Σάββατο 30 Μαΐου 2020

Παρατείχιον, Ουκρανοτουρκική ταινία για την Άλωση


αποτέλεσμα των θερμών σχέσεων
των δύο χωρών τα τελευταία χρόνια

Παρατείχια, εξωτερικά, και εσωτερικά,
είναι ανοιχτοί χώροι κοντά στα τείχη

σε αρχιτεκτονικό σχέδιο
https://tinyurl.com/ya2hh6jp
σε σημερινή φωτογραφία
https://tinyurl.com/yb29t3fr

τρέιλερ
https://youtu.be/UJ83hg9hy0I

σκηνοθέτιδα: Tatjana Suchkova  (Ουκρανή)
σεναριογράφος: Oleg Bazylewicz (Πολωνός της Ουκρανίας)


Οι μόνες ελληνικές συμμετοχές,
το Χριστός Ανέστη του Γαϊτάνου,
και μια φωτογραφία του αγάλματος
στον Μυστρά, του τελευταίου Παλαιολόγου.

Μετά την εισαγωγή, η
η δράση αρχίζει από το Βίτσεμπσκ της Λευκορωσίας στο 1436

 Ουκρανία και Λευκορωσία βρίσκονται υπό κατοχή
από το Μεγάλο Δουκάτο της Λιθουανίας.
Ο Δούκας Σβιτριγκάιλα καίει
τον επίσκοπο Γεράσιμο του Σμόλενσκ,
που προοριζόταν για μητροπολίτης Κιέβου,
επειδή τον υποψιάστηκε για προδοσία
κατά τον Λιθουανικό εμφύλιο πόλεμο
https://en.wikipedia.org/wiki/Lithuanian_Civil_War_(1432–1438)

Το Πατριαρχείο διορίζει στη θέση του
έναν Έλληνα, τον Ισίδωρο,
https://el.wikipedia.org/wiki/Ισίδωρος_του_Κιέβου
(άλλοι λεν από Θεσσαλονίκη,
άλλοι από Πελοπόννησο)
ήρθε στα μέρη αυτά
με τον βοηθό του, Γρηγόριο τον Βούλγαρο
https://en.wikipedia.org/wiki/Gregory_the_Bulgarian

Προωθεί την ένωση των εκκλησιών,
και ετοιμάζονται για την οικουμενική σύνοδο
σε Φεράρα το 1438 και Φλωρεντία το 1439
https://en.wikipedia.org/wiki/Council_of_Florence

Συνάντηση του Ισίδωρου 
με τον Μάρκο από την Έφεσο
https://youtu.be/vL8Vk0UqOzA?t=1062
...αν καταλάβουν, του λέει ο Μάρκος, οι Τούρκοι
ότι Ορθόδοξοι και Καθολικοί θα ενωθούμε,
θα μας σφάξουν όλους...

πιθανόν και να ειπώθηκε μια τέτοια φράση

https://en.wikipedia.org/wiki/Mark_of_Ephesus

πιο σίγουρα τα ρητά

«καλύτερα σκλαβωμένα σώματα στους Τούρκους,
παρά σκλαβωμένο πνεύμα στον πάπα, τον αιρετικό»
ή το
«οι Παπικοί ξυρίζουν τα μούτρα τους,
είναι σαν να κάνει τη θεία λειτουργία γυναίκα»

είχε την υποστήριξη του λαού

ο ουνίτης ἐπίσκοπος Μεθώνης Ἰωσὴφ λέει,
όταν επέστρεψαν στην Πόλη
 «ὁ Ἐφέσου εἶδε τὸ πλῆθος δοξάζων αὐτὸν ὡς μὴ ὑπογράψαντα καὶ προσεκύνουν αὐτῶ οἱ ὄχλοι παθάπερ Μωϋσεῖ καὶ Ἀαρῶν καὶ εὐφήμουν αὐτὸν καὶ ἅγιον ἀπεκάλουν»


ο Μάρκος φυλακίστηκε το 1440 για δυο χρόνια στη Λήμνο,
το 1444 πέθανε μετά από επίπονη μάχη για βδομάδες με ασθένεια των εντέρων
στη Μονή Αγίου Γεωργίου Μαγγάνων.

Βορειότερα,
και στο τέλος του Μοσχοβίτικου εμφυλίου πολέμου
https://en.wikipedia.org/wiki/Muscovite_Civil_War
οι Μοσχοβίτες βρήκαν ευκαιρία
να διαχωρίσουν τη θέση τους
από ελληνοκαθολικούς και ουνίτες,
και να ανακηρύξουν αυτοκέφαλη εκκλησία
της Μόσχας· έτσι μετέφεραν
τον τίτλο «πασών των Ρωσιών»
από το Κίεβο στην τωρινή ρωσική πρωτεύουσα.

Αυτό είναι το πρώτο σχίσμα Μόσχας-Κωνσταντινούπολης
που κράτησε πάνω από εκατό χρόνια,
μέχρι να δεχτεί η Νέα Ρώμη να αναγνωρίσει
την αυτονομία του κράτους της Μοσχοβίας,
της επονομαζόμενης, πλέον, και Τρίτης Ρώμης.

https://en.wikipedia.org/wiki/15th–16th_century_Moscow–Constantinople_schism

Ένα καρφί ξεκάθαρο απέναντι στη τωρινή
ποιμαντική αναστάτωση.
Εκεί που είμαι, ήσουνα.
Θυμίσου την ιστορία
και δείξε κατανόηση.

Ο Ισίδωρος φυλακίζεται μέχρι να αναγνωρίσει
τα τετελεσμένα της κρατικής εξουσίας.

Δραπετεύει και γυρίζει την Ευρώπη
για να βρει στρατιωτική βοήθεια
για την υπεράσπιση της Κωνσταντινούπολης.

Εν συνεχεία, η ταινία αλλάζει γλώσσα
από ουκρανικά σε τουρκικά,
εστιάζοντας στον πρίγκηπα Ορχάν Τσελεμπή
https://en.wikipedia.org/wiki/Orhan_Çelebi
(συμπολεμιστή του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου,
και διεκδικητή του Οσμανικού θρόνου)
που συζητά με ένα Ρώσο μοναχό από το Κίεβο
φιλοσοφώντας πώς από την παρούσα μάχη,
ανώτερη είναι η μάχη ενάντια στον κατώτερο εαυτό μας.
Του Αλ-Γκαζαλί ρητό; ρωτά ο μοναχός.
εβέτ, λέει ο Ορχάν.

Αυτό που λένε οι μουσουλμάνοι, πάντως,
είναι πως το μεγαλύτερο τζιχάντ
είναι ενάντια στον κατώτερο εαυτό μας.

θυμίζει το πλατωνικό

τὸ νικᾶν αὐτὸν ἑαὑτὸν πασῶν νικῶν πρώτη τε καὶ ἀρίστη
το να νικάς τον ίδιο τον εαυτό σου
είναι πρώτη και καλύτερη νίκη από όλες

Ο Ορχάν μυεί τον μοναχό στην τέχνη της ξιφομαχίας,
λέγοντας πως εγώ έχω περισσότερους
πολεμιστές (600) από τον Ισίδωρο (200)

Η αλήθεια είναι ότι ο Μεχμέτης Β'
εξίσου με το πάρσιμο της πόλης
χάρηκε με την εξόντωση του διεκδικητή ξαδέρφου του.


Μετά αναφέρεται ο αφηγητής
στο Ρωσικό Χρονικό για την Άλωση του Τσάριγκραντ
του Νέστορ Ισκεντέρ/ Νέστορα Ισκενδέρη,
https://en.wikipedia.org/wiki/Nestor_Iskander's_Tale_on_the_Taking_of_Tsargrad
βιβλίο που το πρωτότυπό του χάθηκε,
και αντλεί από μαρτυρία κάποιου
Ρώσου που έγινε μουσουλμάνος.
Ήταν στον στρατό του Μεχμέτη,
αλλά, φαίνεται, παρέμεινε κρυπτοχριστιανός.
Εκεί φημολογείται για πρώτη φορά
ότι οι Ρώσοι θα απελευθερώσουν την Πόλη.
Ο Θεός, λέει, τιμώρησε τους Βυζαντινούς
για τις αμαρτίες τους.

Στην ταινία ο συγγραφέας τραυματίζεται
και τον σώζει μία Τουρκάλα,
ενώ οι Μοσχοβίτες κατηγορούνται
ότι αλλοίωσαν το πρωτότυπο βιβλίο
σβήνοντας τη μνήμη του Ισίδωρου του Κιέβου,
και του Γρηγόριου του Βούλγαρου,
γιατί υπερασπίστηκαν την ανεξαρτησία
του Κιέβου από τη Μόσχα.

Λέγεται, ότι μετά την πτώση της πόλης
ο Ισίδωρος αντάλλαξε ρούχα από ένα πτώμα,
και κατάφερε ως άγνωστος να πουληθεί
από τους Τούρκους ως σκλάβος.
Ξαναδραπέτευσε και μετά από
πολλές περιπέτειες έφτασε στη Ρώμη,
όπου πέθανε ως τοπικός επίσκοπος.

Ανεξάρτητα από την ποιότητα
και την ιστορική ακρίβεια της ταινίας,
το σενάριο, επειδή έχει γεωπολιτική αξία,
θα το πιάσει κάποια στιγμή το αμερικάνικο χόλυγουντ.

Όσο για την προσπάθεια ανάδειξης του Ισίδωρου,
ως μορφή του Ουκρανικού αγώνα,
αυτό δεν γίνεται χωρίς της βοήθεια των Ελλήνων.

Δεν είναι δυνατόν π.χ. να γίνεται τουρκο-ιρανική ταινία
για τους Βυζαντινο-Περσικούς πολέμους,
και η συμμετοχή μας να περιορίζεται
σε μερικούς πολεμιστές ηθοποιούς
https://www.neolaia.gr/2020/03/03/yannis-spaliaras-oi-dilosis-tu-sta-girismata-tis-neas-siras-tou-sto-netflix/
και να λείπουν οι σεναριογράφοι.

Παρομοίως και στον στόχο των Τούρκων
να κάνουν, λέει, την άλωση, κοινή αναφορά
όλων των Ευρωπαίων,
αυτό δεν γίνεται χωρίς ελληνική βοήθεια
στην κατασκευή.

Και κλείνω με τον τίτλο Παρατείχιον,
ότι είμαστε μεταξύ τειχών και συνόρων,
μάλλον θέλει να πει ο Ουκρανοπολωνός σεναριογράφος.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου