για καλή ενσυναίσθητη χρονιά,
με ανοιγμένους δρόμους,
εικόνες και σύμβολα
με ανοιγμένους δρόμους,
εικόνες και σύμβολα
Γυναίκας πυρ φωτίζει τον χειμώνα,
του Βορρά το Άγιο Φως,
της Κυρίας Λουκίας,
Ελληνίδας Αγίας
δεκατρείς του Δεκέμβρη
τα κεριά της ανάβουν
Σουηδοί σε εκκλησία.
Mε τιμές ρήγισσας κράτους
την πολύφωτη κόρη εκλέγουν,
την οδηγήτρια των Χριστουγέννων.
Με τραγούδια τους ραίνει,
και σε άμαξα μπαίνει
η κηρόστεφη νέα.
Τη λεν Λουκία
λάμπει μες στη χειμωνιά,
φέρνει τα δώρα στα φτωχά παιδιά,
χιλιάδες μάτια την κοιτάν από μακριά
και καμαρώνουν στο κεφάλι τα κεριά!
ΥΓ
Και θα ρωτούν οι αγυνοκέφαλοι:
— είναι, τώρα, όλα αυτά κανονικότητα;;
— εξαίρετες εικόνες γυναικείας πνευματικότητας!
*αγυνοκέφαλοι: αγίνωτοι, ανώριμοι υπήκοοι κράτους
που στερούνται γυναικείας κεφαλής
και παρουσίας στα πράγματα,
όπου υποεκπροσωπούνται οι γυναίκες.
Μήπως φταίει η απουσία σουηδικού ρομαντισμού;;
γιά να βαθύνουμε λίγο στην ατμόσφαιρα της πρώτης στροφής
που ακούγεται στο βίντεο
Nu tändas tusen juleljus
Τώρα αναμμένα χιλιάδες γιούλεια/χριστουγεννιάτικα κεριά
på jordens mörka rund,
στης γης το σκοτάδι γύρω
och tusen, tusen stråla ock
και χιλιάδες αστέρια επίσης
på himlens djupblå grund.
στου ουρανού το βαθύ μπλάβο στερέωμα
...απ' τη βαθιά υπερβόρεια κατάνυξη εσκιάχτηκα....
αυτοί, λοιπόν, οι σκοτεινόφωτοι βάρβαροι του Βορρά,
δημιούργησαν λαμπερή εθνοπνευματική παράδοση
πάνω σε μια δική μας αγία,
πολιούχο της πόλεως των Συρακουσών,
εκεί που φάνηκε το 1895 η πρώτη
αρχαιολογική ελληνική μαρτυρία
του 5ου αιώνα π.Χ.
σε ένα λιτό τάφο κατακόμβης
με μόνη την παρακάτω διακόσμηση
δεκατρείς του Δεκέμβρη
τα κεριά της ανάβουν
Σουηδοί σε εκκλησία.
Mε τιμές ρήγισσας κράτους
την πολύφωτη κόρη εκλέγουν,
την οδηγήτρια των Χριστουγέννων.
Με τραγούδια τους ραίνει,
και σε άμαξα μπαίνει
η κηρόστεφη νέα.
Τη λεν Λουκία
λάμπει μες στη χειμωνιά,
φέρνει τα δώρα στα φτωχά παιδιά,
χιλιάδες μάτια την κοιτάν από μακριά
και καμαρώνουν στο κεφάλι τα κεριά!
ΥΓ
Και θα ρωτούν οι αγυνοκέφαλοι:
— είναι, τώρα, όλα αυτά κανονικότητα;;
— εξαίρετες εικόνες γυναικείας πνευματικότητας!
*αγυνοκέφαλοι: αγίνωτοι, ανώριμοι υπήκοοι κράτους
που στερούνται γυναικείας κεφαλής
και παρουσίας στα πράγματα,
όπου υποεκπροσωπούνται οι γυναίκες.
Μήπως φταίει η απουσία σουηδικού ρομαντισμού;;
γιά να βαθύνουμε λίγο στην ατμόσφαιρα της πρώτης στροφής
που ακούγεται στο βίντεο
Nu tändas tusen juleljus
Τώρα αναμμένα χιλιάδες γιούλεια/χριστουγεννιάτικα κεριά
på jordens mörka rund,
στης γης το σκοτάδι γύρω
och tusen, tusen stråla ock
και χιλιάδες αστέρια επίσης
på himlens djupblå grund.
