Πέμπτη 19 Μαρτίου 2020

1828, ο πιστός Καποδίστριας έκλεισε τις εκκλησίες για την πανούκλα




Αριστείδης Χατζής: Οι εκκλησίες έκλεισαν στο Ναύπλιο στις 21/4/1828, στην Αίγινα στις 23/4/1828 και στις Σπέτσες στις 25/4/1828. Σίγουρα και αλλού (οπωσδήποτε στην Ύδρα). Όμως για τις 3 αυτές περιοχές έχω στη διάθεσή μου και τα σχετικά επίσημα έγγραφα. Απλώς δεν τα χρησιμοποίησα στο Protagon γιατί αποτελούν κομμάτι μιας μεγαλύτερης έρευνας για την αντιμετώπιση της επιδημίας του 1828.

https://www.facebook.com/aristides.n.hatzis/posts/2611654322431070
https://www.protagon.gr/apopseis/pws-o-kapodistrias-ekleise-tis-ekklisies-kai-nikise-tin-epidimia-44342021929


Η επιδημία πανώλης ενέσκηψε αρχικά στην Ύδρα τον Απρίλιο του 1828 από το πλήρωμα του υδραϊκού πλοίου "Αφροδίτη", σε ένα ταξίδι μεταφοράς αιχμαλώτων από την Αίγυπτο στη Μεθώνη.

Ο κυβερνήτης, που είχε σπουδάσει και ιατρική, πήρε αποφάσεις, όπως

1) να απομακρυνθούν από την πόλη και να μπουν σε καθαρτήριο οι οικογένειες όσων είχαν νοσήσει, 2) να οριστούν συγκεκριμένοι "μόρτηδες" (εθελοντές νεκροθάφτες με ανοσία) που θα θάβουν τους νεκρούς από τη νόσο και θα απολυμαίνουν τα σπίτια τους, 3)  να υπάρχει ισχυρή επαγρύπνηση στις επαφές των συγγενών των νοσούντων σε δημόσιους χώρους, 4)  να καίγονται τα ρούχα όσων είχαν πεθάνει από τη νόσο, ε) όσοι ήταν ύποπτοι ότι είχαν τη νόσο αλλά δεν την είχαν εκδηλώσει, να μπαίνουν σε καραντίνα για 50 ημέρες. 5) να κλείσουν οι εκκλησίες, [και να σταματήσει κάθε ιεροπραξία, ευχέλαιο, εξομολόγηση, μετάληψη σε ασθενή· ακόμα και η ταφή γινόταν παρουσία της αρμόδιας επιτροπής, όπως γράφει η εφημερίδα της Ελληνικής Πολιτείας 1828-1832]*  6) Τα νομίσματα στις αγοραπωλησίες να βαφτίζονται σε αγγείο με ξύδι

*και αυτά από κάποιον που όταν τον προειδοποίησαν να μην πάει στην εκκλησία τον Σεπτέμβρη του 1831 γιατί κινδυνεύει, απάντησε: «Ἀδυνατῶ νά λείψω δύο συνεχόμενες Κυριακές ἀπό τήν ἐκκλησία , ἄς μέ σκοτώσουν!». 

[...]

Η επιδημία υποχώρησε αισθητά τους καλοκαιρινούς μήνες, στις 22 Ιουλίου με επιστολή του στον Εϋνάρδο, ο Καποδίστριας ανήγγειλε ότι είχε σχεδόν εξαλειφθεί η επιδημία, ενώ τον Σεπτέμβριο δεν εμφανίστηκαν καθόλου νέα κρούσματα. Αυτό οδήγησε τις Αρχές και τους πολίτες να ελαττώσουν την επαγρύπνηση τους με αποτέλεσμα τη δραματική επανεμφάνιση της επιδημίας στα Καλάβρυτα και στα γύρω χωριά τον Οκτώβριο του 1828. Η πιο σοβαρή αμέλεια των κατοίκων ήταν ότι δεν τηρούσαν τους αυστηρούς κανόνες υγιεινής καθώς και την ειδική διαδικασία καθαρισμού των ρούχων τους. Η επιδημία μεταδόθηκε από το Διακοφτό  και στο χωριό Βραχνί που είχε 700 κατοίκους πέθαναν 53 άτομα, ενώ στα Καλάβρυτα που είχαν 1000 κατοίκους πέθαναν 15.


Ο έκτακτος απεσταλμένος της κυβέρνησης Γεώργιος Μαυρομάτης επισκέφθηκε το Βραχνί και επιτίμησε τους κατοίκους για την αμέλειά τους στην αντιμετώπιση της επιδημίας, θέτοντας το χωριό τους σε καραντίνα.

πηγή κειμένου
https://thecaller.gr/xronomixani/pos-o-kapodistrias-antimetopise-tin-panoykla-stin-ydra-to-1828/

___

Ο αγώνας ενάντια στις δεισιδαιμονίες, ερανίσματα από τον ιστορικό Αριστείδη Χατζή

«Είναι απαραίτητο να εκλέγονται πνευματικοί και ιεροκήρυκες μορφωμένοι και ευσεβείς που δεν θα πιστεύουν όμως σε δεισιδαιμονίες.» [Απόσπασμα από κύριο άρθρο στα «Ελληνικά Χρονικά», Μάρτιος 1824.]

«Οι ήρωές μας είναι αυτοί που συνέτριψαν την τυραννία, τη δεισιδαιμονία και τις ξεπερασμένες προλήψεις.» [Απόσπασμα από κύριο άρθρο στα «Ελληνικά Χρονικά», Σεπτέμβριος 1824.]

«Οι Αλβανοί γνωρίζουν καλά τα συμφέροντά τους, και επειδή δεν επηρεάζονται από δεισιδαιμονίες, έχουν και την τόλμη να τα εξασφαλίζουν.» [Απόσπασμα από ρεπορτάζ των «Ελληνικών Χρονικών» για τις κινήσεις του Κιουταχή τον Μάιο του 1825.]

«Μου λένε πολλοί το εξής: οι περισσότεροι από εμάς δεν σε καταλαβαίνουμε και όσοι σε καταλαβαίνουμε δεν τις θέλουμε τις μεταρρυθμίσεις. Θέλουμε αυτά που ξέρουμε, αυτά που μάθαμε στα χρόνια της τουρκοκρατίας. Οι γονείς μας ανατράφηκαν και έζησαν με τις δεισιδαιμονίες και τις καταχρήσεις. Μ’ αυτές θέλουμε κι εμείς να πεθάνουμε. Τους απαντώ: Οι Έλληνες πρέπει να μάθουν τις αρχές της σύγχρονης διακυβέρνησης αν θέλουν να συγκαταλέγονται με τα υπόλοιπα χριστιανικά έθνη της Ευρώπης, εάν θέλουν να τους αντιμετωπίζουν ως ισότιμους οι Ευρωπαίοι και όχι ως υποψήφια θύματα για πολιτική και οικονομική εκμετάλλευση.» [Απόσπασμα από άρθρο του φιλελεύθερου διανοούμενου Παναγιώτη Σούτσου στον «Φίλο του Νόμου» την Άνοιξη του 1827. Τα άρθρα του συμπεριλαμβάνονται σε ειδική έκδοση που ετοιμάζει το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών.]

«Εκεί που ανθεί το εμπόριο έχουμε αφθονία και πλούτο. Εκεί έχουμε ανάπτυξη των τεχνών και των επιστημών, των οποίων το φως διώχνει το σκοτάδι της αμάθειας, καθαρίζει τον νου από την τυφλή δεισιδαιμονία και εξημερώνει τις άγριες και βάρβαρες συνήθειες.» [Απόσπασμα από άρθρο του άγνωστου φιλελεύθερου νέου νομικού και θεατρικού συγγραφέα Γεώργιου Πραντούνα από τη Νάξο (υπηρέτησε στη Λακωνία, τη Χαλκίδα, την Καλαμάτα). Το 1830 έγραψε το θεατρικό έργο «Αθήναι Ελευθερωμέναι». Στα σχόλια θα βρείτε ηχογράφηση του έργου από το ραδιόφωνο της ΕΡΤ το 1968. Το άρθρο του Πραντούνα δημοσιεύθηκε τον Μάιο του 1829 στη «Γενική Εφημερίδα της Ελλάδος». Συμπεριλαμβάνεται στην ειδική έκδοση που ετοιμάζει το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών.]

«Οι αμαθείς γιατροί, εξυπηρετώντας τα συμφέροντά τους ενισχύουν τη δεισιδαιμονία και την αμάθεια του λαού. Η πολιτική δημόσιας υγείας της Κυβέρνησης θα αποτύχει και θα εγκαταλειφθεί, καθώς θα βρίσκει απέναντί της τη φιλαργυρία, τις προλήψεις, τη δεισιδαιμονία, την έλλειψη ορθών ιδεών για τη δημόσια υγεία και τις δυνατότητες της ιατρικής, ακόμα και την καταφρόνηση της ίδιας της ιατρικής επιστήμης από τους αμαθείς.» [Απόσπασμα από άρθρο του (γιατρού μάλλον) Πέτρου Πεινιατέλη από τη Χίο στη «Γενική Εφημερίδα της Ελλάδος» το φθινόπωρο του 1830]

«Ο πολλαπλασιασμός των Μοναχών κατά τη διάρκεια της αυταρχικής Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και του Οθωμανικού ζυγού οφείλεται στο ότι οι άνθρωποι έβλεπαν τα κελιά των μοναστηριών ως άσυλα και το ένδυμα του μοναχού ως μέσο εξασφάλισης σεβασμού από τη βυζαντινή ομόδοξη δεισιδαιμονία και την ασιατική ετερόδοξη φαντασιοπληξία που και οι δύο προστάτευαν απολύτως τον αναχωρητικό βίο.» [Εγκύκλιος του φιλελεύθερου διανοούμενου Ιακωβάκη Ρίζου (Νερουλού), Γραμματέα επί των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίου Εκπαιδεύσεως, τον Αύγουστο του 1832.]

«Σας ευχόμαστε ιδιαιτέρως να απαλλαχθεί σύντομα η ιερή γη της πατρίδας σας από την αμάθεια και τη δεισιδαιμονία που σας καταπιέζουν και ο Χριστιανισμός να επανέλθει στη γνήσια φυσική του ομορφιά και απλότητα.» [Επιστολή Αμερικανών μαθητών από το επισκοπικό σχολείο του Χάρλεμ της Νέας Υόρκης (ενορία Αγίου Μιχαήλ) στους Έλληνες συνομήλικούς τους, τον Ιανουάριο του 1832 - από το προσωπικό μου αρχείο].

https://www.facebook.com/aristides.n.hatzis/posts/2592680000995169

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου