Κόπτες συμπατριώτες του Αγίου Μηνά τραγουδούν στο Μουκατάμιο άντρο του Καΐρου

Ο Ρωμαίος πολίτης και Αιγύπτιος/Κόπτης στην εθνικότητα Άγιος Μηνάς γεννήθηκε στην πόλη Νικίου κοντά στη Μέμφιδα και μαρτύρησε το 309 στo Κοτύαιο της Φρυγίας, ο τάφος του βρίσκεται στον αρχαιολογικό χώρο του Αμπού Μένα κοντά στην Αλεξάνδρεια. (https://en.wikipedia.org/wiki/Abu_Mena) Το όνομά του  σημαίνει στα αρχαία αιγυπτιακά, «αυτός που υπομένει, που είναι σταθερός», όπως δείχνει η ετυμολογία του Φαραώ Μήνη (~3100 π.Χ.) https://pharaoh.se/pharaoh/Narmer, https://en.wikipedia.org/wiki/Menes 

Σύμφωνα με τη χριστιανική παράδοση το όνομα φτιάχτηκε από επανάληψη της λέξης Αμήν. 

Στην Αίγυπτο συνδέθηκε επίσης με τη νίκη των συμμάχων στη μάχη του Ελ Αλαμέιν που έληξε στις 11 Νοεμβρίου 1942. Στην Ελλάδα είναι πολιούχος Ηρακλείου, Καστοριάς, Ελευθερούπολης (Καβάλα) Σαλαμίνας και Κρύας Βρύσης (Πέλλα).

Στις 11 Νοεμβρίου 2011, (τη μέρα του Αγίου Μηνά για το νεότερο ημερολόγιο, για τους Κόπτες είναι δεκατρείς μέρες αργότερα, στις 24), μαζεύτηκαν εβδομήντα περίπου χιλιάδες Αιγύπτιοι Χριστιανοί (Κόπτες, Καθολικοί και Προτεστάντες), η μεγαλύτερη σύναξη Χριστιανών στην Αίγυπτο, στην εκκλησία του Αγίου Σίμωνα του Βυρσοδέψη για να τελέσουν λαϊκές προσευχές με διάρκεια 24 ώρες μέχρι την επόμενη μέρα στις έξι το πρωί, με σκοπό τη μετάνοια, συγχώρεση και ομόνοια της Αιγύπτου μετά την επανάσταση στις 25 Ιανουαρίου, την εκθρόνιση του Μουμπάρακ, τις ταραχές και τη βία που ακολούθησαν. Η εκκλησία βρίσκεται σε μια τεράστια σπηλιά, μέσα στο Σπασμένο/Κομμένο Βουνό (https://en.wikipedia.org/wiki/Mokattam).

Η κοπτική παράδοση λέει πως το βουνό έσπασε όταν ο Αλ-Μουίζ, χαλίφης της Αιγύπτου γύρω στο 975 μ.Χ. ζήτησε από τον Αβραάμ, Πάπα της Αλεξάνδρειας να επαληθεύσει το Κατά Ματθαίον εδάφιο «ἐὰν ἔχητε πίστιν ὡς κόκκον σινάπεως, ἐρεῖτε τῷ ὄρει τούτῳ, μετάβηθι ἐντεῦθεν ἐκεῖ, καὶ μεταβήσεται», αλλιώς θα σφαζόταν όλος ο αιγυπτιακός χριστιανισμός. Ο Πάπας ζήτησε τρεις μέρες για να τελέσει το θαύμα. Μετά από πάνδημη προσευχή και νηστεία του εμφανίστηκε η Παναγία και υπέδειξε τον Σίμωνα τον Βυρσοδέψη, (https://en.wikipedia.org/wiki/Simon_the_Tanner) ως τον άνθρωπο που η πίστη του θα βοηθούσε να γίνει το θαύμα. Μαζεύτηκε το εκκλησίασμα, σταύρωσαν το βουνό και αυτό μετακινήθηκε. Ακολούθως και σύμφωνα με την κοπτική παράδοση ο Αλ-Μουίζ παραιτήθηκε υπέρ του γιου του, βαφτίστηκε χριστιανός και αποσύρθηκε σε μοναστήρι. Η διήγηση αντανακλά την καλή εποχή που έζησαν οι Κόπτες υπό τη χαλιφεία του Αλ-Μουίζ, οπότε λάτρευαν ελεύθερα τη θρησκεία τους και ανέβηκαν σε αξιώματα δίχως να χρειαστεί να αλλαξοπιστήσουν. https://en.wikipedia.org/wiki/Al-Mu'izz_li Din_Allah#Relationship_with_Coptic_Christians

Το ελληνιστικό όνομα Κόπτης προέρχεται από το Κύπτιος/Γύπτιος παραφθορά του Αιγύπτιος, όπως και η λέξη γύφτος,  και δεν σημαίνει υπτίως του Αιγαίου, αλλά φαραωνιστί hut-ka-ptah, το σπίτι της ψυχής του Πτάχ, θεού προστάτη τεχνιτών και δημιουργών. Η κοπτική γλώσσα είναι απόγονος της αρχαίας αιγυπτιακής και γράφεται με τα εικοσιτέσσερα ελληνικά γράμματα συν εφτά από το αιγυπτιακό δημώδες αλφάβητο, μεταγενέστερο του ιερογλυφικού.
https://en.wikipedia.org/wiki/Coptic_alphabet

Ως κοπτική περίοδος καταχωρείται το διάστημα της χριστιανικής Αίγυπτου μέχρι την κατάκτησή της από το Ισλάμ. Ο ευαγγελιστής Μάρκος ίδρυσε την πρώτη εκκλησία/σύλλογο χριστιανών στην Αλεξάνδρεια το 42 μ.Χ., άρα προηγείται της Ρώμης, παλαιάς ή νέας. Γιαυτό ονομάζεται και Πάπας και Πατριάρχης ο Αλεξανδρείας. Τους πρώτους αιώνες εκεί ιδρύθηκε το πρώτο Κατηχητικό Χριστιανικό Σχολείο, που περιλάμβανε και κοσμικά μαθήματα. (https://en.wikipedia.org/wiki/Catechetical_School_of_Alexandria) Στην Αίγυπτο έχει τις ρίζες του o μοναστικός χριστιανισμός με πρωτοπόρο τον Μέγα Αντώνιο τον λεγόμενο καθηγητή της ερήμου. 

Η Αίγυπτος έχει πρωταγωνιστικό ρόλο και στις μετέπειτα θεολογικές συνόδους και διενέξεις. Στην πρώτη σύνοδο της Νίκαιας που συγκαλείται από τον Πάπα Αλεξανδρείας Αλέξανδρο καταδικάζονται οι ιδέες του Αρείου, ενός Λίβυου παπά στην Αλεξάνδρεια, από τον μετέπειτα Πάπα Αλεξανδρείας, τον Άγιο Αθανάσιο. Στη δεύτερη προεδρεύει ο Τιμόθεος Αλεξανδρείας. Στην τρίτη ο Κύριλλος Αλεξανδρείας που καταδικάζει την αίρεση του Νεστορίου. Στην τέταρτη όμως στη Χαλκηδόνα το 451 ήρθε η σειρά της Αιγύπτου να αποκοπεί, αρχικά ψυχικά, από τη Νέα Ρώμη ακολουθώντας τον μονοφυσιτισμό ότι η θεϊκή φύση του Χριστού απορρόφησε την ανθρώπινη. Και μαζί με την Αίγυπτο αποκόπηκε η Αρμενική, Συριακή, Ινδική και Αιθιοπική εκκλησία, γιαυτό και ονομάζονται Προχαλκηδόνιες ή Οριενταλικές Ορθόδοξες Εκκλησίες. (https://en.wikipedia.org/wiki/Oriental_Orthodox_Churches) Και οι Κόπτες και οι Βυζαντινοί, πάντως, ορθόδοξοι αποκαλούνται. Οι Κόπτες ονόμαζαν Μελχίτες/Βασιλικούς τους Χριστιανούς που υπάκουαν στην Κωνσταντινούπολη. Ακολούθησαν συγκρούσεις και διωγμοί από το Βυζαντινό κράτος μέχρι που οι Αιγύπτιοι δεν είχαν πολλή διάθεση να πολεμήσουν τους επερχόμενους Άραβες. Η Αίγυπτος έπεσε σε εφτά χρόνια από το 639. Μεταξύ 10ου και 14ου συντελείται ο εξισλαμισμός και αραβοποίηση της Αιγύπτου. Τα αραβικά εισάγονται και στη λειτουργική γλώσσα των Κοπτών με αποτέλεσμα η αιγυπτιακή γλώσσα να έχει περιοριστεί στην εκκλησία και σε μερικά χωριά της Άνω Αιγύπτου. Το ποσοστό των Αιγυπτίων Χριστιανών υπολογίζεται μεταξύ 10 και 20%.

Οι Κόπτες ανασαίνουν με τις μεταρρυθμίσεις του Μεχμέτ Αλή Πασά, Αλβανού από την Καβάλα, που θεωρείται ο ιδρυτής της σύγχρονης Αιγύπτου (1805-1848).
(https://en.wikipedia.org/wiki/Muhammad_Ali_of_Egypt) Καταργεί τον ισλαμικό φόρο στους μη μουσουλμάνους και τους επιτρέπει να ανέλθουν στον στρατό και σε ανώτερα αξιώματα. Τότε αναπτύσσεται ο αιγυπτιακός εθνικισμός, που σημαίνει «είμαστε πρώτα Αιγύπτιοι, μετά Άραβες, Μουσουλμάνοι ή Χριστιανοί». Μάλιστα η πράσινη σημαία των Αιγυπτίων επαναστατών κατά των Άγγλων είχε ημισέληνο και σταυρό μαζί. (https://en.wikipedia.org/wiki/Egyptian_Revolution_of_1919)

Ο ορίζοντας σκοτεινιάζει για τους Κόπτες το 1952 με τον παναραβισμό του Νάσερ, διώχνει μεν τους Άγγλους, εθνικοποιεί το Σουέζ, αλλά το 1958 Αίγυπτος και Συρία ενώνονται σε ένα κράτος την Ηνωμένη Αραβική Δημοκρατία. Το 1961 ο Άσαντ αποχωρεί από την ένωση αλλά η Αίγυπτος εξακολουθεί να ονομάζεται επίσημα Η.Α.Δ. μέχρι το 1971. Στη μετατόπιση εθνικής ταυτότητας, την ανισότητα και τις διώξεις προστίθενται και περιστατικά ατιμώρητης βίας και ισλαμικής τρομοκρατίας που συνεχίζουν μέχρι τις μέρες μας. (https://en.wikipedia.org/wiki/Persecution_of_Copts)

Το παράδοξο είναι ότι μπορεί περιστασιακά να δολοφονούνται γηγενείς Χριστιανοί στην αραβική Αίγυπτο αλλά από το 1967 έχει εκδοθεί απαγόρευση από τον Πάπα σε Κόπτες να επισκέπτονται τους Αγίους Τόπους όσο είναι υπο ισραηλινή κατοχή, και όσοι πάνε χωρίς άδεια υφίστανται κυρώσεις. Είχε δηλώσει το 1979 ο Πάπας Σενούντας Γ' ότι  θα πάει στην Ιερουσαλήμ χέρι-χέρι με τον αδελφό μουσουλμάνο, όταν τελειώσει η κατοχή από το Ισραήλ.
https://www.newsbomb.gr/kosmos/story/435282/apagoreysi-hristianon-aigyptoy-stin-katehomeni-ieroysalim 
http://english.alarabiya.net/en/features/2018/04/07/More-Copts-on-forbidden-path-to-Jerusalem-despite-a-vague-pilgrimage-ban.html

Από την άλλη το γεγονός ότι στη Σαουδική Αραβία η πρώτη άδεια για χριστιανική λειτουργία δόθηκε σε Κόπτες, αδιανόητο πράγμα πριν από χρόνια, (όπως και η άδεια να οδηγούν γυναίκες) δείχνει ότι σε μια φιλελεύθερη στροφή του Ισλάμ πρωταγωνιστικό ρόλο στη συνύπαρξη και τις συνομιλίες θα έχουν οι Αιγύπτιοι Χριστιανοί. https://www.memri.org/reports/coptic-bishop-holds-first-ever-mass-in-saudi-arabia


Εν τέλει, παρ' όλους τους διωγμούς, τον ρατσισμό, τη βία, και την έλλειψη δικαιοσύνης ενός δημαγωγικού κράτους που χαϊδεύει την φοβική πλειονότητα, δεν επέλεξαν οι Κόπτες τον δρόμο της αντιβίας, τον οφθαλμό αντι οφθαλμού, δεν υπάρχει κοπτική τρομοκρατική οργάνωση, ενώ δεν τους λείπει το θάρρος και η διάθεση για αυτοθυσία. Επιμένουν να αλλάξουν τον κόσμο με το παράδειγμά τους. Και αν παιζόταν το παιχνίδι δίκαια, δίχως το κάθε κράτος να στηρίζει ανάξια και άδικα κάθε πλειονοτική θρησκεία και αντίληψη, οι Κόπτες θα ήταν επικίνδυνος αντίπαλος για κάθε ανταγωνιστή. Όταν υπομένει καρτερικά μια κοινότητα αιώνες διωγμούς και ανισότητα, έχει άλλο ήθος και βάθος σε σχέση τους φαρισαίους πλειονοτικούς που ασκούν εύκολα βία είτε με λέξεις, είτε με πράξεις.

Αυτό φαίνεται και στα βίντεο. Τέτοιο χαμόγελο και φως δύσκολα θα βρεις σε πλειονοτικούς νταήδες.

Δίπλα στους λόφους του Μουκατάμ βρίσκεται μια σκουπιδούπολη, μια φτωχογειτονιά με τους Zαμπαλίν, τους σκουπιδιάρηδες (https://en.wikipedia.org/wiki/Zabbaleen) παιδιά που ανακυκλώνουν σκουπίδια έως και 80% ενώ στις δυτικές μας χώρες ανακυκλώνουμε μέχρι 25%. Το 90% των Ζαμπαλίν είναι Κόπτες Χριστιανοί. Καθώς ο Άγιος Μηνάς είναι προστάτης των αδίκως κατηγορουμένων και των πλανόδιων εμπόρων, θα έπρεπε να προστεθούν και στην προστασία του τα παιδιά που εμπορεύονται και ανακυκλώνουν σκουπίδια, μέχρι η όποια πολιτεία φέρει την αληθινή ελευθερία και ισότητα στον κόσμο.