το ηφαιστειογενές, όπως η περίβραχη Σαντορίνη. Το όνομα λέγεται ότι προέρχεται από το ομηρικό ρήμα κεύθω, συγγενές με το hide, κρύβω, αόριστος ἔκυθον· ἡ κυθηρά νῆσος, το κυθηρονήσι, το κρυμμένο με βράχια. Και επειδή είναι και αφροδίσιο νησί, προσθέτουν, εκεί που πάνε να κρυφτούν οι εραστές, όπως ο Πάρις με την Ελένη. Ακύθηρος όμως δεν είναι ο ακάλυπτος αλλά ο αναφρόδιτος, ο στερούμενος ερωτικών θελγήτρων. Θα υπάρχει και μη ελληνική ετυμολογία, καθώς ο πρώτος οικιστής αναφέρεται ο Κύθηρος από τη Φοινίκη. Επίσης τοπωνύμια, Κύθρος στη Λευκάδα και Κυθραία στην Κύπρο.

(6:00) τρεις φορές το νησί της Κυθέρειας/Κυθήρης Αφροδίτης αναδύθηκε από τη θάλασσα, πριν 200, 50 και 5 εκ. χρόνια, γιαυτό βρίσκονται απολιθωμένα κοχύλια και αποτυπώματα σκελετού ψαριών στις βουνοπλαγιές σε 500 μ. υψόμετρο.

(9:40) Νεολιθικό αγγείο (~5000 π.Χ) στα νότια Κύθηρα. (10:40Πρωτοελλαδικά ευρήματα (3000-1900 π.Χ. (11:20) Μινωική παρουσία και ιερό κορυφής, που ανακάλυψαν ο αρχαιολόγος Γιάννη Σακελλαράκης και ο σκηνοθέτης Άδωνις Κύρου. (19:45) Μυκηναίοι (21:40) Φοίνικες φέρνουν το εμπόριο της πορφύρας, και το νησί επονομάζεται Πορφυρούσα. Βυζαντινός αμφορέας με ίχνη προρφύρας. (23:00) Διακόφτι λιμάνι, αρχαίος Φοινικούς, σπηλιά Χουστή (χωστή) πιθανόν το πρώτο ιερό της Αφροδίτης στο νησί. (25:50Βαιτύλιο, ιερή πέτρα (26:30) Πινακίδα εκμάθησης γραφής, τετράδιο ασκήσεων, έσβηνε και έγραφε συλλαβές ο μαθητής. Άλλο ένα πρέπει να υπάρχει στις αποθήκες του εν Αθήναις Αρχαιολογικού. (28:10) Δωριείς, πιθανόν Αργείοι. Γεωμετρική εποχή.  (28:50) Λακεδαιμόνιοι, 6ος π.Χ. Στο Παλαιόκαστρο σώζονται λείψανα της πόλης των Κυθήρων(30:09) Το λιοντάρι των Κυθήρων, λακωνικός λέοντας, δείγμα λακωνικής τέχνης. Το μετέφεραν οι λεοντόσημοι Βενετοί στο Κάστρο τους στα νότια Κύθηρα. Και απο εκεί την κατοχή το πήραν οι Γερμανοί στη χώρα τους. Βγήκε σε πλειστηριασμό αλλά φοιτητής βρέθηκε εκεί ο Κυθήριος Γεώργιος Κασιμάτης, παρών και στο βίντεο, και επέστρεψε αρχικά στην Αθήνα, και αργότερα η Μελίνα το έφερε στα Κύθηρα. (32:57) Ναός Κοσμά και Δαμιανού, 6ου-7ου αιώνα, πρώην λακωνικό ιερό για τους Διόσκουρους, Κάστορα και Πολυδεύκη. Αφιερωματική ανάγλυφη πλάκα με επιγραφή από τον κυθηροδίκη «Μένανδρος ἁρμοστὴρ Τινδαρίδαις» 4th c. BC (IG V,1 937)  (38:20) Θηβαϊκό αργυρό νόμισμα, αρχές 5ου αιώνα σε τάφο, πιθανόν ενθύμιο Σπαρτιάτη από τη Μάχη των Πλαταιών. Το μόνο νόμισμα εποχής που έχει βρεθεί, καθώς οι Σπαρτιάτες απαγόρευαν την κατοχή και χρήση χρυσών και αργυρών νομισμάτων. 
...Κόνων...φοβούμενος δὲ τήν τε ἀλιμενότητα τῆς χώρας καὶ τὰ τῆς βοηθείας καὶ τὴν σπανοσιτίαν, ταχύ τε ἀνέστρεψε καὶ ἀποπλέων ὡρμίσθη τῆς Κυθηρίας εἰς Φοινικοῦντα. Ἐπεὶ δὲ οἱ ἔχοντες τὴν πόλιν τῶν Κυθηρίων φοβηθέντες μὴ κατὰ κράτος ἁλοῖεν ἐξέλιπον τὰ τείχη, ἐκείνους μὲν ὑποσπόνδους ἀφῆκεν εἰς τὴν Λακωνικήν, αὐτὸς δ' ἐπισκευάσας τὸ τῶν Κυθηρίων τεῖχος φρουρούς τε καὶ Νικόφημον Ἀθηναῖον ἁρμοστὴν ἐν τοῖς Κυθήροις κατέλιπε. (Ξενοφῶν, Ἑλληνικὰ, 393 BC)
(40:45) Νομίσματα του Κοινού των Ελευθερολακώνων, 2ος π.Χ.  Αθηναϊκό νόμισμα 1ου π.Χ και νόμισμα του Κλαυδίου 1ου μ.Χ. (46:00) Στη Μικρή Δραγονάρα, νησί των Κυθήρων, ιερό του Γαιήοχου Ποσειδώνα, του έχοντος την γην, του γαιοκράτορα, με παντοδαπά νομίσματα. (49:13) Ιερό Αλέας στην Παλαιόπολη, αρκαδικής θεάς που ταυτίστηκε με την Αθηνά. Αν και δεν παίρνει δασεία στις υπόλοιπες διαλέκτους, εδώ στα λακωνικά δασύνεται με κλειστό, δωδεκάγωνο Η, heta, που θυμίζει το δικό μας θήτα. (50:20) Ιερό Καρνείου Απόλλωνα. (51:20) Ναός Αιγλαπιού/Ασκληπιού, εκεί κοντά έγινε τυχαία το νοσοκομείο Κυθήρων (53:20) Ιερό Ηρακλέους σε λατομείο, προστάτης μεν των Λακώνων αλλά και των λατόμων.