στου ουρανού το βαθύ μπλάβο στερέωμα
...απ' τη βαθιά υπερβόρεια κατάνυξη εσκιάχτηκα....
αυτοί, λοιπόν, οι σκοτεινόφωτοι βάρβαροι του Βορρά,
δημιούργησαν λαμπερή εθνοπνευματική παράδοση
πάνω σε μια δική μας αγία,
πολιούχο της πόλεως των Συρακουσών,
εκεί που φάνηκε το 1895 η πρώτη
αρχαιολογική ελληνική μαρτυρία
του 5ου αιώνα π.Χ.
σε ένα λιτό τάφο κατακόμβης
με μόνη την παρακάτω διακόσμηση
Εὐσκία ἡ ἄμενπτος,
ζήσα<σα> χρηστῶς καὶ σεμνῶς ἔτη
πλῖο<ν> ἔλαττον κε᾽,
ἀνεπαύσετο τῇ ἑορτῇ τῆς Κυρίας μου Λουκίας, εἰς ἢν
οὔκ ἐστιν ἐνκώμειον
εἰπεῖν, Χρηστειανή, πιστή, τέλιος οὖσα,
εὐχαριστοῦσα ☧ τῷ εἰδίῳ ἀνδρὶ
πολλὰς εὐχαριστίασ α ω εὐομε[ίλητος]
https://www.eagle-network.eu/wp-content/uploads/2017/07/419-736-1-SM.pdf
(pg 106)
Ευσκία (Καλόσκιωτη, Ασκιανούλα) η άμεμπτη (άψογη)
που έζησε σωστά και σεμνά
πάνω κάτω εικοσιπέντε χρόνια,
ξεκουράστηκε στη γιορτή της Κυρίας μου Λουκίας,
που δεν υπάρχει έπαινος και εγκώμιο να πεις,
Χριστιανή, πιστή, τέλεια,
μυριόχαρη, τον άντρα της
που την έθαψε εδώ ευχαριστεί πολύ,
από το άλφα ως το ωμέγα
κοινωνική, καταδεκτική,
με μια λέξη ευομίλητη.
ενδιαφέρουσα αντίθεση της Ευσκίας (σκιερή) με τη Λουκία (φωτεινή)
ενδιαφέρον και το Κυρία αντί Αγίας,
της Κυρίας Αρτέμιδος, όπως έλεγαν και στην Έφεσσο
( ἡ βουλὴ καὶ ὁ δῆμος τῆς πρώτης
καὶ μεγίστης μητροπόλε[ως]
τῆς Ἀσίας καὶ δὶς νεωκόρου
τῶν Σεβαστῶν Ἐφεσίων πόλεως Λαρκίαν
Θεογενίδα Ἰουλιανὴν τὴν πρύτανιν
[κ]αὶ γυμνασίαρχον πάντων
τῶν γυμνασίων καὶ ἱέρειαν τῆς Κυρίας
Ἀρτέμιδος
https://epigraphy.packhum.org/text/249060
...πολλά τα της γυναικός τα αξιώματα...)
Η Λουκία, λοιπόν, το 283 μ.Χ. γεννήθηκε στις Συρακούσες,
μια Κορινθιακή αποικία του 8ου αιώνα π.Χ. στη Σικελία.
Λέγεται πως όταν πέθανε ο Ρωμαίος πατέρας της,
η Ελληνίδα μάνα της, ονόματι Ευτυχία, κανόνισε
γάμο για την ορφανή. Είχε δώσει, όμως,
όρκο αφοσίωσης στον Χριστό,
και δεν συναίνεσε. Απογοητευμένος ο γαμπρός
την κατέδωσε πως ήταν Χριστιανή
και εκτελέστηκε το 304.
Παραδίδεται πως όταν οι φρουροί
ήρθαν να την πάρουν δεν μπορούσαν
να τη μετακινήσουν, ούτε να την κάψουν,
και τότε θανάσιμα τη μαχαίρωσαν.
Μετά το 1400 προστέθηκε ότι της βγάζουν τα μάτια,
που θαυματουργά ξαναμπαίνουν στη θέση τους.
