Απ΄ τη ρωμανιώτικη Γιάνινα Νέας Υόρκης στον πρώτο ελληνόθρησκο Εβραίο στον Ωρωπό

...μαύρα μαλλιά και μαύρα μάτια 

ένα στρατό κάνεις κομμάτια...

Γιάννενα ονομάζεται η συναγωγή

Kehila Kedosha Janina

https://en.wikipedia.org/wiki/Kehila_Kedosha_Janina

(Εκκλησία Αγία Ιωαννίνων)

στο Μανχάταν,

που ιδρύθηκε από Ρωμανιώτες Εβραίους

μετανάστες από τα Γιάννενα,

(μια πόλη με νυν Ρωμανιώτη δήμαρχο) το 1927,

εβραίους που δεν μιλούσαν ισπανικά,

αλλά ελληνικά, απόγονοι

των πρώτων Εβραίων στην Ελλάδα

από τον 3ο αιώνα π.Χ.

Κάθε τέλος άνοιξης διοργάνωνεται

Greek Jewish Festival

Broome Street was adorned with Greek, Israeli, and American flags, as attendees visited the vendors’ booths, enjoying the sun and Greek and kosher food. Arts and educational activities for the kids were also part of the entertainment at the festival.

The live performances began with musician Stavros Theodorou. Then the Hellenic Dancers of New Jersey in traditional costume performed, followed by the Noga Group’s music featuring Avram Pengas.

https://www.thenationalherald.com/archive_whats_new/arthro/the_5th_annual_greek_jewish_festival_on_broome_street-18763/

The City Concealed: Kehila Kedosha Janina

 - The Last Greek Synagogue (8 mins)

μερικές ρωμανιώτικες λέξεις

που γράφονταν στο εβραϊκό αλφάβητο

boliʝ (πόλις)

https://en.wiktionary.org/wiki/ולי#Yevanic

kiri'u (κύριος)

https://en.wiktionary.org/wiki//קיריאו#Yevanic

ayó (υιός)

https://en.wiktionary.org/wiki/ו#Yevanic

(yevanic language, Yāwān/Ιαβάν/Ίωνας)

https://en.wikipedia.org/wiki/Yevanic_language#Origin_of_name

Στην Ιερή Δήλο του Απόλλωνος,

εκεί βρέθηκε η πρώτη εβραϊκή συναγωγή

της Ελλάδος (~ 150 π.Χ.)

https://el.wikipedia.org/wiki/Συναγωγή_της_Δήλου

και από επιγραφή (~ 300-250 π.Χ.)

στον Ωρωπό, που ανασκάφηκε το 1955,

 έχουμε τον πρώτο ελληνόθρησκο Εβραίο,

δούλο που απελευθερώνεται

από τον κύριο του Φρυνίδα

και το γιορτάζουν με επιγραφική στήλη

στο Αμφιάρειο ιερό

https://en.wikipedia.org/wiki/Amphiareion_of_Oropos

......

ἀπίτω Μόσχος οὗ ἂν αὐτὸς βούληται·

τύχῃ ἀγαθῇ· 

να πάει ο Μόσχος όπου θέλει·

στο καλό·

[αναφέρονται Ωρώπιοι και Αθηναίοι

μάρτυρες του συμβολαίου απελευθέρωσης]

Μόσχος Μοσχίωνος Ἰουδαῖος

ο Μόσχος γιος του Μοσχίωνα Ιουδαίος

ἐνύπνιον ἰδὼν προστάξαντος τοῦ θεοῦ

Ἀμφιαράου καὶ τῆς Ὑγείας 

αφού είδε όνειρο κατ' εντολή του θεού

Αμφιάραου και της Υγείας

καθ’ ἃ συνέταξε

ὁ Ἀμφιάραος καὶ ἡ Ὑγίεια ἐν στήλῃ γράψαντα

ἀναθεῖναι πρὸς τῷ βωμῷ

όπως όρισαν οι θεοί να γράψει

και να αφιερώσει σε στήλη κοντά στο ναό

περισσότερα από το ιστολόγιο του Αμπραβανέλ,

Μόσχος, ο πρώτος Έλληνας Eβραίος/Moschos, the first Greek Jew

https://abravanel.wordpress.com/2010/03/07/the-first-greek-jew/