(56:35) Βυζαντινοί, Άραβες, Ενετοί. Το 1537,ο πειρατής Μπαρμπαρόσα λεηλατεί τα βόρεια Κύθηρα. Μοραΐτες εποικίζουν ξανά το νησί. (1:02:50) Δωρικά στοιχεία προφοράς: λανός για ληνό, πατητήρι, Ασπρογάς, άσπρη γη, και βουά για βοή. (1:04:15) Βενετικά νομίσματα, 17ου, 18ου. Τους Βενετούς διαδέχεται ο Ναπολέων, ρωσοτουρκική φρουρά, εξέγερση ποπολάρων 22 Ιουλίου 1800, Γάλλοι μοναρχικοί, και τέλος οι Βρετανοί με το Ηνωμένον Κράτος των Ιονίων Νήσων (1815-1864) Ένωση με την Ελλάδα...από τα μίλια στα χιλιόμετρα (1:11:30) 1917 Αυτόνομη Πολιτεία Κυθήρων και προσχώρηση στο κράτος της Θεσσαλονίκης, επειδή ο γραμματέας του Βενιζέλου ήταν Τσιριγώτης, αλλά τριγυρνούσε επίσης στα γύρω νερά ο αγγλογαλικός στόλος. Μάλιστα τα Κύθηρα πρόλαβαν να κηρύξουν τον πόλεμο στη Γερμανία. (1:13:55) Ιταλική κατοχή 1941-43, γερμανική 43-44...είχαν amministrazione di trasporti pubblici, εμεί όχι...γελάει ο δήμαρχος...δεν υπάρχει μόνιμη εσωτερική συγκοινωνία σε ένα νησί τριών χιλιάδων κατοίκων.

Η επόμενη ομιλία για τα Αντικύθηρα. Αν την e-μυριστώ, την αναρτώ.
..........
Στα Κύθηρα οι μαθητές των δημοτικών σχολείων του νησιού, μαθαίνοντας ότι ο μοναδικός αρχαιολόγος τους, ο Αρης Τσαραβόπουλος μπαίνει σε εφεδρεία, έστειλαν επιστολή στον πρωθυπουργό Λουκά Παπαδήμο, ενημερώνοντάς τον, πόσο τον αγαπάνε και τον χρειάζονται στο νησί τους. (Το 10% των μόνιμων αρχαιολόγων αποχωρεί λόγω αναγκαστικής συνταξιοδότησης ή εφεδρείας.)
..........
Στην New York Times μίλησε ο Άρης Τσαραβόπουλος, αρχαιολόγος, ο οποίος έχασε τη δουλειά του τον περασμένο Νοέμβριο. Ο Άρης Τσαραβόπουλος διενεργούσε ανασκαφές σε αρχαιολογικούς χώρους στα Κύθηρα κάθε καλοκαίρι από το 1996 (Η λιτότητα στοιχίζει στις ελληνικές αρχαιότητες)
nytimes.com/2012/06/12/archaeologists-say-greek-antiquities-threatened-by-austerity
.......
Με σύνθεση των δύο μερών αχνοφαίνεται ωραιότατο
ανάπλασμα, remake των Περιπετειών στα Κύθηρα.
Έτοιμο σενάριο από τη ζωή, mister Tatoulis! :-)