Φως και μάτια είναι συνώνυμα. Χάνω το φως μου
σημαίνει δεν βλέπω, για να καταλήξουμε
στη δύναμη της Λουκίας που βρίσκεται στο όνομά της.
Lux, φως, lucius (φωτεινός), lucia (φωτεινή).
Γιαυτό και το κηροστέφανο,
που η παράδοση δημιούργησε πως
χρησίμευε ως φακός κεφαλής τη νύχτα
για να μεταφέρει η ευκατάστατη νέα
και με τα δυο της χέρια
καλάθια με τρόφιμα και πράγματα
στους φτωχούς χριστιανούς, που ζούσαν
στις κατακόμβες.
Ενώ άλλη ερμηνεία λέει πως συμβολίζει
τη φωτιά που έφευγε από πάνω της,
όταν οι δήμιοι προσπαθούσαν να την κάψουν.
Συγκριτικά, μια μέρα πριν
γιορτάζει ο Άγιος Σπυρίδωνας,
που το όνομά του τον σύνδεσε
πως θεραπεύει τα σπυριά,
την ευλογιά και την πανούκλα.
Πριν την αλλαγή του ημερολογίου
στη Σουηδία η μεγαλύτερη νύχτα
του χρόνου γιορταζόταν 13 του Δεκέμβρη
παγανιστικό υπόστρωμα
Lussi/Lusse λεγόταν μια μάγισσα που περιφερόταν
με ξωτικά και έκαναν σκανταλιές
τη νύχτα της Lussenatta.
Οι Σουηδοί έπρεπε να κάνουν Lussevaka
(awake) αγρυπνία για να φυλάξουν το σπίτι.
http://thetroth.blogspot.com/2013/12/lussinatta.html
Τα γλυκόψωμα τη μέρα της Αγίας Λουκίας
με σαφράν και σταφίδες σε σχήμα S
ονομάζονται Lussekatter,
https://en.wikipedia.org/wiki/Saffron_bun
και παλιότερα Djävulskatter, γάτες του διαβόλου.
Γάτες έσερναν και το άρμα της θεας Φρέγιας (Frau/Κυρία)
γυναίκας του Οντίν.
http://historyofvikings.com/cats-of-freya-why-it-had-to-be-cats/
To Lusse εναλλακτικό για το Lucia
Lussebrud (bride) το κορίτσι που θα ντυθεί Αγία Λουκία,
Lussefika, το πρωινό που θα ετοιμάσει για την οικογένεια
η μεγαλύτερη κόρη και θα το σερβίρει
φορώντας Lussekrona/ Luciakrona, το κηροστέφανο.
Οι πρώτες αναφορές για το έθιμο
ανάγονται στα τέλη του 18ου αιώνα
γύρω από τη σουηδική λίμνη Βένερν,
την τρίτη μεγαλύτερη λίμνη
της Ευρώπης.
https://en.wikipedia.org/wiki/Saint_Lucy's_Day
Αφού τα λουστήκαμε, λοιπόν, όλα αυτά,
έτσι εξηγείται, εν μέρει, από τα δεξιά του,
ο σκανδιναβικός φεμινισμός,
και ειδικότερα η ανοχή στη γυναικεία ιεροσύνη.
Υπάρχει de facto εικόνα ιέρειας
μέσα στην ίδια την παράδοση.
και μια εικόνα αγιοβασιλιάτικης
δωροφόρας γυναίκας.
Δεν ξέρω αν στο μέλλον
πουλιούνται σε ελληνικά
εορτομάγαζα
χριστουγεννιάτικα λουκιανά
κηροστέφανα,
αλλά θα μπορούσαν
για την δημιουργική ένταξη
και συνύπαρξη των Σουηδών
μεταναστών και τουριστών στην Ελλάδα,
οι δήμοι να βρουν να καλέσουν κόσμο,
ελληνοσουηδούς επενδυτές,
να γιορτάζεται από του χρόνου,
με την αρμόζουσα λαμπρότητα και σουηδοπρέπεια,
η οδηγήτρια των Χριστουγέννων,
ώστε να γεμίσει κάπως και το προεόρτιο κενό
του Δεκεμβρίου.
Με τα λόγια θα γίνουμε Σουηδία;;
με ιστορία κι ανθρώπους στο ράφι;;
Φέρτε πίσω τα μάρμαρα,
φέρτε πίσω την Αγία Λουκία!
