Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Ιταλικά-Italiano. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Ιταλικά-Italiano. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Τετάρτη 28 Οκτωβρίου 2020

Ο πόλεμος του Πέτρου (ιταλικό τραγούδι για το '40)


«La guerra di Piero» si fece
«Ο πόλεμος του Πέτρου» έγινε
attraverso i racconti che me ne faceva mio zio, 
μέσα από τις διηγήσεις που μου έκανε ο θείος μου
riguardo a la campagna di Albania
 σχετικά με την εκστρατεία στην Αλβανία

(Fabrizio De André)

Dormi sepolto in un campo di grano
Κοιμάσαι θαμμένος σε κάμπο με στάχια
Non è la rosa, non è il tulipano
δεν υπάρχει ρόδο, ούτε τουλίπα
Che ti fan veglia dall'ombra dei fossi
να σε κοιτούν στη σκιά απ' τα χαντάκια
Ma sono mille papaveri rossi 
μα υπάρχουν χίλιες παπαρούνες κόκκινες

Lungo le sponde del mio torrente
Πέρα στις όχθες του χειμάρρου μου
Voglio che scendano i lucci argentati
θέλω να βγαίνουν ψάρια ασημένια
Non più i cadaveri dei soldati
κι όχι τα πτώματα των φαντάρων
Portati in braccio dalla corrente
φερμένα στο μπράτσο της ροής

Così dicevi ed era d'inverno
Έτσι έλεγες κι ήταν χειμώνας
E come gli altri verso l'inferno
και όπως οι άλλοι προς την κόλαση
Te ne vai triste come chi deve
πας λυπημένος, από καθήκον
Il vento ti sputa in faccia la neve
ο αγέρας σου φτύνει στο πρόσωπο το χιόνι

Fermati Piero, fermati adesso
Σταμάτα Πέτρο, σταμάτα τώρα
Lascia che il vento ti passi un po' addosso
Άσε τον αέρα να φτάσει λίγο πάνω σου
Dei morti in battaglia ti porti la voce
των νεκρών στη μάχη να σου φέρει τη φωνή
Chi diede la vita ebbe in cambio una croce
που έδωσαν τη ζωή τους και πήραν σ' αντάλλαγμα σταυρό

Ma tu non lo udisti e il tempo passava
Μα τη φωνή δεν άκουσες και ο καιρός περνούσε
Con le stagioni a passo di Giava
με τις εποχές στο βήμα γαλλικού χορού (Java)
Ed arrivasti a varcar la frontiera
και έφτασες στο μέτωπο
In un bel giorno di primavera
μια ωραία μέρα της άνοιξης

E mentre marciavi con l'anima in spalle
και ενώ περπατούσες με την ψυχή στις πλάτες
Vedesti un uomo in fondo alla valle
είδες έναν άνθρωπο στο βάθος της κοιλάδας
Che aveva il tuo stesso identico umore
που είχε το ίδιο σου ταμπεραμέντο
Ma la divisa di un altro colore
μα τη στολή ενός χρώματος άλλου

Sparagli Piero, sparagli ora
Πυροβόλησε Πέτρο, πυροβόλησε τώρα
E dopo un colpo sparagli ancora
και μετά τη βολή πυροβόλα ακόμα
Fino a che tu non lo vedrai esangue
μέχρι να τον δεις δίχως αίμα
Cadere in terra a coprire il suo sangue
να πέσει στη γη να το σκεπάσει 

E se gli spari in fronte o nel cuore
και αν τον πυροβολήσεις στο μέτωπο ή στην καρδιά
Soltanto il tempo avrà per morire
λίγο χρόνο θα 'χει να πεθάνει
Ma il tempo a me resterà per vedere
μα χρόνος θα μου μείνει να δω
Vedere gli occhi di un uomo che muore
να δω τα μάτια ανθρώπου που πεθαίνει

E mentre gli usi questa premura
και ενώ του 'χεις αυτήν την πρεμούρα
Quello si volta, ti vede e ha paura
εκείνος γυρίζει, σε βλέπει και φοβάται
Ed imbracciata l'artiglieria
και μ' αμπρατσωμένο το πολυβόλο
Non ti ricambia la cortesia
δεν σου ανταποδίδει τη χάρη

Cadesti a terra senza un lamento 
Έπεσες στη γη δίχως ένα θρήνο
E ti accorgesti in un solo momento
και συνειδητοποίησες σε μια μόνο στιγμή
Che il tempo non ti sarebbe bastato
πως ο χρόνος δεν θα ήταν αρκετός
A chieder perdono per ogni peccato
να ζητήσεις συγχώρεση για κάθε σου αμαρτία

Cadesti a terra senza un lamento 
Έπεσες στη γη δίχως ένα θρήνο
E ti accorgesti in un solo momento
και συνειδητοποίησες σε μια μόνο στιγμή
Che la tua vita finiva quel giorno
ότι η ζωή σου τελείωνε εκείνη τη μέρα
E non ci sarebbe stato ritorno
και δεν θα επέστρεφε

Ninetta mia crepare di maggio
Νινέτα μου το να πεθαίνεις τον Μάη
Ci vuole tanto, troppo, coraggio
θέλει τόσο, περίσσιο κουράγιο
Ninetta bella, dritto all'inferno
Νινέτα όμορφη, κατευθείαν στην κόλαση
Avrei preferito andarci d'inverno
θα προτιμούσα να πάω τον χειμώνα

E mentre il grano ti stava a sentire
και ενώ το στάχυ σού στεκε να σ' ακούσει
Dentro alle mani stringevi un fucile
ανάμεσα στα χέρια έσφιγγες το ντουφέκι
Dentro alla bocca stringevi parole
ανάμεσα στο στόμα έσφιγγες λόγια
Troppo gelate per sciogliersi al sole
πολύ παγωμένα να λιώσουν στον ήλιο

