ως Έλλην ομνύω να τους φτάσουμε,
φιλότιμου επιτρέποντος...
Ο φιλέλληνας Γάλλος Λαμαρτίνος το 1833,
σε ταξίδι στην Κωνσταντινούπολη,
αφού πρώτα θρήνησε για τον γενναίο και ατυχή Κωνσταντίνο
(brave et infortuné Constantin)
https://fr.wikisource.org/wiki/Page:Lamartine_-_Œuvres_complètes_de_Lamartine,_tome_7.djvu/365
και τον ψυχορραγούντα χριστιανισμό
(christianisme agonisant)
https://fr.wikisource.org/wiki/Page:Lamartine_-_Œuvres_complètes_de_Lamartine,_tome_7.djvu/366
στη συνέχεια ανακαλύπτει
«Οι Τούρκοι ζουν εν ειρήνη με όλη την πλάση έμψυχη και άψυχη:
δέντρα, πουλιά ή σκυλιά, κάθε τι που ο Θεός έπλασε το σέβονται·
απλώνουν τη φιλανθρωπία τους στα καημένα πλάσματα,
που στις δικές μας χώρες εγκαταλείπονται ή διώκονται.
Σε όλους τους δρόμους υπάρχουν εδώ και εκεί
σε ταξίδι στην Κωνσταντινούπολη,
αφού πρώτα θρήνησε για τον γενναίο και ατυχή Κωνσταντίνο
(brave et infortuné Constantin)
https://fr.wikisource.org/wiki/Page:Lamartine_-_Œuvres_complètes_de_Lamartine,_tome_7.djvu/365
και τον ψυχορραγούντα χριστιανισμό
(christianisme agonisant)
https://fr.wikisource.org/wiki/Page:Lamartine_-_Œuvres_complètes_de_Lamartine,_tome_7.djvu/366
στη συνέχεια ανακαλύπτει
«Οι Τούρκοι ζουν εν ειρήνη με όλη την πλάση έμψυχη και άψυχη:
δέντρα, πουλιά ή σκυλιά, κάθε τι που ο Θεός έπλασε το σέβονται·
απλώνουν τη φιλανθρωπία τους στα καημένα πλάσματα,
που στις δικές μας χώρες εγκαταλείπονται ή διώκονται.
Σε όλους τους δρόμους υπάρχουν εδώ και εκεί
δοχεία γεμάτα νερό για τα σκυλιά της γειτονιάς,
και κάνουν καμμιά φορά διαθήκη σε σεβάσμια ιδρύματα
για να τρέφονται ζώα, όπως χελώνες»
https://fr.wikisource.org/wiki/Page:Lamartine_-_Œuvres_complètes_de_Lamartine,_tome_7.djvu/456
Ο Γάλλος συγγραφέας Τεβενό (Jean de Thévenot, ~1660) γράφει:
και κάνουν καμμιά φορά διαθήκη σε σεβάσμια ιδρύματα
για να τρέφονται ζώα, όπως χελώνες»
https://fr.wikisource.org/wiki/Page:Lamartine_-_Œuvres_complètes_de_Lamartine,_tome_7.djvu/456
Ο Γάλλος συγγραφέας Τεβενό (Jean de Thévenot, ~1660) γράφει:
«πολλοί άνθρωποι πάνε κάθε μέρα στο παζάρι για να αγοράσουν πουλιά τα οποία μετά αφήνουν ελεύθερα. Σύμφωνα με τα όσα λένε, οι ψυχές αυτών των πουλιών
θα είναι μάρτυρες της καλοσύνης που έκαναν όταν θα έρθουν ενώπιον του Αλλάχ κατά την συντέλεια. Ο κόσμος πίστευε ότι το να καταστρέφεις μια φωλιά θα φέρει συμφορά και ότι θα τιμωρηθεί αυτός που το κάνει»
( φωτογραφίες από χτιστές φωλιές πουλιών σε τζαμιά και σπίτια,
https://www.thisiscolossal.com/2017/07/the-ornate-bird-palaces-of-ottoman-era-turkey/
παλατιανές μινιατούρες
οθωμανικής αρχιτεκτονικής )
Ο Πρώσος στρατηγός Μόλτκε στα «Γράμματα του από την Τουρκία»
( φωτογραφίες από χτιστές φωλιές πουλιών σε τζαμιά και σπίτια,
https://www.thisiscolossal.com/2017/07/the-ornate-bird-palaces-of-ottoman-era-turkey/
παλατιανές μινιατούρες
οθωμανικής αρχιτεκτονικής )
Ο Πρώσος στρατηγός Μόλτκε στα «Γράμματα του από την Τουρκία»
(1839) αναφέρει τα εξής:
«Οι Τούρκοι μεριμνούν ακόμη και για τα ζώα. Στο Ουσκιουντάρ θα βρεις νοσοκομείο για γάτες, στο τζαμί Μπαγιεζίτ υπάρχει ένας χώρος φροντίδας
«Οι Τούρκοι μεριμνούν ακόμη και για τα ζώα. Στο Ουσκιουντάρ θα βρεις νοσοκομείο για γάτες, στο τζαμί Μπαγιεζίτ υπάρχει ένας χώρος φροντίδας
για τα περιστέρια. Έχουν σκάψει κάτι σαν γούρνα κάτω από τις περισσότερες ταφόπλακες. Εδώ συγκεντρώνονται τα βρόχινα νερά προκειμένου να ξεδιψάσουν τις ζεστές καλοκαιρινές μέρες τα σκυλιά και τα πουλιά. Οι μουσουλμάνοι πιστεύουν ότι η φροντίδα των ζώων θα φέρει καλό στους ανθρώπους.»
Στην οθωμανική περίοδο υπήρχε το επάγγελμα του μαντζατζή.
(mancacı, από το ιταλικό mangiare, που έδωσε και σε μας
το μαντζάρω και τη ματζαδούρα)
Πάντα στους δρόμους υπήρχαν κάποιοι που τάιζαν τα ζώα, είτε ένας απλός πολίτης, είτε κάποιος μαντζατζής.
[...]
Μια από τις πιο ενδιαφέρουσες εφαρμογές ήταν αυτή που αφορούσε τα μεγάλα ζώα που έσερναν τα κανόνια του στρατού. Τα ζώα αυτά δεν τα πουλούσαν όταν γερνούσαν αλλά έδιναν χρήματα για να τα φροντίζουν καλά μέχρι να πεθάνουν.
Το 1550 ο σουλτάνος Σουλεϊμάν ο Νομοθέτης εξέδωσε φιρμάνι για την φροντίδα των ζώων που μετέφεραν φορτία στην κατασκευή του Κουλιγιέ Σουλεϊμάνιγιε.
Το φιρμάνι ανέφερε ότι τα ζώα δεν θα μεταφέρουν περισσότερο φορτίο από αυτό που αντέχουν. Τα άλογα που μετέφεραν βαρύ φορτία ξεκουράζονταν μετά το απόγευμα της Παρασκευής και δεν τα ίππευαν μετά την εκφόρτωση του φορτίου.
[...]
Με τα φιρμάνια που εξέδωσε ο σουλτάνος Μεχμέτ Β’ ο Κατακτητής κατά τον 15ο αιώνα ήταν υποχρεωτική η κατασκευή κοιλοτήτων για τα πουλιά σε ένα καινούργιο κτίριο που έχτιζε κάποιος και η κατασκευή γουρνών καθαρού νερού για άγρια ή αδέσποτα ζώα.
Αστυνομία έλεγχε την κοιλιά των ζώων,
και αν ήταν νηστικά τιμωρούσαν τον ιδιοκτήτη.
Όσα ζώα σφάζονταν για να φαγωθούν,
έπρεπε να έχουν σκεπασμένα τα μάτια,
και το μαχαίρι καλά ακονισμένο,
ώστε να νιώσουν λιγότερο πόνο.
[...]
Ο ποιητής Αχμέτ Χασίμ στο βιβλίο του Gurebahane-i Laklakan (Στέγη φροντίδας πελαργών) που δημοσίευσε το 1923 γράφει ότι στην Προύσα υπήρχε νοσοκομείο για πελαργούς. Εδώ με τη βοήθεια του κόσμου τάιζαν και φρόντιζαν τα πουλιά που είχαν τραυματιστεί και δεν μπορούσαν να πετάξουν, πελαργούς με σπασμένα φτερά, κοράκια και κουκουβάγιες.
[...]
Οι δεκαοχτούρες προστάτευαν τους αγαπημένους και τα χελιδόνια προστάτευαν από πυρκαγιά τα σπίτια στα οποία υπήρχαν φωλιά. Οι άνθρωποι έστελναν χαιρετισμούς στους ιερούς τόπους με τα αποδημητικά πουλιά όπως τους πελαργούς και νανογλάρονους διότι πίστευαν ότι αυτά θα πετάξουν πάνω από την Μέκκα και την Μεδίνα. Γι' αυτό το λόγο δεν πείραζαν τους πελαργούς που έφτιαχναν φωλιά στις καμινάδες και γενικά υπήρχε μεγάλη ανοχή προς τα πουλιά. Αυτές οι λαϊκές πεποιθήσεις της Ανατολίας πηγάζουν από το Ισλάμ που συμβουλεύει και προειδοποιεί ότι οι πιστοί πρέπει να συμπεριφερθούν καλά στα ζώα.
Ο Προφήτης Μωάμεθ ανέφερε
την ιστορία δύο γυναικών,
η μία πήγε στον παράδεισο,
επειδή έδινε νερό σε σκυλί,
η άλλη στην κόλαση
γιατί ανάγκασε μια γάτα
να πεθάνει από την πείνα.
https://www.dailysabah.com/feature/2015/01/18/the-ottomans-exemplary-treatment-of-street-animalsΗ γάτα θεωρείται το τελειότερο κατοικίδιο.
Όταν ένα πρωί ο Προφήτης ξύπνησε για να πάει να λειτουργηθεί,
είδε τη γάτα του να κοιμάται στο μανίκι της ρόμπας του,
προτίμησε να το κόψει με ψαλίδι,
παρά να ξυπνήσει το ζώο.
Ένας απόστολός του είχε το όνομα
Γατοπατέρας, Abu Hurairah.
Σύμφωνα με το Ισλάμ, τα ζώα έχουν συνείδηση του Θεού,
και τον δοξολογούν, απαγορεύονται οι αγώνες στοιχημάτων
με μάχες ζώων, όπως κυνομαχίες και αλεκτορομαχίες.
από συνέντευξη
με την Τζεϊντά Τορούν για το ντοκυμαντέρ Kedi (Γάτα)
Οι κάτοικοι στην Πόλη θεωρούνται πολύ φιλικοί με τα αδέσποτα. Είναι παράδοση;
Όταν μας ήρθε η ιδέα για το ντοκυμαντέρ αυτό που μας έκανε εντύπωση ήταν ο μοναδικός τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζουν τα αδέσποτα εκεί, όπως και τις αγελάδες στην Ινδία. Για τον κυρίως μουσουλμανικό πληθυσμό οι γάτες έχουν μια φήμη ιερή γιατί αναφέρονται πολύ συχνά σε ιστορίες με τον Μωάμεθ. Σε σύγκριση με τον αποστειρωμένο τρόπο που ακολουθούμε στη Δύση, μοιάζει σαν ένας διαφορετικός τρόπος προσέγγισης της ζωής.
___________
Ιδιαίτερη εντύπωση κάνει
η παρουσία γατών
μέσα σε τζαμιά,
μέχρι και ιμάμη να βλέπεις να διαβάζει
χαϊδεύοντας γάτα
κάτι που απαγορεύεται
σε ορθόδοξους ναούς,
συνήθεια που άλλαξε πρόσφατα
σε προτεστάντες και καθολικούς
Η σύχρονη δυτική φιλοζωία έχει τις ρίζες της
στη Βρετανία, όπου με νόμους
από το 1822 άρχισαν να νομοθετούν
κατά του βασανισμού των ζώων
Πάνω σε αυτό το δυτικό κανάλι
κινούνται και Έλληνες εκσυγχρονιστές,
όπως ο Βενιζέλος,
που νομοθετεί το 1917
κατά της κακοποίησης ζώων,
μια πρακτική διάσπαρτη
όπως φαίνεται μέσα απ' τη λογοτεχνία
του 19ου αιώνα στην Ελλάδα
Και το ότι προέρχεται από το Ισλάμ
η τουρκική φιλοζωία,
δεν σημαίνει, βέβαια, ότι οι υπόλοιποι
μουσουλμάνοι μπορούν
να αντιπαρατάξουν στους Τούρκους
τόσο πλούσια παράδοση
αγάπης για τα ζώα.
Παρενθετικά,
μια διαφορετική οπτική δίνουν Τούρκοι επιστήμονες
με επικεφαλής έναν οστεοαρχαιολόγο.
Βρήκαν νεκροταφείο γατών στην προ 1453 Κωνσταντινούπολη,
και συγκρίνοντας μεσαιωνικά οστά γατών
ανάμεσα στην Ευρώπη και το Βυζάντιο
πιστεύουν ότι η λατρεία για τη γάτα στην Πόλη
προϋπήρχε της έλευσης του Ισλάμ,
και αυτό βοήθησε το ύστερο Βυζάντιο
να περάσει ηπιότερα, όσα η γατοφοβική Δύση
έπαθε από ποντίκια και πανούκλες.
γνωρίζουμε ότι οι παγανιστικές αιματοχυσίες
ζώων σταμάτησαν με νόμους επί Θεοδοσίου (392)
και ότι το εικονομαχικό Βυζάντιο (726 ~ 842)
ευνόησε την απεικόνιση συμβόλων, ζώων και φυτών,
αντί για ανθρώπινα πρόσωπα.
δυσερεύνητο και άγνωστο θέμα,
ένα συνέδριο «Ζώα και Περιβάλλον στο Βυζάντιο»
έγινε το 2008 στην Αθήνα, απόπειρα να καλύψει το κενό
πιστεύω ότι θα φιλοτιμηθούν
να ψάξουν οι βυζαντινόφιλοι
για φιλοζωία πέρα από ζωολογία.
Και οι Μικρασιάτες, συνειρμικά, είναι άραγε πιο φιλόζωοι
από τους υπόλοιπους Έλληνες;
Από το πρώτο βίντεο, πάντως, ισλαμικού-αντικεμαλικού καναλιού
λείπει η αναφορά στο άγαλμα της αραχτής γάτας στο Καντίκιοϊ
μάλλον λόγω ισλαμικής αγαλματοφοβίας.
Ουδείς τέλειος,
συγκρινόμαστε,
διορθωνόμαστε
και ανανεωμένοι,
πλέον γνωστικοί
στο μέλλον
προχωράμε!
ΥΓ
εξαίρεση στα παραπάνω
αποτελεί η σφαγή χιλιάδων αδέσποτων σκύλων
από τις δημοτικές αρχές της Πόλης το 1910
στο πριγκηπονήσι Σιβρίαντά (αρχ.ελλ. Οξεία)
(τα είχαν στείλει εκεί μετά από παράπονα τουριστών)
αμέσως μετά έγινε σεισμός,
και ο λαός επονόμασε το νησί
Hayırsızada, αχαΐρευτο/καταραμένο νησί
έναν αιώνα μετά τούρκοι φιλόζωοι
τοποθέτησαν μνημείο της ζωοσφαγής
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου