Τρίτη 19 Μαΐου 2020

Αντιερντογανικό λαοτράγουδο

Τεντζεροτήγανο κρουστό χαβά
που 'λεγε στο Γκεζί
το Πάρκο η αντίσταση,
και τσάτιζε Κατή.

Καπάκια, κατσαρολικά
δεν σκιάζουν εξουσία,
εκτός αν της τα πεις στρωτά
με δρόμου χορωδία.


Τη μία έτσι, την άλλη αλλιώς.
Από κηρύγματα και απαγορεύσεις,
φτάνει πια!
Ασυδοσία,
αποφάσεις, φερμάνια,
Φτάνει πια!

Αμμάν, μπουχτίσαμε για το Θεό!
Αμμάν, πρηστήκαμε μα το Θεό!
Τι αλαζονεία, τι οργή!
Έλα, έλα αργά, κάτω γλυστράει!

Όταν δεν μπόρεσαν να πουλήσουν τις σκιές σου,
πούλησαν τα δάση σου,
αναποδογύρισαν, καταπλάκωσαν,
τα σινεμά, τις πλατείες

Κάθε πλευρά σου κι από ένα Mall,
(AVM - AlışVeriş Merkezi - Εμπορικό Κέντρο)
να μην περάσω από τούτο το γιοφύρι.
Τι έγινε στη πόλη μας, τί συνέβη;
Με αποστειρωμένα κτίρια γέμισε.

Αμμάν μπουχτίσαμε [...] κάτω γλυστράει!

Η ομορφιά εξαθλίωση έγινε, άτυχη έμεινε,
αγαπημένη Πόλη.
Αυτός ο καημός, αυτό το αέριο πιπεριού, αυτή η θλίψη.
Πέτρα για πέτρα δεν έμεινε όρθια.
Τί είν' αυτό που Σου συνέβη, μίλα μίλα ...
Εσένα έτσι δεν Σε θέλω, δεν Σε θέλω
Αμμάν ...

Αμμάν μπουχτίσαμε [...] κάτω γλυστράει!


Η μετάφραση
http://users.sch.gr/kodulis/turkika/asmata/0.php?t=gezi
της Κατερίνας Κουτουξιάδου,
https://www.facebook.com/katerina.doxiadou.3
άλλαξα το yerler yaş, τοπία υγρά, σε «κάτω γλιστράει»
από τα πολλά εκτινασσόμενα ύδατα ασφαλείας,
(περπάτα αργά μη γλιστρήσεις)

Θα μπορούσε, έτσι, να είχαν μπει ελληνικοί υπότιτλοι
στο χτεσινό αφιέρωμα 120 ελλήνων καλλιτεχνών
υπό τη σκιά της Ακρόπολης
υπέρ των τριών νεκρών απεργών πείνας
του τουρκικού συγκροτήματος Grup Yorum,
ώστε να καταλάβει τα λόγια και ο Έλληνας θεατής.



Επίσης, να στοχαστεί πως είναι ένα σύγχρονο πολιτικό
λαϊκό τραγούδι με λιτό ανατολίτικο χρώμα,
που τραγούδησε και χόρεψε και η Τζόαν Μπαέζ,
https://youtu.be/5UkqerA-zjg
γιατί εμείς πολιτική τέχνη να ανθίζει στην κρίση δεν είδαμε,
βαβούρα πολλή, ουσία λίγη,
την περασμένη δεκαετία.

Κι όλα αυτά με αφορμή τη φράση του Ρετζέπη,
tencere tava hep aynı hava,
τα τεντζεροτήγανα πάντα την ίδια μουσική (παράγουν),
κόλλησε η βελόνα...μας τα παν κι άλλοι...
οι Γενίτσαροι που κροτάλιζαν αντικείμενα,
όταν διεκδικούσαν ικανοποίηση των αιτημάτων τους.
Είχε επιχειρήσει ο εφέντης να κάνει τα λαϊκά κουζινικά κρουστά
ιδιώνυμο αδίκημα

(ταβάς, το βαθύ τηγάνι, η σωτέζα)

https://www.hurriyetdailynews.com/family-acquitted-in-gezi-case-on-pots-and-pans-protest-66604
https://en.wikipedia.org/wiki/Gezi_Park_protests

χαβάς, ο καιρός, αλλά και ο μουσικός σκοπός, τραγούδι, μελωδία,
ό,τι είναι το air στα αγγλικά και η άρια στα ιταλικά,
που το πήραν από το αρχαίο μας αήρ.
Θα μπορούσαμε να λέγαμε κι εμείς
«Έναν αέρα παίξε μου στο πιάνο να ξεσκάσω,
να ακούσω τους χαβάδες σου, το ντέρτι μου να αδειάσω»

Ο Παπαδιαμάντης στο «Ολόγυρα στη λίμνη»

εἰς τὸν Παρρήσην δὲ εἶχεν ἐπιδώσει σπασμένην γκάιδαν, προτρέπων αὐτὸν «νὰ παίξῃ κανένα χαβά», ἀλλ᾿ ὅσον καὶ ἂν ἠγωνίζετο πνευστιῶν ὁ Παρρήσης, ἡ γκάιδα οὐδένα ἐξέβαλλε φθόγγον. Τέλος, ὁ Ἀργύρης, εἶπε: «δὲ φελᾶτε τίποτε, κ᾿ οἱ δυό σας, κρῖμα σ᾿ ἐσᾶς, κρῖμας!» Καὶ προσποιηθεὶς δυσαρέσκειαν ἀπῆλθεν. Οἱ δύο φίλοι ἔμειναν μόνοι ἐξακολουθοῦντες νὰ ἐκκενῶσι σιγὰ σιγὰ καὶ μεθοδικῶς τὴν φλάσκαν.

https://www.papadiamantis.org/works/58-narration/219-02-24-ologyra-sth-limnh-1892

Ο Ρίτσος στις Μαντατοφόρες

ξένους χαβάδες σ’ όργανα ξένα παίζουν στην αστροφεγγιά μας· τους δικούς μας χαβάδες δεν τους αφήνουνε να σεργιανίσουνε στη ρούγα.


Ενδιαφέρον έχει ο τίτλος του συγκροτήματος που έβγαλε το τεντζεροτράγουδο,
Kardeş Türküler, Αδελφικά δημοτικά τραγούδια, ή της αδερφοσύνης.

türkü από τούρκικο κατέληξε να σημαίνει τουρκικό δημοτικό τραγούδι,
σε αντίθεση με το şarkı που από ανατολίτικο έντεχνο τραγούδι κατέληξε
να σημαίνει οποιοδήποτε τραγούδι.
Ο σιρόκος, ο νοτιανατολικός άνεμος έχει την ίδια αράβικη ρίζα με το σιαρκού

Υποθετικά, σαν να 'χαμε ονομάσει
τα ελληνικά δημοτικά τραγούδια ελληνίσματα, ή ρωμαΐσματα,
και τα πιο βαριά της ανατολής, ανατολίσματα,
ή και σοροκάδες, τα μεσανατολίτικα,
 και τα βορειοδυτικά, τα ευρωπαϊκά, μαϊστράλια.

εδώ και οι παρτιτούρες για το λαοτράγουδο
άντε και στα δικά μας

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου