Εμπρός της γης οι Γυναίκες,

γαλλικός Ύμνος Απελευθέρωσης των Γυναικών,
 τον Μάρτη του 1971,
κατά τη μελωδία γερμανικού τραγουδιού πολιτικών κρατουμένων
 του 1933, Die Moorsoldaten, Οι Φαντάροι του Βάλτου
https://ergotelemata.blogspot.com/2020/09/Moorsoldaten-in-Bundestag.html

Nous, qui sommes sans passé, les femmes,

Εμείς, που είμαστε δίχως παρελθόν, οι γυναίκες

Nous qui n'avons pas d'histoire,

Εμείς που δεν έχουμε ιστορία

Depuis la nuit des temps, les femmes,

Από νύχτα κτίσεως κόσμου, οι γυναίκες,

Nous sommes le continent noir.

Είμαστε η άγνωστη ήπειρος

Debout femmes esclaves

Εμπρός γυναίκες σκλάβες

Et brisons nos entraves

να σπάσουμε τα δεσμά

Debout ! Debout ! Debout !

Εμπρός

Asservies, humiliées, les femmes,

Δουλωμένες, ταπεινωμένες, οι γυναίκες

Achetées, vendues, violées,

αγορασμένες, πουλημένες, βιασμένες,

Dans toutes les maisons, les femmes,

μέσα σε όλα τα σπίτια, οι γυναίκες,

Hors du monde reléguées.

έξω απ' τον κόσμο ριγμένες.

Debout femmes esclaves

Et brisons nos entraves

Debout ! Debout ! Debout !

Seules dans notre malheur, les femmes,

Μόνες στη λύπη μας, οι γυναίκες,

L'une de l'autre ignorée,

η μία για την άλλη αγνοημένη

Ils nous ont divisées, les femmes,

μας έχουν διαιρεμένες, τις γυναίκες,

Et de nos sœurs séparées.

κι από τις αδερφές μας χωρισμένες

Debout femmes esclaves

Et brisons nos entraves

Debout ! Debout ! Debout !

Reconnaissons-nous, les femmes,

Ας γνωριστούμε, οι γυναίκες

Parlons-nous, regardons-nous,

ας μιλήσουμε, ας κοιταχτούμε

Ensemble on nous opprime, les femmes,

Μαζί μας καταπιέζουν

Ensemble révoltons-nous.

μαζί θα εξεγερθούμε

Debout femmes esclaves

Et brisons nos entraves

Debout! Debout! Debout!

Le temps de la colère, les femmes,

Ο καιρός του θυμού των γυναικών

Notre temps est arrivé,

ο δικός μας καιρός έχει έρθει,

Connaissons notre force, les femmes,

ας γνωρίσουμε τη δύναμή μας

Découvrons-nous des milliers.

ας ανακαλύψουμε χιλιάδες από εμάς

Debout femmes esclaves

Et brisons nos entraves

Debout ! Debout ! Debout !

Το βίντεο από την ταινία La Belle Saison, 2015,
στο επόμενο χορογραφία με όλα τα λόγια

και πέρυσι τον Ιούνη, στο Μουντιάλ Γυναικών στη Γαλλία,
πριν τον αγώνα Χιλής - Σουηδίας με 600 τραγουδίστριες