ΥΓ
και εν τέλει, παιδαγωγικά,
ποιο είναι το αντίστοιχο γυναικείο
ευρείας αποδοχής πρότυπο
ενός ελληνοκόριτσου
σε σχέση με ένα σουηδοκόριτσο.
Το σουηδάκι ονειρεύεται
να ντυθεί Αγία Λουκία,
το ελληνάκι, τι;;
ζήσα<σα> χρηστῶς καὶ σεμνῶς ἔτη
πλῖο<ν> ἔλαττον κε᾽,
ἀνεπαύσετο τῇ ἑορτῇ τῆς Κυρίας μου Λουκίας, εἰς ἢν
οὔκ ἐστιν ἐνκώμειον
εἰπεῖν, Χρηστειανή, πιστή, τέλιος οὖσα,
εὐχαριστοῦσα ☧ τῷ εἰδίῳ ἀνδρὶ
πολλὰς εὐχαριστίασ α ω εὐομε[ίλητος]
https://www.eagle-network.eu/wp-content/uploads/2017/07/419-736-1-SM.pdf
(pg 106)
Ευσκία (Καλόσκιωτη, Ασκιανούλα) η άμεμπτη (άψογη)
που έζησε σωστά και σεμνά
πάνω κάτω εικοσιπέντε χρόνια,
ξεκουράστηκε στη γιορτή της Κυρίας μου Λουκίας,
που δεν υπάρχει έπαινος και εγκώμιο να πεις,
Χριστιανή, πιστή, τέλεια,
μυριόχαρη, τον άντρα της
που την έθαψε εδώ ευχαριστεί πολύ,
από το άλφα ως το ωμέγα
κοινωνική, καταδεκτική,
με μια λέξη ευομίλητη.
ενδιαφέρουσα αντίθεση της Ευσκίας (σκιερή) με τη Λουκία (φωτεινή)
ενδιαφέρον και το Κυρία αντί Αγίας,
της Κυρίας Αρτέμιδος, όπως έλεγαν και στην Έφεσσο
( ἡ βουλὴ καὶ ὁ δῆμος τῆς πρώτης
καὶ μεγίστης μητροπόλε[ως]
τῆς Ἀσίας καὶ δὶς νεωκόρου
τῶν Σεβαστῶν Ἐφεσίων πόλεως Λαρκίαν
Θεογενίδα Ἰουλιανὴν τὴν πρύτανιν
[κ]αὶ γυμνασίαρχον πάντων
τῶν γυμνασίων καὶ ἱέρειαν τῆς Κυρίας
Ἀρτέμιδος
https://epigraphy.packhum.org/text/249060
...πολλά τα της γυναικός τα αξιώματα...)
Η Λουκία, λοιπόν, το 283 μ.Χ. γεννήθηκε στις Συρακούσες,
μια Κορινθιακή αποικία του 8ου αιώνα π.Χ. στη Σικελία.
Λέγεται πως όταν πέθανε ο Ρωμαίος πατέρας της,
η Ελληνίδα μάνα της, ονόματι Ευτυχία, κανόνισε
γάμο για την ορφανή. Είχε δώσει, όμως,
όρκο αφοσίωσης στον Χριστό,
και δεν συναίνεσε. Απογοητευμένος ο γαμπρός
την κατέδωσε πως ήταν Χριστιανή
και εκτελέστηκε το 304.
Παραδίδεται πως όταν οι φρουροί
ήρθαν να την πάρουν δεν μπορούσαν
να τη μετακινήσουν, ούτε να την κάψουν,
και τότε θανάσιμα τη μαχαίρωσαν.
Μετά το 1400 προστέθηκε ότι της βγάζουν τα μάτια,
που θαυματουργά ξαναμπαίνουν στη θέση τους.
Φως και μάτια είναι συνώνυμα. Χάνω το φως μου
σημαίνει δεν βλέπω, για να καταλήξουμε
στη δύναμη της Λουκίας που βρίσκεται στο όνομά της.
Lux, φως, lucius (φωτεινός), lucia (φωτεινή).
Γιαυτό και το κηροστέφανο,
που η παράδοση δημιούργησε πως
χρησίμευε ως φακός κεφαλής τη νύχτα
για να μεταφέρει η ευκατάστατη νέα
και με τα δυο της χέρια
καλάθια με τρόφιμα και πράγματα
στους φτωχούς χριστιανούς, που ζούσαν
στις κατακόμβες.
