Τετάρτη 7 Οκτωβρίου 2020

Κοινωνικός πατριωτισμός σε Καναδά (1918) και Ελλάδα (1944)


Στο τέλος του πολέμου με τους Γερμανούς στο Δυτικό μέτωπο της Ευρώπης, άρχισε και στον Καναδά να εμφανίζεται έλλειψη τροφίμων στην αγορά. Ακούγοντας τους αγαναχτισμένους πολίτες οι αρμόδιοι ξεκίνησαν εκστρατεία, όπως με αυτή την αφίσα: «παραβαίνεις τον νόμο; οι Καναδοί πατριώτες δεν επιθυμούν να συσσωρεύουν τρόφιμα» https://www.tvo.org/article/what-wwi-can-teach-us-about-hoarding-toilet-paper (η καναδική αφίσα ήρθε στην επιφάνεια με τον πανικό για τρόφιμα και χαρτί υγείας στην έναρξη της καραντίνας)

Τον Οκτώβρη μήνα, της απελευθέρωσης της Αθήνας, το ΕΑΜ δημοσίευσε εικόνα που λέει: «γιατί να ζουν λεύτεροι...αυτοί που πήραν τη ζωή χιλιάδων παιδιών; ο λαός απαιτεί λαϊκά δικαστήρια» με ένα μαυραγορίτη πάνω σε βαρέλι με λάδι που περιμένει να πάρει τα υπερκέρδη του από μια χήρα με δυο παιδιά.

Ο Καναδός εικονογράφος θα ανταμείφθηκε από το κράτος, ενώ ο Έλληνας θα έζησε παράμερα ή στην εξορία. Στον Καναδά ο κοινωνικός πατριωτισμός, που προωθεί την κοινωνική συνοχή, είναι μέρος της κυρίαρχης ιδεολογίας του κράτους, ενώ στην Ελλάδα για δεκαετίες πήγαζε κυρίως από το πολιτικό περιθώριο.


Οι μαυραγορίτες εδώ δεν ένιωσαν την ανάσα του νόμου, καθώς δεν εφαρμόστηκε πλην ελαχίστων εξαιρέσεων. Η εισήγηση του νομοθέτη έλεγε:

«Διὰ τῆς εἰσόδου τῆς Ἑλλάδος εἰς τὸν πόλεμον ἀπὸ τῆς 28 Ὀκτωβρίου 1940, τῆς κατοχῆς ταύτης ὑπὸ τῶν ἐχθρῶν, καὶ τοῦ ἐπακολουθήσαντος ἐξευτελισμοῦ τοῦ ἐθνικοῦ νομίσματος, ἐδημιουργήθησαν ἐν τῇ χώρᾳ τοιαύται οἰκονομικαὶ συνθήκαι, ὥστε κατέστη ἀδύνατος ἡ ἐφαρμογὴ τῆς κειμένης φορολογικῆς νομοθεσίας. Κατὰ τὴν περίοδον ταύτην ὠρισμένα πρόσωπα, γενόμενα, ὡς επὶ τὸ πλεῖστον, ἐπιλήσμονα τῶν πρὸς τὴν Κοινωνίαν καὶ τὴν φυλήν μας ὑποχρεώσεών των, ἐπλούτησαν. Τὰ πλούτη ταῦτα, κτηθέντα κυρίως διά τῆς συνεργασίας μετὰ τῶν Αρχῶν Κατοχῆς ἤ καὶ ἄνευ ταύτης, διὰ τῆς ἐκμεταλλεύσεως τῆς δυστυχίας του Ελληνικού Λαού, οὐδένα φόρον ἐπλήρωσαν. …
Θὰ ἦτο κοινωνικῶς ἄδικον καὶ ἄκρως ἀντίθετον πρὸς τὴν ἀπαίτησιν τῆς κοινῆς γνώμης, ἐὰν πρόσωπα ὠφεληθέντα ἐκ τῆς ἐθνικής καταστροφής, ἐξηκολούθουν καὶ μετὰ τὴν ἀποκατάστασιν τοῦ Κράτους τοῦ Νόμου, νὰ καρπῶνται ἀνενόχλητα τὰ ἀδίκως κτηθέντα ἀγαθά των εἰς βάρος τῶν στερηθέντων τὴν περιουσίαν των ἐξ ἐπαχθοῦς αἰτίας....


Σχετικά με το αισχροκερδές σύνθημα, και όχι απαραίτητα φιλογερμανικό, «αγάντα, βάστα Ρόμελ»

...για μια σειρά συγκυριακούς λόγους, που συνδέθηκαν με τις συμμαχικές στρατιωτικές επιτυχίες στις αρχές Νοεμβρίου του 1942, οι τιμές των τροφίμων έπεσαν κατά 50%. Την πτώχευση αυτή προφανώς πλήρωσαν περισσότερο οι μικροί και σχετικά απληροφόρητοι κερδοσκόποι, οι ποσότητες των τροφίμων στην αγορά διπλασιάστηκαν, διότι οι «μαυραγορίτες» άνοιξαν τις αποθήκες τους φοβούμενοι ότι οι επιτυχίες των συμμάχων θα οδηγούσαν σε άρση του ναυτικού αποκλεισμού της χώρας. Μερικοί θυμούνται ακόμη το επιφώνημα των εμπόρων «αγάντα Ρόμελ!» την περίοδο εκείνη. 

Ακίνητα την περίοδο εκείνη «πουλήθηκαν στο 15%-25% της πραγματικής τους αξίας

Το κίνημα για την επιστροφή των αδίκως αγορασμένων ακινήτων ξεκίνησε με τον Σμυρνιό δικηγόρο και πολιτικό του Λαϊκού Κόμματος, Αντώνη Αθηνογένη. Στην κατοχή είχε χάσει το σπίτι του. Το πούλησε έναντι μικρού τιμήματος, ώστε να εξασφαλίσει τρόφιμα για την επιβίωση της οικογένείας του

κάτω από αυτό το καθεστώς της αφόρητης πίεσης, 400 χιλιάδες πολίτες πούλησαν μέρος ή το σύνολο της περιουσίας τους. Ο Αθηνογένης, το 1946, ηγήθηκε της προσπάθειας να επιστραφούν τα σπίτια που είχαν χαθεί. Για αυτό το σκοπό, συνέταξε αναλυτική λίστα των ακινήτων που εκποιήθηκαν, αλλά και ξεχωριστή λίστα με τα ονόματα αυτών που τα είχαν αρπάξει. Η λίστα αυτή είχε 40 χιλιάδες αγοραστές. Δημιουργήθηκε όμως και μια δεύτερη λίστα, με ονόματα μεγαλεμπόρων, που είχαν «αγοράσει» από 10 έως 50 ακίνητα ο καθένας!

Οι δωσίλογοι, μετά τον πόλεμο, είχαν ενταχθεί με τη δύναμη του χρήματος στην νεοελληνική πραγματικότητα, είχαν πρόσβαση στα κόμματα, επηρέαζαν τη δικαιοσύνη και πίεζαν να μην ψηφιστεί νόμος που θα τους έπαιρνε πίσω την περιουσία που αδίκως απέκτησαν 

Οι μαυραγορίτες έμειναν ανέγγιχτοι και στο απυρόβλητο. Μάλιστα, προσέφυγαν στον Άρειο Πάγο και κατάφεραν να μπλοκάρουν την άμεση επιστροφή των ακινήτων που κατείχαν. Το ανώτατο δικαστήριο έκρινε τότε ότι ο νόμος περί ακύρωσης αγοραπωλησιών επί κατοχής ήταν… αντισυνταγματικός. Από την απόφαση αυτή εξαιρέθηκαν ευτυχώς μόνο οι μικροϊδιοκτήτες. Κάτι ήταν κι αυτό.»

[...]

Αν καταδικάζονταν θα έπρεπε μεγάλο μέρος της οικονομικής και επιχειρηματικής ζωής της Ελλάδας να καταδικαστεί

περισσότερα στην έρευνα, από όπου και η εικόνα

Η φορολόγηση των «Πλουτησάντων επί Κατοχής» (1945) 
- Μια αποτυχημένη «προσπάθεια» απονομής Δικαιοσύνης


1 σχόλιο:

  1. ...Βασίλειος Ζαρούλιας, είχε κατηγορηθεί πως υποδείκνυε στις γερμανικές αρχές ευκατάστατους Αθηναίους, οι οποίοι συλλαμβάνονταν για να γίνει αμέσως μετά παζάρι με χρυσές λίρες, αν ήθελαν να απελευθερωθούν από τα κρατητήρια της Μέρλιν και της Κοραή.

    https://xyzcontagion.wordpress.com/2015/02/19/georgios-mix-drvda-father/#more-4931

    ΑπάντησηΔιαγραφή