τέλος, τραγουδισμένο στα αραβικά
από ανάμικτη χορωδία γυναικών
μαντηλωμένες και αμαντήλωτες


~~~~~~~~

https://fr.wikipedia.org/wiki/Hymne_du_MLF

https://en.wikipedia.org/wiki/Mouvement_de_libération_des_femmes

Πολύφωνο Κοράνι του Έρωτα

αν έτσι πολυφώνιζες τζαμιά και εκκλησιές,

 καρδιά πιστών θα έβλεπε

ουράνιες ακτές!

θεωρείται δυτικό-αράβικο τραγούδι της Ανδαλουσίας,
με πιθανό δημιουργό τον Ιμπν Αλ Κατίμπ
(1313, Γρανάδα - 1374 Φεζ Μαρόκου)

https://en.wikipedia.org/wiki/Ibn_al-Khatib
πρώτες ανδρικές ηχογραφήσεις, αρχές του 1900 στην Αίγυπτο
https://www.amar-foundation.org/004-lamma-bada-yatathanna/

Μια μετάφραση και διασκευή «Τα Μάτια την Αγάπη μου» εδώ
https://ergotelemata.blogspot.com/2020/08/Greek-Verses-To-Lena-of-Damascus.html 

Πριν δυο χρόνια εξευρωπαΐστηκε με φόντο την Καππαδοκία,
από το τουρκικό πολυφωνικό σχήμα, A Capella Boğaziçi
http://acapellabogazici.com/
πήρε το όνομά του το 2002 από το Πανεπιστήμιο Μπογαζιτσί,
όπου σπούδασαν. Βοσπορίτικο, Μπουγαζιώτικο σημαίνει,
και ιδρύθηκε το 1863 από Αμερικάνους.
Μια τέτοια διασκευή θα πρεπε να 'χε γίνει από το 1930,
εξυψώνοντας το κοράνι πολυφωνικά
για να εκπολιτιστούν οι ιερογραφίτες,
τώρα, μόλις που προλαβαίνουμε.

Ο ρυθμός είναι semai thaqil, «δεκάρι βαρύ», 10/8,
δύσκολο για δυτικούς και κρητικούς,
(εδώ ένας αμερικάνος που ψάχτηκε,
εξαιτίας του ασύμμετρου ρυθμού που άκουγε)
https://ravishdears.wordpress.com/2010/12/02/rich-complex-and-beautiful-lamma-bada/ )
οι χτύποι ακούγονται ξεκάθαρα σε ηχογράφηση
της Συροαρμένισσας Λένας Σαμαμιάν

επιπλέον, εδώ η Λιβανέζα Κριστιάν Καράμ 

παίζει μπεντίρ και τραγουδά ταυτόχρονα

https://youtu.be/gQL-HgZFxu4?t=140

(για σύγκριση, ελληνικά δεκάσημα τραγούδια,

το Άσπρο Περιστέρι του Μάνου Χατζιδάκι

https://youtu.be/XhAMJ44l6ro

και από παραδοσιακά, τα Κάλαντα του Λάζαρου

 σε Κάλυμνο και Αλικαρνασσό

https://youtu.be/6Jiu3RPxwzI  )

Το ποιητικό του είδος λέγεται muwaššaḥ στα αραβικά,

moaxaja στα ισπανικά, moachaha στα πορτογαλικά.

Να το πούμε μουασά, ή μουσαχτά (mušaḥta) από τα αραμαϊκά,

λέξη που σημαίνει κάτι σαν «Ρυθμική Ψαλμική Ποίηση»,

καθώς θεωρείται ότι από τη Συρία του 9ου αιώνα ξεκίνησε

https://en.wikipedia.org/wiki/Muwashshah#The_poetic_form

(να είναι άραγε παραφθορά της μουσικής;)

π.χ. εδώ ένας μουσαχτάς εξάσημος με τίτλο «είναι γλυκό το πιοτό»

https://youtu.be/98ivNEV-5-E

ΥΓ

Στο Λαμά Μπαντά είχαν μπει και ελληνικοί στίχοι

το 2009 με τον δίσκο Γυναίκες στην Παράδοση.

Ελήφθη ο στίχος από το θρακιώτικο
https://www.domnasamiou.gr/?i=portal.el.songs&id=143

«Να 'μαν πουλί να πέταγα...
να πάω να' ιδώ, τίνος χεράκια σε κερνούν» 

και μπήκε η αράβικη μελωδία, ρουμπάτο και αργόσυρτα

με τη φωνή της Λιζέτας Καλημέρη

https://youtu.be/x1OpY4iTG6U

Ίσως έτσι πονάμε οι Έλληνες,

όχι να ακούμε το κρουστό

να ρίχνει ασύμμετρα αλάτι στην πληγή.

Τους ελληνικούς στίχους τους καταλαβαίνουμε,
γιαυτό πονάμε, 
και το κοινό 

θέλει την προβολή του τραγουδιστή

πάνω από τα όργανα
για να εκφράσει τον καημό,
και να τον γιάνει.

Κλείσιμο με Λαμά Μπαντά

ως ηρεμιστικό πόνου

και πρωταγωνιστές

ανδρική φωνή και τρομπέτα

https://youtu.be/VLYR7F5ZUU4

Στη Λένα τη Δαμασκηνιά

Τα μάτια την αγάπη μου,

σαν είδαν πλάι να περνά,

σε πέλαγος βυθίστηκα,

και λύγισα σαν το κλαδί!

Τα δάκρυα του έρωτα

στον κόσμο δείχνουν πως πονώ,

και θάρρος πρέπει να μου βρω,

για να φωνάξω σ' αγαπώ!