Dormi sepolto in un campo di grano
Κοιμάσαι θαμμένος σε κάμπο με στάχια
Non è la rosa, non è il tulipano
δεν υπάρχει ρόδο, ούτε τουλίπα
Che ti fan veglia dall'ombra dei fossi
να σε κοιτούν στη σκιά απ' τα χαντάκια
Ma sono mille papaveri rossi 
μα υπάρχουν χίλιες παπαρούνες κόκκινες

_______________________________

Στο βίντεο τραγουδά ο Αντριάνο Τσελεντάνο

Το αρχικό με τη φωνή του Φαμπρίτσιο ντε Αντρέ 
εδώ με αγγλική μετάφραση

 η μουσική του Vittorio Centanaro

______________

Από το 2009 το ιταλικό κανάλι RAI STORIA
 δημιουργεί ιστορικά ντοκυμαντέρ
παίρνοντας τον τίτλο «Χίλιες παπαρούνες κόκκινες»
Η εισαγωγή, επίσης, γίνεται με το μισό,
από τη μέση προς το τέλος τραγούδι,
ξεκινά η φωνή λέγοντας
E mentre marciavi con l'anima in spalle
και ενώ περπατούσες με την ψυχή στις πλάτες

εδώ παράδειγμα 
με ωριαίο αφιέρωμα στον ελληνοϊταλικό πόλεμο

~~~~~~~~~

κι από τα αίματα στον χορό της ζωής,
δείγμα μεσοπολεμικού γαλικού χορού Java

Διακωμώδηση του νεφροσπάστη Μουσωλήνα

 
της φράσης spezzeremo i reni alla Grecia
θα σπάσουμε τα νεφρά (πλευρά) στην Ελλάδα

από την κωμωδία του 1962, Τότο εναντίον Μασίστα

__________________________________________

Tarantankamen:Tebani, salutate in TotoKamen il condottiero dell’Impero!

Θηβαίοι (της Αιγύπτου) χαιρετήστε στο πρόσωπο του Τοτοκάμεν
τον αρχηγό της αυτοκρατορίας!

Totokamen:Tebani di Tebe, soldati…richiamati, riformati

Θηβαίοι της Θήβας, φαντάροι...ξεκουστοί και γιωτάδες

Tarantankamen:No, i riformati no!

Όχι, γιωτάδες, όχι!

Totokamen:I riformati no, quelli restino a casa!

Οι γιωτάδες όχι, εκείνοι κάθονται σπίτι!

 Vi ho radunati in questo pubblico deserto, 

Σας έχω μαζέψει σε αυτή τη δημόσια έρημο

per annunciarvi che l’ora della riscossa, è giunta! 

να σας ανακοινώσω ότι η ώρα της αντεπίθεσης είναι μαζί μας!

Popolo di Tebe, vuoi tu combattere contro l’assiro secolare nemicco delle nostre genti?

Λαέ της Θήβας, θέλεις να πολεμήσεις κατά του Ασσύριου 
προαιώνιου εχθρού του γένους μας;

 Hai fiducia in me, quale tuo condottiero? 

έχεις εμπιστοσύνη σε μένα, τον αρχηγό σου;

Popolo di Tebe, lo sai tu, che la guerra comporta tanti sacrifici 

Λαέ της Θήβας, το γνωρίζεις, ότι ο πόλεμος φέρνει τόσες θυσίες

e ogni genere di privative?

και κάθε είδος στερήσεων;

(( Tarantankamen: Eh, è arrivato il tabbaccaio!

α, ήρθε ο καπνοπώλης!

Totokamen:E’ arrivato il tabaccaio? Tebani!Tebani?Tebbani…

ήρθε ο καπνοπώλης;; Θηβαίοι! Θηβαίοι;; Θηβαίοι...

Tarantankamen: Giornali, cestini da viaggio!

Εφημερίδες, καλάθια ταξιδίου

Totokamen: Ma che stai nella stazione ‘e soreta? 

μα τι στέκει στο σταθμό η αδερφή σου;; ))

Tebani, abbiamo lance, spade, frecce, mortaretti…

Θηβαίοι, έχουμε δόρατα, ξίφη, τόξα, βαρελότα

Tarantankamen: tricchitracche e castagnole

τροκάνες και καστανιόλες

Totokamen:tricchitracche e castagnole e con queste armi potenti…

τροκάνες και καστανιόλες και με αυτά τα δυνατά όπλα

dico armi potenti…noi…NOI, spezzeremo i reni a Maciste 

λέω όπλα δυνατά...εμείς, εμείς θα σπάσουμε νεφρά του Ματσίστα

e ai suoi compagni a Rocco e ai suoi fratelli. 

και των συντρόφων του, τον Ρόκο, και τα αδέρφια του

Valoroso, soldato tebano, mio padre da lassù ti guarda e ti protegge…

Γενναίε, φαντάρε Θηβαίε, ο πατέρας μου από κει πάνω
σε φυλά και σε προστατεύει

 armiamoci e partite io vi seguo dopo!

ας αρματωθούμε μαζί και αναχωρήστε εσείς,
εγώ θα σας ακολουθήσω αργότερα!

Avanti!
Εμπρός!

_____________________________________________________

Με αφορμή την ανακάλυψη του Ανδρέα Μακρίδη
ότι στην ομιλία του ντούτσε, 18 Νοεμβρίου 1940,
όπου και η φράση «spezzeremo i reni alla Grecia»,
όπως σπάσαμε τα νεφρά του νεγκούς Χαϊλέ Σελασιέ στην Αιθιοπία,
λείπει λογοκριμένη από τα ιταλικά επίκαιρα, 
μια παράγραφος του αρχηγού,
όπου αναρωτιέται φαντασμένος 
«γιατί μας μισούν οι αχάριστοι Έλληνες,
ενώ υπήρξαν τόσοι φιλέλληνες Ιταλοί;;»
και εφιστά την προσοχή
 «στους νεότερους επαναστάτες, ριζοσπάστες, φασίστες Ιταλούς
να μην μπερδευτούν με άλλες εποχές,
να μην καταβληθούν από τον διανοουμενίστικο 
και μικροαστικό φιλειρηνισμό,
και να τελειώσουν τη δουλειά
που ο αρχηγός τους ανέθεσε!
αργά, ή γρήγορα, θα τελειώσει, πιστεύει»

λείπει και από την ιταλική βικιθήκη

Έχει γίνει αναφορά στην αρθρογραφία
 σχετικά με την ομιλία αυτή του Μπενίτο
και την απάντηση του Μεταξά
το 2013 στην Καθημερινή
από τον Μιχάλη Ν. Κατσίγερα

Τέλος η φράση
Spezzeremo i reni alla Grecia
επιτίτλισε ιταλική εκμπομπή υπέρ της Ελλάδας
3 Ιουλίου 2015 με αφορμή το δημοψήφισμα,
και ενδεχόμενο grexit,
 την ευρωελληνική 
περί τα οικονομικά διένεξη

Δευτέρα 24 Αυγούστου 2020

Κρητικός καημός σε φόρμα ιταλική θα γίνει κάποτε ταινία


Così va chi ha ventura
Έτσι βαδίζει όποιος έχει τύχη

quando chi penso me ne doglio assai
όταν το σκέφτομαι πονάω πολύ

che sempre servo
 που πάντα δουλεύω

e non esco de guai
και δεν φεύγω απ' τα βάσανα


Crepa tu in chisso mondo,
Σκάσε εσύ σ' αυτό τον κόσμο

e servi chisso e chillo quanto voi,
και δούλευε για τον ένα και τον άλλο,
όπως κάνετε εσείς

 senza ventura gli danni son tuoi
δίχως τύχη τα στραβά είναι δικά σου,
για τις ατυχίες ευθύνεσαι εσύ

~~~~~~~

Έτσι η τύχη πορπατεί
σκέφτομαι και πονάω,
που χρόνια κόσμο υπηρετώ
και βάσανα τρυγάω.

Πλάνταξε για τον κόσμο αυτό,
γίνου χίλια κομμάτια,
μα τύχη δύσκολα θα βρεις
σαν έρθουν τα μαντάτα.

~~~~~~~~~

(Ναπολιτάνα γραφή,
βίντεο από τη Γερμανική εκκλησία Αθηνών
με αναγεννησιακά φλάουτα που 'χουνε ράμφος,
flûtes à bec)
__

ποιητής ο Φραγκίσκος Λεονταρίτης, (1518-1572),
ο μοναδικός Έλληνας αναγεννησιακός συνθέτης,
και ο πρώτος μας συνθέτης σε πεντάγραμμο,
με διαφορά τριών περίπου αιώνων από τη επτανησιακή σχολή.

Ο πατέρας του, καθολικός ιερέας Νικόλαος Λεονταρίτης,
καταγόταν από το Λεοντάρι της Μεγαλόπολης,
το 1460 μετά την πτώση του Δεσποτάτου του Μυστρά,
είχε έρθει ο παππούς του πρόσφυγας στην Κρήτη.

Ο Φραγκίσκος ήταν το δεύτερο εξώγαμο τέκνο
του πατρός Νικολάου
με την ορθόδοξη Μαρία Σιμιλινοπούλα.
Πέρασε κάποιο διάστημα
μέχρι να καταφέρει ο πατέρας του
πληρώνοντας για παπική βούλα
να τον νομιμοποιήσει,
και να τον στείλει μαθητή στη Ρώμη,
και αργότερα να γίνει
οργανίστας και ιερέας στον Άγιο Τίτο,
εκεί που εφημέρευε.

Το 1544 κάηκε η εκκλησία,
και ο Φραγκίσκος μεταναστεύει στη Βενετία,
όπου προσλαμβάνεται ως μέλος της χορωδίας
με μισθό 60 δουκάτα τον χρόνο.
Για άγνωστο παράπτωμα για τρία χρόνια αφορίστηκε,
(ανθρωποκτονία,
αν ταυτιστεί με κάποιον Francesco Greco,
ή σχετικό με τον φιλοπροτεσταντισμό του)
τότε μετανάστευσε στην αυλή του φιλότεχνου
Αλβέρτου Ε' της Μπαβαρίας,
και εκεί έγραψε τα περισσότερα έργα του.

Μετά από πέντε χρόνια επέστρεψε στη Βενετία,
και μπλέχτηκε σε υπόθεση κατασκοπείας
μεταξύ του υπό ισπανική επιρροή Μιλάνου
και της πόλης του.
Αυτό τον οδήγησε σε οικονομική καταστροφή,
και έτσι επέστρεψε στην Κρήτη,
ώστε να πουλήσει χτήματα,
και να πληρώσει τους πιστωτές.

Λόγω κακοδιαχείρισης της ζωής
και της περιουσίας του,
δεν μπόρεσε να διασώσει ο ίδιος το όνομα
και το έργο του, μέχρι το 1980,
όταν ο φιλόλογος Νικολάος Παναγιωτάκης,
διευθυντής του Ελληνικού Ινστιτούτου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών της Βενετία, ανακάλυψε σε βιβλίο του 1827,
να αναφέρεται κάποιος Francesco Londarit detto il Greco,
ο λεγόμενος Έλληνας. Έπειτα από έρευνα οκτώ ετών
κατάφερε να βρει τα έργα του και τόσα στοιχεία της ζωής του,
που από την εποχή του μόνο ο Ορλάντο ντι Λάσο τον ξεπερνά σε βιογραφία.

26 και 27 Αυγούστου του 1984 στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου
 ακούστηκε ξανά ο Λιονταρίτης στην πόλη του
με χορωδία του Γιώργου Ψαρουδάκη,
εδώ το 2014 στο τραγούδι της τύχης
με στολές της αστικής βενετσιάνικης Κρήτης


Μετά την ταινία Ελ Γκρέκο,
θα δούμε και τον Ιλ Γκρέκο κάποτε.

Πέμπτη 20 Αυγούστου 2020

Η Ιταλία τιμά τον Άγιο της Παλμύρας


«Talvolta fare un passo avanti è non indietreggiare»
«Καμμιά φορά το να κάνεις ένα βήμα μπροστά
είναι να μην οπισθοχωρήσεις»

το γκράφιτι, 6 Μαρτίου 2016 την ημέρα των Δικαίων

«Khaled Al-Asaad, trucidato dall'Isis nel 2015, per aver difeso in Siria 
il patrimonio archeologico di Palmira, memoria della civiltà umana»

«Χάλεντ Αλ-Άσαντ, κατακρεουργήθηκε από το Νταές το 2015, 
επειδή υπερασπίστηκε στη Συρία την αρχαιολογική κληρονομιά της Παλμύρας,

18 Αυγούστου οι θεοκράτες αποκεφάλισαν τον Σύριο αρχαιολόγο,
επειδή δεν τους έλεγε που είχε φυλάξει τα αρχαία,
και 18 Νοεμβρίου το Μιλάνο του αφιέρωσε εκτάκτως ένα δέντρο


μέσα στον Κήπο των Δικαίων Όλου του Κόσμου
εκεί βρέθηκε και ο πρέσβης της Γαλλίας
μετά την σφαγή στο Μπατακλάν, πριν πέντε μέρες.

ΥΓ

Ο κήπος εγκαινιάστηκε το 2003
για να τιμά κάθε άνοιξη τη μνήμη όσων αντιστάθηκαν 
σε γενοκτονίες και εγκλήματα
κατά της ανθρωπότητας.
Είναι ο τρίτος παρόμοιος κήπος 
μετά την Ιερουσαλήμ (1962) 
και το Ερεβάν (1995).
Ο τέταρτος στη Βαρσοβία το 2018

ένα βίντεο από τον κήπο στο Μιλάνο

Τετάρτη 27 Νοεμβρίου 2019

Στο μουσείο Δυρραχίου η Εύα Γκολέμη τραγουδά «Vissi d' arte» από Τόσκα


https://youtu.be/Y-A-3eJPldQ

κατά το θερινό φεστιβάλ στο Ντουρς,
 Durrës Chamber Fest, κάθε 4 με 20 Ιουλίου 

Vissi d'arte, vissi d'amore,
Έζησα με την τέχνη, έζησα με τον έρωτα,
non feci mai male ad anima viva!
δεν έκανα ποτέ κακό σε ζωντανή ψυχή.
Con man(ο) furtiva
Με χέρι κρυφό
quante miserie conobbi aiutai.
τόσες λύπες που γνώρισα βοήθησα.

Sempre con fe(de) sincera
Πάντα με πίστη ειλικρινή
la mia preghiera
η προσευχή μου
ai santi tabernacoli salì.
στις άγιες σκηνές ανέβηκε.
Sempre con fe' sincera
Πάντα με πίστη ειλικρινή
diedi fiori agli altar.
έδωσα λουλούδια στους βωμούς.

Nell'ora del dolore
Την ώρα του πόνου
perché, perché, Signore,
γιατί, γιατί, Κύριε
perché me ne rimuneri così?
γιατί έτσι μ' αντάμειψες;

Diedi gioielli della Madonna al manto,
Έδωσα κοσμήματα για τα άμφια της Παναγιάς
e diedi il canto agli astri, al ciel,
και το τραγούδι έδωσα στα αστέρια και στον ουρανό
che ne ridean(o) più belli.
που έτσι γελούν πιο όμορφα

Nell'ora del dolore
Την ώρα του πόνου
perché, perché, Signore,
γιατί, γιατί, Κύριε
perché me ne rimuneri così?
γιατί έτσι μ' αντάμειψες;

ΥΓ
Γκολέμη/Golemi = Голема, σλαβικά η Μεγάλη

Σάββατο 21 Σεπτεμβρίου 2019

Εραστής μαθαίνει την Ιταλική Υποτακτική

έστω ότι ξένος μαθαίνει ελληνικά
για να φλερτάρει ελληνίδα φιλόλογο
και της γράφει σε εγκάρδιο χαρτόνι:
Αν έστεκα μαζί σου, θα 'μουν ευτυχισμένος,
ή θα ύπαρχα ευτυχής,
και κείνη αναστατώνεται, φεύγει,
στο σπίτι μόνη παρηγορεί 
του Παλαμά την προτομή.

Κάτι παρόμοιο έγινε σε περσινό βίντεοκλιπ
του κανταδόρου Λορέντσο Μπαλιόνι (Lorenzo Baglioni),
εκεί η Ιταλίδα παρηγορεί τον Δάντη.

Έτσι γράφτηκε το τραγούδι της Ιταλικής Υποτακτικής
Il Congiuntivo  - Subjunctive mood στα αγγλικά,
Ιταλοί και Γερμανοί (Konjunktiv) τη λένε Συνδετική.
Παρουσιάστηκε και στο Σαν Ρέμο.

Θα μπορούσε να 'χε τραγουδήσει και τη διαφορά essere/stare,
τέσπα, το υλικό το τσίμπησαν αμέσως δάσκαλοι των ιταλικών.


Il Congiuntivo spiegato con una canzone pop
Η Υποτακτική εξηγημένη με ένα τραγούδι ποπ


 # το λάθος
se io starei con te, sarei felice
αντί του
se io fossi/se io stessi con te, sarei felice
(ή starei bene / θα ήμουν καλά)

Che io sia
να είμαι
Che io fossi
να ήμουν
che io sia stato
να έχω γίνει
Oh-oh-oh

Oggigiorno chi corteggia
Στις μέρες μας όποιος φλερτάρει
Incontra sempre più difficoltà
συναντά πάντα περισσότερη δυσκολία
Coi verbi al congiuntivo
με ρήματα στην υποτακτική
Quindi è tempo di riaprire
γιαυτό είναι καιρός να ξανανοίξει
Il manuale di grammatica
το εγχειρίδιο της γραμματικής
Che è, che è molto educativo
που είναι πολύ διδακτικό
Gerundio imperativo
γερούνδιο, προστακτική
E infinito indicativo
κι αόριστος, οριστική
Molti tempi e molte coniugazioni ma...
Πολλοί χρόνοι και πολλές κλίσεις μα
Il congiuntivo ha un ruolo distintivo
η υποτακτική έχει ένα ρόλο διακριτό
E si usa per eventi
και χρησιμοποιείται για γεγονότα
Che non sono reali
που δεν είναι πραγματικά
È relativo a ciò che è soggettivo
είναι σχετική με το υποκειμενικό
A differenza di altri modi verbali
σε αντίθεση με άλλους τρόπους ρηματικούς
E adesso che lo sai anche tu
και τώρα που το ξέρεις και συ
Non lo sbagli più
μην κάνεις λάθος πια

Nel caso che il periodo sia della tipologia dell'irrealtà (si sa)
Στην περίπτωση που η πρόταση εκφράζει μη πραγματικό (είναι γνωστό)
Ci vuole il congiuntivo
θέλει την υποτακτική
Tipo se tu avessi usato
Τύπε αν είχες χρησιμοποιήσει
Il congiuntivo trapassato
την υποτακτική υπερσυντέλικου
Con lei non sarebbe andata poi male
μαζί της δεν θα πήγαινε (το πράγμα) τότε άσχημα
Condizionale
Υποθετικά
Segui la consecutio temporum
ακολούθα την ακολουθία των χρόνων

Il congiuntivo ha un ruolo distintivo
η υποτακτική έχει ένα ρόλο διακριτό
E si usa per eventi
και χρησιμοποιείται για γεγονότα
Che non sono reali
που δεν είναι πραγματικά
È relativo a ciò che è soggettivo
είναι σχετική με το υποκειμενικό
A differenza di altri modi verbali
σε αντίθεση με άλλους τρόπους ρηματικούς

E adesso ripassiamo un po' di verbi al congiuntivo
και τώρα ξαναπερνάμε για λίγο από ρήματα στην υποτακτική

Che io sia (presente)
να είμαι (ενεστώτας)
Che io fossi (imperfetto)
να ήμουν (παρατατικός)
Che io sia stato (passato)
να έχω γίνει (παρακείμενος)
Che fossi stato (trapassato)
να είχα γίνει (υπερσυντέλικος)
Che io abbia (presente)
να έχω (ενεστώτας)
Che io avessi (imperfetto)
να είχα (παρατατικός)
Che abbia avuto (passato)
να έχω αποκτήσει (παρακείμενος)
Che avessi avuto (trapassato)
να είχα αποκτήσει (υπερσυντέλικος)
Che io... sarei
Θα ήμουν
Il congiuntivo
Η υποτακτική
Come ti dicevo
όπως σου είπα
Si usa in questo tipo di costrutto sintattico
χρησιμοποιείται σε περίπτωση δομής συντακτικής
Dubitativo e quasi riflessivo
που 'ναι διστακτική και κάπως στοχαστική
Descritto dal seguente esempio didattico
περιγραμμένη από το ακόλουθο διδακτικό παράδειγμα
E adesso che lo sai anche tu
και τώρα που το ξέρεις και συ
Non lo sbagli più
μην κάνεις λάθος πια

https://it.wikipedia.org/wiki/Congiuntivo

Τρίτη 26 Φεβρουαρίου 2013

Votare, cambiare (Ψηφίστε, αλλάξτε)


2011, Roy Paci, Σικελός μουσικός παρωδεί το Volare, cantare με αφορμή τα τέσσαρα ιταλικά δημοψηφίσματα, για την ιδιωτικοποίηση του νερού, το ποσοστό κέρδους των εταιρειών εμφιάλωσης, την πυρηνική ενέργεια, και την ασυλία της εκτελεστικής εξουσίας, το αντίστοιχο δικό μας νόμο περί μη ευθύνης υπουργών, 2003. Στόχος του είναι να πείσει τους εκλογείς να προσέλθουν στις καλπές, αλλιώς με κάτω από 50% συμμετοχής το αποτέλεσμα (94-95% κατά) θα ήταν άκυρο. 


Un’occasione così non ritornerà più
Μια ευκαιρία σαν κι αυτή δεν θα ξανάρθει 
dodici e tredici giugno ci vieni anche tu
δώδεκα και δεκατρείς του Ιούνη έλα και συ
certo lo so che è un dovere ma oggi ho capito
σίγουρα το ξέρω πως είναι ένα καθήκον μα σήμερα κατάλαβα
che al referendum votare è un piacere infinito
πως στο δημοψήφισμα να ψηφίσεις είναι μια ευχαρίστηση ατελείωτη

Votare oh oh
Ψηφίστε ω, ω, ω
Cambiare oh oh oh oh
Αλλάξτε ω, ω, ω
Se voti chi sceglie sei tu
αν ψηφίσεις, αυτός που επιλέγει είσαι εσύ
E il cielo diventa più blu
και ο ουρανός γίνεται πιο γαλανός

E io voto, io voto convinto perché il nucleare non torni mai più
και εγώ ψηφίζω, ψηφίζω πεπεισμένος γιατί τα πυρηνικά δεν γυρίζουν ποτέ πια
Perché l’acqua sia pubblica a Trento a Ragusa e a Cantù
γιατί το νερό είναι δημόσιο στο Τρέντο, τη Ραγκούσα και την Καντού
E la legge sia uguale per tutti, non solo per me.
και ο νόμος είναι ίσος για όλους, όχι μόνο για μένα

Votare oh oh
Ψηφίστε ω, ω, ω
Cambiare oh oh oh oh
Αλλάξτε ω, ω, ω
Se voti chi sceglie sei tu
αν ψηφίσεις αυτός που επιλέγει είσαι εσύ
E il cielo diventa più blu
και ο ουρανός γίνεται πιο γαλανός


Ma tutti i voti dall’urna li porta via il vento
Μα όλες τις ψήφους της κάλπης τις παίρνει πέρα ο αέρας
Se non va al seggio uno in più del cinquanta per cento
αν δεν πάει στο εκλογικό κέντρο ένας περισσότερο από πενήντα τοις εκατό
Quindi continuo a cantar do-re-sol-fa-la-mi
Γιαυτό συνεχίζω να τραγουδώ ντο ρε σολ φα λα μι
Ma soprattutto i miei quattro acutissimi SÌ
μα προπαντός τα τέσσερά μου οξύτατα σι (ναι)


Votare oh oh
Ψηφίστε ω, ω, ω
Cambiare oh oh oh oh
Αλλάξτε ω, ω, ω
Se voti chi sceglie sei tu
αν ψηφίσεις αυτός που επιλέγει είσαι εσύ
E il cielo diventa più blu
και ο ουρανός γίνεται πιο γαλανός



...και στα δικά μας...από τη στιγμή που δεν γίνονται στην Ελλάδα δημοψηφίσματα, ας μην έχουμε απαίτηση από τους καλλιτέχνες μας να εμπνευστούν για παρόμοιο τραγούδι συμμετοχής και γενικότερης θετικής ενέργειας. Το μόνο αντίστοιχο που έρχεται στο μυαλό είναι...♫να γεμίσεις με ένα ναι γαλανέ μας ουρανέ/ Ναι στο σύνταγμα για αγάπη και για ομόνοια/ Ναι στο σύνταγμα για ευτυχισμένα χρόνια/ Ναι στο σύνταγμα για μια Ελλάδα αιώνια ..από ελληνικό νόθο δημοψήφισμα του 1968


αποτελέσματα ιταλικών εκλογών
http://www.repubblica.it/static/speciale/2013/elezioni/camera/ (βουλή)
29,5 - 29,1- 25,5 - 10,5
http://www.repubblica.it/static/speciale/2013/elezioni/senato/ (γερουσία)
31,6 - 30,7 - 23,8 - 9,1
http://en.wikipedia.org/wiki/Italian_general_election,_2013#Results
μια ενδεικτική διαφορά με την Ελλάδα,
 ιταλική Χρυσή Αυγή/Forza Nuova   0,3 %

Πέμπτη 8 Νοεμβρίου 2012

Οσσιάνου Νυκτωδία (βάρδος πρώτος)


Το ποίημα της Νύχτας του πρώτου από τους έξι βάρδους στο σπίτι ποιητή και αρχηγού κέλτικης φυλής στη βόρεια Σκωτία. Συγγραφέας ο σκωτσέζος James Macpherson (1736-1796) που υποστήριζε ότι τα είχε συλλέξει και μεταφράσει στα αγγλικά από κάποιον Ossian, αρχαίο κέλτη ποιητή του 3ου αιώνα. Λόγω της επίδρασης που άσκησε ο Όσσιαν στο κίνημα του Ρομαντισμού, φτάνοντας στο σημείο να συγκρίνεται με τον Όμηρο, θεωρείται από τις πιο επιτυχημένες πλαστογραφίες, fakelore/ψευδοφολκλόρ, στην ιστορία της λογοτεχνίας. (Εκτός από αγγλικά και ελληνικά παραθέτω επίσης την ιταλική λόγω Τυπάλδου, από εκεί μετέφραζε, και τη γερμανική λόγω μελοποίησης από τον Σούμπερτ)


NIGHT is dull and dark. The clouds rest on the hills.
No star with green trembling beam; no moon looks from the sky.
I hear the blast in the wood; but I hear it distant far.
The stream of the valley murmurs; but its murmur is sullen and sad.
From the tree at the grave of the dead the long-howling owl is heard.
 I see a dim form on the plain!—It is a ghost!—it fades—it flies.
Some funeral shall pass this way: the meteor marks the path.
The distant dog is howling from the hut of the hill.
The stag lies on the mountain moss: the hind is at his side.
She hears the wind in his branchy horns. She starts, but lies again.
The roe is in the cleft of the rock; the heath-cock's head is beneath his wing.
No beast, no bird is abroad, but the owl and the howling fox.
She on a leafless tree: he in a cloud on the hill. Dark, panting, trembling, sad the traveller has lost his way. Through shrubs, through thorns, he goes, along the gurgling rill. He fears the rock and the fen.
He fears the ghost of night. The old tree groans to the blast; 
the falling branch resounds.
The wind drives the withered bursclung together, along the grass.
It is the light tread of a ghost!—He trembles amidst the night.
Dark, dusky, howling is night, cloudy, windy, and full of ghosts!
The dead are abroad! my friends, receive me from the night.



~~~

Ιούλιος  Τυπάλδος (1814-1883) Κεφαλονιά. (Έκδοση το 1915)

Μαύρη είναι η νύχτα ολόμαυρη, κατάχνια κατεβαίνει
μέσ' στο σκοτάδι τ' ουρανού έν' άστρο δεν προβαίνει·
είναι στη λίμνη ταραχή, θολούρα και φοβέρα,
να βόγγει ακούω μέσ' στα κλαδιά του λόγγου τον αέρα.
Μακριά μακριά σαν θλιβερό παράπονο γρικιέται
ο χείμαρρος, που απ' του βουνού την κορυφή πετιέται·
από το δένδρο που έρημο, μνήμα έρημο φυλάει
της νύχτας τ' άχαρο πουλί, βαριά μοιρολογάει.
Για ιδές το τι σηκώνεται πέρα απ' το περιγιάλι·
είναι στοιχειό, σειέται, πετά, ξαναγυρίζει πάλι.
Μέσα στη νύχτα θα διαβεί απόψε πεθαμένος,
ακούς τον σκύλο που αλυχτά στον λόγγο τρομαγμένος;
Τρέμει τ' αλάφι στο βουνό και το κεφάλι γέρνει,
που κρύος αέρας και βροχή ακόπιαστα το δέρνει.
Στου βράχου τη χαραματιά η αγριόγιδα φωλιάζει,
το κεφαλάκι το πουλί, με τα φτερά σκεπάζει
και το θεριό τ' αημέρωτο μέσ' στη σπηλιά τραβιέται
πάλι της νύχτας το πουλί, το άχαρο γρικιέται,
να σκούζει αργά, λυπητερά, εις την ετιά αποκάτου
και ο λύκος ν' αποκρένεται, με βογγητό θανάτου.
Δέρνει η λαχτάρα την ψυχή του δύστυχου διαβάτη,
που μάταια μέσ' στη σκοτεινιά ζητάει το μονοπάτι·
βάλτος δω, γκρεμνός εκεί, αντίκρυ βράχοι αράδα,
τρέμει τες πέτρες, τες σπηλιές, της νύχτας τη μαυράδα.
Αγανακτώντας, τρέμοντας δεξιά ζερβιά κινάει,
βλέπει ένα αυλάκι, προς αυτό σπουδαχτικά τραβάει.
Τα δένδρα ξεριζώνονται και ροβολούν οι βράχοι,
ο αέρας παίρνει τα κλαδιά απ' του βουνού τη ράχη·
έν' άγριο φάντασμα θεριού, που αντίκρυ μεγαλώνει
και μέσ' στο στήθος μου η καρδιά ακίνητη παγώνει.
Νύχτα γεμάτη τρικυμιά και ταραχές και αντάρες,
κρυφές κραυγές γυρίζουνε και ανήκουστες τρομάρες.
Πετούν οι ίσκιοι των νεκρών στο λόγγο όπου περάσω,
την κατοικιά σου, αδέλφι μου, άνοιξε να ησυχάσω.

~~~

Melchiore Cesarotti (1730 -1808) Padova

Trista è la notte, tenebria s'aduna,
Θλιμμέν' ειν' η νύχτα, σκοτεινιά μαζεύεται
Tingesi il cielo di color di morte:
βάφεται ο ουρανός από χρώμα θανάτου
Qui non si vede né stella, né Luna,
εδώ δεν βλέπει ούτ' άστρο, ούτε φεγγάρι
Che metta il capo fuor dalle sue porte.
όποιος στήνει το κεφάλι πέρα από τις πόρτες του

Θολή ειν' η λίμνη, και απειλεί καταιγίδα,
Odo il vento nel bosco a ruggir forte.
Ακούω τον άνεμο στο δάσος να βρυχά δυνατά
Giù dalla balza va scorrendo il rio
κάτω από τα βράχια περνά το ποτάμι
Con roco lamentevol mormorio.
με τραχύ θρηνώδες μουρμουρητό
Su quell' alber colà, sopra quel tufo,
Σε κείνο το δεντρό εκεί, πάνω απ' τον τόφο
Che copre quella pietra sepolcrale,
που σκεπάζει την επιτύμβια πέτρα
Il lungo-urlante ed inamabil gufo
ειν' ο μακρόμουγκρος κι ανέραστος μπούφος.
L'aer funesta col canto ferale.
Ο αέρας ζοφερός με τραγούδι πένθιμο
Ve' ve': Δες, δες
Fosca forma la piaggia adombra:
Μαύρη μορφή την πλαγιά σκεπάζει
Quella è un'ombra:
Αυτή είναι μια σκιά
Striscia, sibila, vola via.
Στριγγά, σφυρίζει, πετάγεται πέρα
Per questa via
Από αυτό τον δρόμο
Tosto passar dovrà persona morta:
Μεμιάς θα πρέπει να περάσει πρόσωπο νεκρό
Quella meteora de' suoi passi è scorta.
Αυτό το πεφταστέρι από τα βήματά του είναι ακολουθημένο
Il can dalla capanna ulula e freme,
το σκυλί απ' την καλύβα γαυγίζει και τρέμει
Il cervo geme sul musco del monte,
το ελάφι βογγάει στα βρύα του βουνού
L'arborea fronte, il vento gli percote;
Το δέντρο μπροστά, ο αέρας το χτυπά
Spesso ei si scuote e si ricorca spesso.
παχύ και κουνιέται και ξαπλώνει παχύ
Entro d'un fesso il cavriol s'acquatta,
Μεταξύ μιας σχισμής το ζαρκάδι σκύβει
Tra l'ale appiatta il francolin la testa.
Ανάμεσα στις φτερούγες κρύβει ο φραγκολίνος το κεφάλι
Teme tempesta  ogni uccello, ogni belva;
Φοβάται καταιγίδα κάθε πουλί, κάθε θηρίο
Ciascun s'inselva e sbucar non ardisce;
ο καθείς στο δάσος τρυπώνει, να ξεμυτίσει δεν τολμά
Solo stridisce - entro una nube ascoso
Μόνος στριγγά σε ομίχλη κρυμμένος
Gufo odioso;
ο μισητός μπούφος
E la volpe colà da quella pianta
κι η αλεπού εκεί σε κείνο το δέντρο
γυμνό από φύλλα
Con orrid' urli a' suoi strilli risponde.
με φοβερά ουρλιαχτά στις στριγγιές του απαντά
Palpitante, ansante, tremante
τρεμάμενος, ξέπνοος, έμφοβος
ο ταξιδιώτης
Va per sterpi, per bronchi, per spine
διαβαίνει κούτσουρα, κλαδιά, αγκάθια
Per rovine, συντρίμια
Che ha smarrito il suo cammin.
που 'χει χάσει τον δρόμο του
Palude di qua,
Βάλτος εδώ
Dirupi di là,
γκρεμνά από κει
Teme i sassi, teme le grotte,
φοβάται τις πέτρες, φοβάται τις σπηλιές
Teme l'ombre della notte;
φοβάται τις σκιές της νύχτας
Lungo il ruscello incespicando,
μακρύ το ρυάκι παραπατώντας
Brancolando
ψηλαφώντας
Ei strascina l'incerto suo piè.
και σέρνει το αβέβαιο πόδι του
Fiaccasi or questa or quella pianta,
Κουράζεται πότε πότε κολλάει,
Il sasso rotola, il ramo si schianta
η πέτρα κυλά, το κλαδί σπάει
L'aride lappole strascica il vento.
Οι ξερές κολιτσίδες κλουθούν του ανέμου
Ecco un'ombra, la veggo, la sento;
Νά μια σκιά, την θωρώ, την νιώθω
Trema di tutto, né sa di che.
Τρέμει για όλα, μα δεν ξέρει γιατί
Notte pregna di nembi e di venti,
Νύχτα φουσκωμένη νέφαλα και ανέμους
Notte gravida d'urli e spaventi!
Νύχτα γκαστρωμένη ουρλιαχτά και τρόμους
L'ombre mi volano a fronte e a tergo:
Οι σκιές μου πετάγονται μπρος και πίσω
Aprimi, amico, il tuo notturno albergo.
Άνοιξέ μου, φίλε, τον νυχτικό σου ξενώνα (να μπω)

~~~

Edmund von Harold (1737-1808)

Die Nacht ist dumpfig und finster.
Η νύχτα είναι υγρή και σκοτεινή
An den Hügeln ruhn die Wolken.
στους λόφους ησυχάζουν τα σύννεφα
Kein Stern mit grünzitterndem Schimmer;
Κανέν' αστέρι με πρασινότρομη λάμψη
kein Mondstrahl erhellet das Thal.
καμμιά φεγγαροβολή δεν φωτάει την κοιλάδα
Im Walde hör' ich den Hauch;
Στο δάσος ακούω ανάσα
aber hör' ihn weit in der Ferne.
αλλά από μακριά σε απόσταση
Der Strom des Bergs erbraust;
Ο χείμαρρος του βουνού βρυχάται
aber sein Brausen ist stürmisch und trüb.
μα το άφρισμά του ορμώδες ειν' και θλιμμένο
Vom Baum beim Grabe der Todten,
Από το δέντρο στον τάφο των νεκρών
tönt der Eule klagender Sang.
ηχεί της κουκουβάγιας παράπονο άσμα
Auf der Heide erblick'ich einen dämmernden Schatten,
Στον ερεικώνα βλέπω μιαν απαυγάζουσα σκιά
es ist ein Geist,
είναι ένα πνεύμα
er schwindet, er flieht!
σβήνει, φεύγει!
Durch diesen Weg wird eine Leiche getragen,
Από αυτόν τον δρόμο θα μεταφερθεί ένα πτώμα
ihren Pfad bezeichnet das Luftbild.
το μονοπάτι του ορίζει η μορφή του ανέμου
Die fernere Dogge heult von der Hütte des Hügels,
Τα απόμακρα μαντρόσκυλα ουρλιάζουν απ' την καλύβα του λόφου
der Hirsch liegt im Moose des Tannigs,
το ελάφι στέκει στα βρύα του ελάτου
neben ihm ruht die Hündin,
δίπλα του ξεκουράζεται η σκύλα
in seinem astigen Geweihe hört sie den Wind,
στα κλαδωτά του κέρατα ακούει αυτή τον αγέρα
fährt auf und legt sich zur Ruhe wieder nieder.
σηκώνεται και καθίζει να ξαποστάσει ξανά κάτω

Düster und keuchend, zitternd und traurig,
Σκυθρωπός και ξέπνοος, τρομαγμένος, θλιμμένος
verlor der Wanderer den Weg,
έχασε ο ταξιδιώτης τον δρόμο
er irrt durch Gebüsche, durch Dornen längs
μπερδεύτηκε στους θάμνους, και στα αγκάθια κατά μήκος
der sprudelnden Quelle.
της φουσκωμένης πηγής
Er fürchtet die Klippe und den Sumpf,
Φοβάται τον γκρεμό και τον βάλτο
er fürchtet den Geist der Nacht.
φοβάται το πνεύμα της νύχτας
Der alte Baum ächzt zu dem Windstoß,
Το γέρικο δέντρο στενάζει στην ορμή του ανέμου
es kracht der fallende Ast.
πεφτοβροντά το κλαδί
Die verwelkte, zum Knäuen verworrene Klette,
Την μαραμένη, απ' τα δαγκώματα ανακατωμένη κολιτσίδα
treibt der Wind über das Gras.
σέρνει ο αγέρας πάνω απ' τα χόρτα
Es ist der leichte Tritt eines Geist's,
έν' αλαφροπάτημα φαντάσματος
er bebt durch die Schauer der Nacht.
κουνιέται στις βροχερές ανατριχίλες της νύχτας

Die Nacht ist düster, dunkel, und graunvoll,
Η νύχτα ειν' σκυθρωπή, σκοτεινή, και φρικτή,
wolkig, stürmisch zu eigen den Geistern.
συννεφιασμένη, θυελλώδης, ανήκει στα φαντάσματα.
Die Todten streifen umher.
Οι νεκροί τριγυρνούν
Empfangt mich von der Nacht, meine Freunde.
Δεχτείτε με απ' τη νύχτα, φίλοι μου.