Ενώ άλλη ερμηνεία λέει πως συμβολίζει
τη φωτιά που έφευγε από πάνω της,
όταν οι δήμιοι προσπαθούσαν να την κάψουν.
Συγκριτικά, μια μέρα πριν
γιορτάζει ο Άγιος Σπυρίδωνας,
που το όνομά του τον σύνδεσε
πως θεραπεύει τα σπυριά,
την ευλογιά και την πανούκλα.
Πριν την αλλαγή του ημερολογίου
στη Σουηδία η μεγαλύτερη νύχτα
του χρόνου γιορταζόταν 13 του Δεκέμβρη
παγανιστικό υπόστρωμα
Lussi/Lusse λεγόταν μια μάγισσα που περιφερόταν
με ξωτικά και έκαναν σκανταλιές
τη νύχτα της Lussenatta.
Οι Σουηδοί έπρεπε να κάνουν Lussevaka
(awake) αγρυπνία για να φυλάξουν το σπίτι.
http://thetroth.blogspot.com/2013/12/lussinatta.html
Τα γλυκόψωμα τη μέρα της Αγίας Λουκίας
με σαφράν και σταφίδες σε σχήμα S
ονομάζονται Lussekatter,
https://en.wikipedia.org/wiki/Saffron_bun
και παλιότερα Djävulskatter, γάτες του διαβόλου.
Γάτες έσερναν και το άρμα της θεας Φρέγιας (Frau/Κυρία)
γυναίκας του Οντίν.
http://historyofvikings.com/cats-of-freya-why-it-had-to-be-cats/
To Lusse εναλλακτικό για το Lucia
Lussebrud (bride) το κορίτσι που θα ντυθεί Αγία Λουκία,
Lussefika, το πρωινό που θα ετοιμάσει για την οικογένεια
η μεγαλύτερη κόρη και θα το σερβίρει
φορώντας Lussekrona/ Luciakrona, το κηροστέφανο.
Οι πρώτες αναφορές για το έθιμο
ανάγονται στα τέλη του 18ου αιώνα
γύρω από τη σουηδική λίμνη Βένερν,
την τρίτη μεγαλύτερη λίμνη
της Ευρώπης.
https://en.wikipedia.org/wiki/Saint_Lucy's_Day
Αφού τα λουστήκαμε, λοιπόν, όλα αυτά,
έτσι εξηγείται, εν μέρει, από τα δεξιά του,
ο σκανδιναβικός φεμινισμός,
και ειδικότερα η ανοχή στη γυναικεία ιεροσύνη.
Υπάρχει de facto εικόνα ιέρειας
μέσα στην ίδια την παράδοση.
και μια εικόνα αγιοβασιλιάτικης
δωροφόρας γυναίκας.
Δεν ξέρω αν στο μέλλον
πουλιούνται σε ελληνικά
εορτομάγαζα
χριστουγεννιάτικα λουκιανά
κηροστέφανα,
αλλά θα μπορούσαν
για την δημιουργική ένταξη
και συνύπαρξη των Σουηδών
μεταναστών και τουριστών στην Ελλάδα,
οι δήμοι να βρουν να καλέσουν κόσμο,
ελληνοσουηδούς επενδυτές,
να γιορτάζεται από του χρόνου,
με την αρμόζουσα λαμπρότητα και σουηδοπρέπεια,
η οδηγήτρια των Χριστουγέννων,
ώστε να γεμίσει κάπως και το προεόρτιο κενό
του Δεκεμβρίου.
Με τα λόγια θα γίνουμε Σουηδία;;
με ιστορία κι ανθρώπους στο ράφι;;
Φέρτε πίσω τα μάρμαρα,
φέρτε πίσω την Αγία Λουκία!
ΥΓ
και εν τέλει, παιδαγωγικά,
ποιο είναι το αντίστοιχο γυναικείο
ευρείας αποδοχής πρότυπο
ενός ελληνοκόριτσου
σε σχέση με ένα σουηδοκόριτσο.
Το σουηδάκι ονειρεύεται
να ντυθεί Αγία Λουκία,
το ελληνάκι, τι;;
.jpg)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου