Ιερατική απεργία (4 Οκτ - 24 Δεκ 1890)

(παρεκτροπή, δικαίωμα, ή ουτοπία;;)

υπό τον Διονύσιο Ε' τον απεργό Πατριάρχη,
ίσως τον πρώτο απεργό κληρικό στην ιστορία,
για την προάσπιση κεκτημένων προνομίων,

όπως η θρησκευτική έγκριση

  γάμων, διαζυγίων, διατροφών, κληρονομιών,
τη μη υποβάθμιση των εκκλησιαστικών δικαστηρίων
που έδιναν δυνατότητα διαμεσολάβησης
σε περίπτωση ποινικής έγκλησης των κληρικών,
την παύση του κρατικού ελέγχου επί των τίτλων
 της εκκλησιαστικής ιδιοκτησίας,

την αντίθεση στην πρόθεση της Πύλης
να αφαιρέσει τον έλεγχο της ρωμαίικης εκπαίδευσης
από το Πατριαρχείο,
εισάγοντας παράλληλα την διδασκαλία
της οθωμανικής γλώσσας

 στα μειονοτικά εκπαιδευτήρια.

Είχε προηγηθεί η αυθαίρετη παύση από το κράτος

των μητροπολιτών Σερρών και Καστοριάς,

και η διπλή άρνηση του Σουλτάνου

να δεχτεί την παραίτηση του Διονυσίου.

Έτσι την 4η Οκτωβρίου 1890 ο Πατριάρχης δίνει εντολή
να κλείσουν οι εκκλησίες, και να παύσει κάθε ιεροπραξία
πλην συντόμων, λιτών κηδειών, 
και θείας κοινωνίας σε βαριά ασθενείς.
Διοργανώθηκαν διαδηλώσεις σε Ιωάννινα, Μυτιλήνη, Σμύρνη,
ενώ ετοιμαζόταν και κεντρική στην Κωνσταντινούπολη.

Κατά τόπους επεισόδια.
Στην Κρήτη δύο μουεζίνηδες θανάσιμα πυροβολήθηκαν, όταν βγήκαν
 στους μιναρέδες να προσκαλέσουν τους πιστούς για προσευχή.

Μεγάλες δυνάμεις, όπως Ρωσία και Αυστροουγγαρία
είδαν ευκαιρία παρέμβασης
προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος
να μην εορταστούν ομαλά τα Χριστούγεννα
στο Οθωμανικό έδαφος, το οποίο περιλάμβανε
και την ποικιλόδοξη και πολυεθνική ιερή γη
της Παλαιστίνης.

Προκειμένου να αποφύγει ταραχές και διεθνή μεσολάβηση
ο σουλτάνος υποχώρησε.

Παραμονή των Χριστουγέννων όλοι περίμεναν τις καμπάνες να ηχήσουν. Διάφοροι γιαβέρηδες, δηλαδή κλητήρες, έτρεχαν στις εκκλησίες φωνάζοντας στους ιερείς: «Βουρούν καμπανλαρί», δηλαδή «Χτυπάτε τις καμπάνες»

https://www.taathinaika.gr/to-pronomiako-zitima-kai-i-krisimi-paramoni-christougennon-1890/

http://ikee.lib.auth.gr/record/128237/files/GRI-2011-7766.pdf
Προνομιακό ζήτημα, σελ. 66

Παρασκήνιο: μεσούντος του ρωσοτουρκικού πολέμου, όταν ήταν μητροπολίτης το 1878 στην Αδριανούπολη, κατευχήθηκε ενάντια στη ρωσική και σλαβική κάθοδο στο νότο. Το 1887, μετά την παραίτηση του Πατριάρχου Ιωακείμ Δ΄ του Μεγαλοπρεπούς, εξελέγη ο Διονύσιος o E'. Η Αγία Πετρούπολη ήταν εναντίον του, η Αθήνα υπέρ του. Στην παραίτηση του οικουμενιστή Ιωακείμ είχε οδηγήσει όχι μόνο η νεοθωμανική πίεση για ανάκληση μέρος των προνομίων,

πρώτη φορά στην οθωμανική ιστορία, αλλά και ο Χαρίλαος Τρικούπης

που πίστευε ότι η Αθήνα θα πρέπει να αποφασίζει, και το Φανάρι να συμπαρίσταται. Ενώ λοιπόν με τον Διονύσιο, Αθήνα, Φανάρι και Πύλη
είχαν αποκρούσει τη ρωσική διείσδυση, τώρα με αυτή
τη σύγκρουση θα έχαναν και οι τρεις. 

https://el.wikipedia.org/wiki/Πατριάρχης_Διονύσιος_Ε΄
https://el.wikipedia.org/wiki/Ιωακείμ_Γ΄_Μεγαλοπρεπής

https://www.academia.edu/5702142/_Triumph_of_Orthodoxy_in_the_Age_of_Nationalism_the_Ecumenical_Patriarchate_the_Sublime_Porte_Russia_and_Greece_1856-1890_Modern_Greek_Studies_Yearbook_28_29_2012_2013_255-266

σελ. 49 -50
http://ikee.lib.auth.gr/record/133851/files/GRI-2014-11897.pdf
σελ. 36

Αυτοί οι αγώνες, βέβαια, για τα μωαμεθανικά προνόμια
από το 1453, επρόκειτο να μη δικαιωθούν το 1908
με το νεοτουρκικό κίνημα επαναφοράς του συντάγματος

Στην ανατολή της οθωμανικής νεοτερικότητας

κάθε αρχιερέας και μουλάς αντιλαμβανόταν ότι τα προνόμια τους ήταν ασύμβατα με το συνταγματικό πολίτευμα και ότι δεν μπορούσαν να διατηρηθούν παρά μόνο με το παλιό μοναρχικό καθεστώς.

https://repo.lib.duth.gr/jspui/bitstream/123456789/10781/1/Mavridou%20Eleni.pdf  σελ.44

όπως, αντίστοιχα, τέτοια προνόμια
άρχισαν να χάνονται με την ίδρυση στην Αθήνα 
της Ελλαδικής Εκκλησίας

Μετά το 1839, κατά την εκσυγχρονιστική  φάση, (τανζιμάτ),
 του Οσμανικού Δοβλετίου,

που έφερε σταδιακά μεταρρυθμίσεις και σύνταγμα, συγκρούστηκε

το συγκεντρωτικό κράτος με τους τοπικισμούς, τα αποκεντρωτικά μιλέτια, εθναρχίες, ιδιαιτερότητες, είτε χριστιανικές, είτε μουσουλμανικές.

https://www.newsit.gr/mia-stagona-istoria/i-orthodoksi-apergia-stin-kriti/2958746/

Όλα αυτά δικαιολογούν το αυτόβουλο κλείσιμο των εκκλησιών;;
δεν αρκούσαν οι διαδηλώσεις;;
και σε τι αποσκοπεί το λουκέτο;;
προφανώς να στρέψει αποτελεσματικότερα
τον αγαναχτισμένο λαό εναντίον του κράτους.
Στηρίζεται στην παράδοση της εκκλησίας;;
μάλλον στη δυναμική, έως αυταρχική, όπως λένε, προσωπικότητα του Πατριάρχη· άλλος δεν θα το 'κανε. Είναι, βέβαια, και σημεία των καιρών.
Στη Σύρο, το 1879 έγινε η πρώτη ελλαδική απεργία,
που ήταν και νικητήρια. https://www.syrostoday.gr/InfoPedia/84-H-proti-apergia-stin-sygxroni-Ellada-egine-to-Fevroyario-toy-1879-stin-Syro.aspx
Το 1863 η πρώτη οθωμανική απεργία
από ανθρακωρύχους στο Ερεγλί, Ηράκλεια της Παφλαγονίας. 
https://en.internationalism.org/internationalreview/201302/6412/socialism-and-workers-movement-ottoman-empire
Από το 1870 και μετά πυκνώνουν.

Αντίστοιχα και ο δυναμικός μητροπολίτης Χρυσόστομος Ζακύνθου
μίλησε το 2018 για λευκή απεργία σε περίπτωση μισθολογικού χωρισμού εκκλησίας-κράτους, και οι ιερείς να πάρουν ωράριο δημοσίων υπαλλήλων, οχτώ με τρεις, και όποιες τελετές και λειτουργίες να γίνονται εντός ωραρίου,
σατιρίζοντας την κρατική αξίωση να αντιμετωπίζονται
οι παπάδες σαν δημόσιοι υπάλληλοι.

http://www.avgi.gr/article/10842/9367420/apeiles-apo-ton-dodones-chrysostomo-gia-leuke-apergia-iereon
https://freesunday.gr/sunentefxeis/item/25599-mhtropoliths-chrysostomos-%C2%ABh-ekklhsiastikh-perioysia-einai-ermaio-twn-epithymiwn-ths-ekastote-kybernhshs%C2%BB΄

Ο φίλα στο ΠΑΣΟΚ προσκείμενος μητροπολίτης που είχε δηλώσει
στον Χριστόδουλο, πως δεν τον αναγνωρίζει
ως Πάσης Ελλάδος, με αφορμή τα συλλαλητήρια
για τις ταυτότητες. 
https://www.tanea.gr/2000/06/09/greece/skliri-epistoli-apo-ton-zakynthoy/
 Ο δεξιός Χριστόδουλος
δεν θα μιλούσε για απεργίες.
Μάλιστα, τον καιρό που έγιναν απεργιακές κινητοποιήσεις
από εργαζόμενους στο ραδιοφωνικό σταθμό
της Εκκλησίας της Ελλάδος, δήλωσε
ότι δεν είναι δυνατόν χριστιανοί
να απεργούν σε χριστιανικό σταθμό.

Αν γνώριζαν οι εργαζόμενοι την ιστορία του Διονυσίου,
θα απαντούσαν αναλόγως.

Συνοψίζοντας, απομυθοποιούνται κάποια δόγματα,
ότι οι παπάδες ποτέ δεν θα μπορούσαν, αυτοβούλως,
να απεργήσουν.
Μάλιστα, ο Πιτσιρίκος μυθιστορεί ότι όντες ανίδεοι
από τέτοιο ακτιβισμό ζητούν τη βοήθεια του ΚΚΕ.
https://pitsirikos.net/2018/11/οι-παπάδες-κατεβαίνουν-σε-απεργία-έχο/
Μετά τα περιοριστικά μέτρα, λοιπόν, για την πανούκλα επί Καποδίστρια,
https://ergotelemata.blogspot.com/2020/03/Kapodistrias-plague-1828.html
προστίθεται και η ριζοσπαστική απόφαση ενός πατριάρχη
για λουκέτο στις εκκλησίες.
Ο μύθος, ότι «ούτε ο Μωάμεθ ο Πορθητής ή άλλος σουλτάνος στη διάρκεια της μακραίωνης δουλείας του γένους διανοήθηκαν ποτέ να υποδουλώσουν την Ορθόδοξη Εκκλησία, οικονομικά και διοικητικά , με τον τρόπο που το επιχειρεί η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ», δήλωση του πατέρα του πρωθυπουργού το 1986.
Ανιστόρητη και πιασάρικη γιατί δεν έχει γίνει συνείδηση
στο μυαλό μας η νεοτερική, ριζοσπαστική πορεία,
τόσο του ελλαδικού κράτους, μετά το 1833,
όσο και του οθωμανικού, μετά το 1839.

Στην ουσία, τώρα, μπορεί μια ιερατική απεργία
να ωφελήσει την κοινωνία, και να μείνει στην ιστορία;;
Η συγκεκριμένη ξεπεράστηκε από την ιστορική ροή.
 Για τις κοσμικές υποθέσεις των πολιτών, 
την εκπαίδευσή τους δεν απαιτείται, πλέον, 
θρησκευτική έγκριση. Ούτε, έχει δικαίωμα
 μια θρησκευτική κοινότητα να αρνηθεί να διδάσκονται 
τα μέλη της και τη γλώσσα του κράτους, στο οποίο ανήκει.

Υπόθεση εργασίας: ένα χωριό μαστίζεται
από αλληλοσκοτωμούς, βεντέτες και διαμάχες.
Παίρνει, λοιπόν, απόφαση ο μητροπολίτης
να απαγορεύσει κάθε ιεροπραξία
και να κλείσει τις εκκλησίες του χωριού.
Προβληματίζονται οι χωρικοί,
μονοιάζουν και φιλιώνουνε.
Αντίστοιχα και την εποχή του Διονυσίου
θα μπορούσαν να γίνουν ιερατικές απεργίες
όλων των θρησκειών, μέχρι να σταματήσει
η αφορισμένη αίρεση του εθνοφυλετισμού,
και να επιλυθούν πολιτικά τα όποια εθνικά
και κοινωνικά ζητήματα.
Ουτοπικό;; και ποια είναι αποστολή
των θρησκειών;; απλώς να μανατζάρουν τα εφήμερα συμφέροντα;;
Δυστυχώς, σχεδόν πάντα κάθε ομάδα βάζει το στενό, 
βραχυπρόθεσμο συμφέρον πάνω από το μακροπρόθεσμο,
τις φτηνές διεκδικήσεις, πάνω από τις αιώνιες.
Για αυτό τον λόγο, και είναι θαμμένη
από την ιστορία αυτή η απεργία.
Καί δίνει «κακό», «κοσμικό» παράδειγμα,
καί τα αιτήματά της είναι φτηνά
σε σχέση με τα δεινά που επρόκειτο να περάσουν οι λαοί
από την επελαύνουσα, πνευματοκτόνα μάστιγα 
του πουριτανικού και υλιστικού εθνοκρατισμού,
έτσι τουλάχιστον, όπως τον αντιλήφθηκε
τότε η νοημοσύνη μας
σε Κεντρική Ευρώπη και Βαλκάνια.

ΥΓ

η πιο πρόσφατη νικητήρια απεργία με λουκέτο σε ναούς
είναι το 2018 στην Ιερουσαλήμ κατά την πάλη απέναντι
στον δήμο, όταν αποφάσισε
να φορολογήσει την εκκλησιαστική περιουσία.
http://www.reporter.com.cy/international/article/309577/kanei-piso-i-israilini-kybernisi-meta-to-kleisimo-toy-naoy-tis-anastaseos