Παρασκευή 11 Οκτωβρίου 2019

Μνημείο Αδερφοφαώματος στη Δωρική Κρήτη (220 π.Χ)

περιέπεσον δὲ καὶ Λύττιοι βραχὺ ἀνηκέστῳ συμφορᾷ.

[ περιέπεσαν και οι κάτοικοι από τη Λύττο, ή Λύκτο, (χωριό τώρα του δήμου Μινώα Πεδιάδος/ Καστέλι Ηρακλείου) σύντομα σε ανεπανόρθωτη συμφορά ]

Κνώσιοι συμφρονήσαντες Γορτυνίοις πᾶσαν ἐποιήσαντο τὴν Κρήτην ὑφ' αὑτοὺς πλὴν τῆς Λυττίων πόλεως·

[ Οι Κνώσιοι αφού συμμάχησαν με τους Γορτύνιους όλη την Κρήτη έβαλαν από κάτω εκτός από τη Λύττο ]

μόνης δὲ ταύτης ἀπειθούσης, ἐπεβάλοντο πολεμεῖν, σπεύδοντες αὐτὴν εἰς τέλος ἀνάστατον ποιῆσαι καὶ παραδείγματος καὶ φόβου χάριν τῶν ἄλλων Κρηταιέων.

[ επειδή, λοιπόν, μόνο αυτή η πόλη έκανε ανυπακοή, επέβαλαν πόλεμο, ορμώντας μέχρι τέλους να την καταστρέψουν παραδειγματικά και για να φοβηθούν και οι λοιποί Κρητικοί ]

τὸ μὲν οὖν πρῶτον ἐπολέμουν πάντες οἱ Κρηταιεῖς τοῖς Λυττίοις·

[ στην αρχή πολεμούσαν όλοι οι Κρητικοί τους Λύττιους ]

ἐγγενομένης δὲ φιλοτιμίας ἐκ τῶν τυχόντων, ὅπερ ἔθος ἐστὶ Κρησίν, ἐστασίασαν πρὸς τοὺς ἄλλους.

[ αλλά επειδή εισχώρησε φιλονεικία από ασήμαντο λόγο, όπως συνηθίζεται στους Κρητικούς, στασίασαν κάποιοι ]

καὶ Πολυρρήνιοι μὲν καὶ Κεραῗται καὶ Λαππαῖοι, πρὸς δὲ τούτοις Ὅριοι μετ' Ἀρκάδων, ὁμοθυμαδὸν ἀποστάντες τῆς τῶν Κνωσίων φιλίας, ἔγνωσαν τοῖς Λυττίοις συμμαχεῖν,

[ πόλεις, όπως η Πολυρρήνια και η Κεραία στην Κίσαμο, η Λάππα στην Αργυρούπολη Ρεθύμνου, και μαζί μ' αυτούς η ομοσπονδία, το κοινό των Ορείων/Αορειτών στα νότια Χανιά, καθώς και η Αρκαδία στο Ίνι Ηρακλείου, αποφάσισαν με τη Λύττο να συμμαχήσουν ]


τῶν δὲ Γορτυνίων οἱ μὲν πρεσβύτεροι τὰ τῶν Κνωσίων, οἱ δὲ νεώτεροι τὰ τῶν Λυττίων αἱρούμενοι, διεστασίασαν πρὸς ἀλλήλους.

[ κι ανάμεσα στους Γορτύνιους, οι μεν γεροντότεροι πήραν το μέρος της Κνωσού, ενώ οι νεότεροι της Λύττου, ξέσπασε εμφύλιος πόλεμος ]


οἱ δὲ Κνώσιοι, παραδόξου γεγονότος αὐτοῖς τοῦ περὶ τοὺς συμμάχους κινήματος, ἐπισπῶνται χιλίους ἐξ Αἰτωλίας ἄνδρας κατὰ συμμαχίαν.

[ Οι Κνώσιοι, έκπληκτοι που τους συνέβη αποστασία, αποσπούν χίλιους Αιτωλούς (που βρίσκονταν στην Κυδωνία των Χανίων) για αναπλήρωση των χαμένων συμμάχων ]

 οὗ γενομένου παραυτίκα τῶν Γορτυνίων οἱ πρεσβύτεροι καταλαμβανόμενοι τὴν ἄκραν εἰσάγονται τούς τε Κνωσίους καὶ τοὺς Αἰτωλούς·

[ και μόλις έγινε αυτό αμέσως οι γεροντότεροι στη Γόρτυνα καταλαμβάνουν την ακρόπολη, βάζουν μέσα Κνώσιους και Αιτωλούς ]

καὶ τοὺς μὲν ἐξέβαλον, τοὺς δ' ἀπέκτειναν τῶν νέων, τὴν δὲ πόλιν ἐνεχείρισαν τοῖς Κνωσίοις.