~~~~~~

Lamma bada yatathanna
Σαν φαίνεται και περπατά
Habbi jamalu fatanna
η αγάπη μου, η ομορφιά της με αναστατώνει
Amru mâ bi-lahza asarena
γνέφοντας μου μια στιγμή με σκλαβώνει
Ghusnun thanâ Hina mal
σαν κλαδί που λυγιέται με χάρη
Aman' Aman' Aman' Aman

Wa'adi wa ya Hirati
Μοίρα μου και καημέ μου
Man li rahimu shakwati
Ποιος θα με συμπονέσει στον πόνο
Fil-Habbi min law'ati
που η αγάπη προκάλεσε
Illa maliku l-jamal
εκτός από τον βασιλιά της ομορφιάς;
Aman' Aman' Aman' Aman

πρώτη ελληνική μετάφραση εδώ
https://lyricstranslate.com/el/lama-bada-yatathanna-σαν-σειέται-και-λυγιέται.html

https://en.wikipedia.org/wiki/Lena_Chamamyan
(1980- ) Αρμενοσύρια από τη Δαμασκό,
Λένα Σαμαμιάν και όχι Τσαμαμιάν, όπως γράφεται, 
εξού και Shamamyan θα τη βρεις.
Οι Άραβες τη λένε Λίνα,
και οι Αρμένηδες Λένα.

(σε λίγο επεξηγηματική ανάρτηση

για το τραγούδι)

ΥΓ1

πρέπει να βρούμε αραβόφωνο 

να μας πει τι ποίηση ψάλλει,

πριν τα κρουστά αρχίσουν να χτυπούν

για το Λαμά Μπαντά

ΥΓ2

Μοναδική ερμηνευτική σύνθεση,

και ψάλτρια, και αμανετζού, και μεγίστη υποκρίτρια,

συνήθως αυτός που αμανεδίζει και ψαλτοτραγουδεί

δεν είναι και ηθοποιός ταυτόχρονα,

και με το βλέμμα, και τη φωνή, και την κίνηση,
και να μυσταγωγεί, και να διαλέγεται με το κοινό

ΥΓ3

Ο πατέρας Αρμένιος, η μάνα Σύρια από την Τουρκία,

όταν πήγε Τούρκος να τη συναντήσει

για να συνεργαστούν δεν τον χαιρέτησε καν,
όπως αναφέρει Αρμένης δημοσιογράφος

https://auroraprize.com/en/stories/detail/regular/8287/lena-chamamyan

και όμως αργότερα Τούρκοι μουσικοί

έγιναν φίλοι και συνεργάτες της

Το ίντερνετ λέει πως η μοναδική συνεργασία της

με Έλληνες ήταν στην Κύπρο, 

(αν ξέρει κανείς κάτι περισσότερο, ας το πει)

όπου τον Ιούνη του 2019 με πρωτοβουλία της Αλέξιας

έγινε διεθνής συναυλία για τη Μέρα των Προσφύγων,

http://parathyro.politis.com.cy/2020/06/i-aleksia-tragouda-gia-tin-pagkosmia-imera-prosfygon/

εδώ, διάρκειας τριών ωρών

https://youtu.be/faxcLb0pHeU

ΥΓ4

Για την ιστορία υπάρχει ένα κανάλι

με το όνομα SyriaLovesGreece, ανενεργό πλέον,

όπου το 2008 αφιέρωσε ένα βίντεο

στην Ελλάδα με ναυτικό τραγούδι της Συρίας,

που ερμηνεύει η Λένα