[ από τους νέους άλλους εξόρισαν, άλλους σκότωσαν, και την πόλη την παρέδωσαν στους Κνώσιους ]

κατὰ δὲ τοὺς αὐτοὺς καιροὺς Λυττίων ἐξωδευκότων εἰς τὴν πολεμίαν πανδημεί, συννοήσαντες οἱ Κνώσιοι τὸ γεγονὸς καταλαμβάνονται τὴν Λύττον, ἔρημον οὖσαν τῶν βοηθησόντων·

[ εκείνον τον καιρό ενώ οι Λύττιοι είχαν εκστρατεύσει σε εχθρική πόλη (Ιεράπετρα) με όλους τους στρατιώτες, μόλις το έμαθαν οι Κνώσιοι καταλαμβάνουν τη Λύττο, έρημη από αυτούς που θα τη βοηθούσαν ]

καὶ τὰ μὲν τέκνα καὶ τὰς γυναῖκας εἰς Κνωσὸν ἀπέπεμψαν, τὴν δὲ πόλιν ἐμπρήσαντες καὶ κατασκάψαντες καὶ λωβησάμενοι κατὰ πάντα τρόπον ἐπανῆλθον.

[ και τα γυναικόπαιδα στην Κνωσό απέστειλαν, και την πόλη αφού έκαψαν, κατέσκαψαν, και με κάθε τρόπο κακοποίησαν, επέστρεψαν σπίτι τους ]

οἱ δὲ Λύττιοι παραγενόμενοι πρὸς τὴν πόλιν ἀπὸ τῆς ἐξοδείας, καὶ συνθεασάμενοι τὸ συμβεβηκός, οὕτως περιπαθεῖς ἐγένοντο ταῖς ψυχαῖς ὥστε μηδ' εἰσελθεῖν μηδένα τολμῆσαι τῶν παρόντων εἰς τὴν πατρίδα·

[ Και οι Λύττιοι μόλις έφτασαν στην πόλη από την εκστρατεία, και είδαν το συμβάν, τόσο λυπήθηκε η ψυχή τους ώστε ούτε να μπουν από τους παρόντες δεν τόλμησαν στην πόλη ]

πάντες δὲ περιπορευθέντες αὐτὴν κύκλῳ, καὶ πολλάκις ἀνοιμώξαντες καὶ κατολοφυράμενοι τήν τε τῆς πατρίδος καὶ τὴν αὑτῶν τύχην, αὖθις ἐξ ἀναστροφῆς ἐπανῆλθον εἰς τὴν τῶν Λαππαίων πόλιν.

[ όλοι μαζί κυκλικά την περπάτησαν, και αφού πολύ έκλαψαν και θρήνησαν για την πατρίδα και τη μοίρα τους, γύρισαν την πλάτη και αποσύρθηκαν στη Λάππα]

φιλανθρώπως δ' αὐτοὺς καὶ μετὰ πάσης προθυμίας τῶν Λαππαίων ὑποδεξαμένων, οὗτοι μὲν ἀντὶ πολιτῶν ἀπόλιδες ἐν ἡμέρᾳ μιᾷ καὶ ξένοι γεγονότες ἐπολέμουν πρὸς τοὺς Κνωσίους ἅμα τοῖς συμμάχοις.

[ με αγάπη και κάθε προθυμία τότε οι Λαππαίοι της Αργυρούπολης υποδέχτηκαν τους πρόσφυγες, αυτούς που ενώ είχαν πατρίδα έγιναν σε μια μέρα απάτριδες και ξένοι πολεμώντας τους Κνώσιους μαζί με τους συμμάχους ]

 Λύττος δ' ἡ Λακεδαιμονίων μὲν ἄποικος οὖσα καὶ συγγενής, ἀρχαιοτάτη δὲ τῶν κατὰ Κρήτην πόλεων, ἄνδρας δ' ὁμολογουμένως ἀρίστους ἀεὶ τρέφουσα Κρηταιέων, οὕτως ἄρδην καὶ παραλόγως ἀνηρπάσθη

[ Και η Λύττος ομόγενη αποικία των Σπαρτιατών, αρχαιότατη πόλη της Κρήτης, που ανέτρεφε ομολογουμένως τους καλύτερους Κρητικούς, έτσι ολοκληρωτικά και παράλογα καταστράφηκε ]


Με Μακεδονική παρέμβαση η Κνωσός έχασε τον πόλεμο
και η Λύττος ξαναχτίστηκε, οι εξόριστοι νέοι
της Γόρτυνας επέστρεψαν, 
αλλά οι εγωιστικοί εμφύλιοι πόλεμοι συνεχίστηκαν 
προς όφελος της Ρωμαϊκής Ειρήνης

3 σχόλια:

  1. Νομίζω πώς κάπου είχα το βιβλίο τού Κ.- δεν είναι από τα καλά του- αλλά δεν το βρίσκω :-( Ήθελα να δω ποιος είναι ο καλλιτέχνης τού εξωφύλλου, αν τον... ξετρυπώσεις κάπου, μού το λες, παρακαλώ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Δυστυχώς δεν βρήκα κάτι, να είναι άραγε ο Τάκης Καλμούχος πού ήταν φίλος με τον Νίκο Καζαντζάκη; (πέθανε βέβαια το 1961 και η έκδοση έγινε το 1963)

      Διαγραφή
  2. Πιθανότερος ο Γιώργος Βαρλάμος- είχε συνεργασθεί με τον Κάσδαγλη στην έκδοση και άλλων βιβλίων τού Κ. http://www.librodorobooks.gr/bookdetail.cfm?bookid=18643

    ΑπάντησηΔιαγραφή