Οσσιάνου Νυκτωδία (βάρδος πρώτος)

(imgsource)

Το ποίημα της Νύχτας του πρώτου από τους έξι βάρδους στο σπίτι ποιητή και αρχηγού κέλτικης φυλής στη βόρεια Σκωτία. Συγγραφέας ο σκωτσέζος James Macpherson (1736-1796) που υποστήριζε ότι τα είχε συλλέξει και μεταφράσει στα αγγλικά από κάποιον Ossian, αρχαίο κέλτη ποιητή του 3ου αιώνα. Λόγω της επίδρασης που άσκησε ο Όσσιαν στο κίνημα του Ρομαντισμού, φτάνοντας στο σημείο να συγκρίνεται με τον Όμηρο, θεωρείται από τις πιο επιτυχημένες πλαστογραφίες, fakelore/ψευδοφολκλόρ, στην ιστορία της λογοτεχνίας. (Εκτός από αγγλικά και ελληνικά παραθέτω επίσης την ιταλική λόγω Τυπάλδου, από εκεί μετέφραζε, και τη γερμανική λόγω μελοποίησης από τον Σούμπερτ)

NIGHT is dull and dark. The clouds rest on the hills.

No star with green trembling beam; no moon looks from the sky.

I hear the blast in the wood; but I hear it distant far.

The stream of the valley murmurs; but its murmur is sullen and sad.

From the tree at the grave of the dead the long-howling owl is heard.

 I see a dim form on the plain!—It is a ghost!—it fades—it flies.

Some funeral shall pass this way: the meteor marks the path.

The distant dog is howling from the hut of the hill.

The stag lies on the mountain moss: the hind is at his side.

She hears the wind in his branchy horns. She starts, but lies again.

The roe is in the cleft of the rock; the heath-cock's head is beneath his wing.

No beast, no bird is abroad, but the owl and the howling fox.

She on a leafless tree: he in a cloud on the hill. Dark, panting, trembling, sad the traveller has lost his way. Through shrubs, through thorns, he goes, along the gurgling rill. He fears the rock and the fen.

He fears the ghost of night. The old tree groans to the blast; 
the falling branch resounds.

The wind drives the withered burs, clung together, along the grass.

It is the light tread of a ghost!—He trembles amidst the night.

Dark, dusky, howling is night, cloudy, windy, and full of ghosts!

The dead are abroad! my friends, receive me from the night.

(The Night-Song of the Bards)

~~~

Ιούλιος  Τυπάλδος (1814-1883) Κεφαλονιά. (Έκδοση το 1915)

Μαύρη είναι η νύχτα ολόμαυρη, κατάχνια κατεβαίνει

μέσ' στο σκοτάδι τ' ουρανού έν' άστρο δεν προβαίνει·

είναι στη λίμνη ταραχή, θολούρα και φοβέρα,

να βόγγει ακούω μέσ' στα κλαδιά του λόγγου τον αέρα.

Μακριά μακριά σαν θλιβερό παράπονο γρικιέται

ο χείμαρρος, που απ' του βουνού την κορυφή πετιέται·

από το δένδρο που έρημο, μνήμα έρημο φυλάει

της νύχτας τ' άχαρο πουλί, βαριά μοιρολογάει.

Για ιδές το τι σηκώνεται πέρα απ' το περιγιάλι·

είναι στοιχειό, σειέται, πετά, ξαναγυρίζει πάλι.

Μέσα στη νύχτα θα διαβεί απόψε πεθαμένος,

ακούς τον σκύλο που αλυχτά στον λόγγο τρομαγμένος;

Τρέμει τ' αλάφι στο βουνό και το κεφάλι γέρνει,

που κρύος αέρας και βροχή ακόπιαστα το δέρνει.

Στου βράχου τη χαραματιά η αγριόγιδα φωλιάζει,

το κεφαλάκι το πουλί, με τα φτερά σκεπάζει

και το θεριό τ' αημέρωτο μέσ' στη σπηλιά τραβιέται

πάλι της νύχτας το πουλί, το άχαρο γρικιέται,

να σκούζει αργά, λυπητερά, εις την ετιά αποκάτου

και ο λύκος ν' αποκρένεται, με βογγητό θανάτου.

Δέρνει η λαχτάρα την ψυχή του δύστυχου διαβάτη,

που μάταια μέσ' στη σκοτεινιά ζητάει το μονοπάτι·

βάλτος δω, γκρεμνός εκεί, αντίκρυ βράχοι αράδα,

τρέμει τες πέτρες, τες σπηλιές, της νύχτας τη μαυράδα.

Αγανακτώντας, τρέμοντας δεξιά ζερβιά κινάει,

βλέπει ένα αυλάκι, προς αυτό σπουδαχτικά τραβάει.

Τα δένδρα ξεριζώνονται και ροβολούν οι βράχοι,

ο αέρας παίρνει τα κλαδιά απ' του βουνού τη ράχη·

έν' άγριο φάντασμα θεριού, που αντίκρυ μεγαλώνει

και μέσ' στο στήθος μου η καρδιά ακίνητη παγώνει.

Νύχτα γεμάτη τρικυμιά και ταραχές και αντάρες,

κρυφές κραυγές γυρίζουνε και ανήκουστες τρομάρες.

Πετούν οι ίσκιοι των νεκρών στο λόγγο όπου περάσω,

την κατοικιά σου, αδέλφι μου, άνοιξε να ησυχάσω.

~~~

Melchiore Cesarotti (1730 -1808) Padova

Trista è la notte, tenebria s'aduna,

Θλιμμέν' ειν' η νύχτα, σκοτεινιά μαζεύεται

Tingesi il cielo di color di morte:

βάφεται ο ουρανός από χρώμα θανάτου

Qui non si vede né stella, né Luna,

εδώ δεν βλέπει ούτ' άστρο, ούτε φεγγάρι

Che metta il capo fuor dalle sue porte.

όποιος στήνει το κεφάλι πέρα από τις πόρτες του

Torbido è 'l lago, e minaccia fortuna,

Θολή ειν' η λίμνη, και απειλεί καταιγίδα,

Odo il vento nel bosco a ruggir forte.

Ακούω τον άνεμο στο δάσος να βρυχά δυνατά

Giù dalla balza va scorrendo il rio

κάτω από τα βράχια περνά το ποτάμι

Con roco lamentevol mormorio.

με τραχύ θρηνώδες μουρμουρητό

Su quell' alber colà, sopra quel tufo,

Σε κείνο το δεντρό εκεί, πάνω απ' τον τόφο

Che copre quella pietra sepolcrale,

που σκεπάζει την επιτύμβια πέτρα

Il lungo-urlante ed inamabil gufo

ειν' ο μακρόμουγκρος κι ανέραστος μπούφος.

L'aer funesta col canto ferale.

Ο αέρας ζοφερός με τραγούδι πένθιμο

Ve' ve': Δες, δες

Fosca forma la piaggia adombra:

Μαύρη μορφή την πλαγιά σκεπάζει

Quella è un'ombra:

Αυτή είναι μια σκιά

Striscia, sibila, vola via.

Στριγγά, σφυρίζει, πετάγεται πέρα

Per questa via

Από αυτό τον δρόμο

Tosto passar dovrà persona morta:

Μεμιάς θα πρέπει να περάσει πρόσωπο νεκρό

Quella meteora de' suoi passi è scorta.

Αυτό το πεφταστέρι από τα βήματά του είναι ακολουθημένο

Il can dalla capanna ulula e freme,

το σκυλί απ' την καλύβα γαυγίζει και τρέμει

Il cervo geme sul musco del monte,

το ελάφι βογγάει στα βρύα του βουνού

L'arborea fronte, il vento gli percote;

Το δέντρο μπροστά, ο αέρας το χτυπά

Spesso ei si scuote e si ricorca spesso.

παχύ και κουνιέται και ξαπλώνει παχύ

Entro d'un fesso il cavriol s'acquatta,

Μεταξύ μιας σχισμής το ζαρκάδι σκύβει

Tra l'ale appiatta il francolin la testa.

Ανάμεσα στις φτερούγες κρύβει ο φραγκολίνος το κεφάλι

Teme tempesta  ogni uccello, ogni belva;

Φοβάται καταιγίδα κάθε πουλί, κάθε θηρίο

Ciascun s'inselva e sbucar non ardisce;

ο καθείς στο δάσος τρυπώνει, να ξεμυτίσει δεν τολμά

Solo stridisce - entro una nube ascoso

Μόνος στριγγά σε ομίχλη κρυμμένος

Gufo odioso;

ο μισητός μπούφος

E la volpe colà da quella pianta

κι η αλεπού εκεί σε κείνο το δέντρο

Brulla di fronde

γυμνό από φύλλα

Con orrid' urli a' suoi strilli risponde.

με φοβερά ουρλιαχτά στις στριγγιές του απαντά

Palpitante, ansante, tremante

τρεμάμενος, ξέπνοος, έμφοβος

Il peregrin

ο ταξιδιώτης

Va per sterpi, per bronchi, per spine, 

διαβαίνει κούτσουρα, κλαδιά, αγκάθια

Per rovine, συντρίμια

Che ha smarrito il suo cammin.

που 'χει χάσει τον δρόμο του

Palude di qua,

Βάλτος εδώ

Dirupi di là,
γκρεμνά από κει

Teme i sassi, teme le grotte,
φοβάται τις πέτρες, φοβάται τις σπηλιές

Teme l'ombre della notte;
φοβάται τις σκιές της νύχτας

Lungo il ruscello incespicando,
μακρύ το ρυάκι παραπατώντας

Brancolando
ψηλαφώντας

Ei strascina l'incerto suo piè.
και σέρνει το αβέβαιο πόδι του

Fiaccasi or questa or quella pianta,
Κουράζεται πότε πότε κολλάει,

Il sasso rotola, il ramo si schianta
η πέτρα κυλά, το κλαδί σπάει

L'aride lappole strascica il vento.
Οι ξερές κολιτσίδες κλουθούν του ανέμου

Ecco un'ombra, la veggo, la sento;
Νά μια σκιά, την θωρώ, την νιώθω

Trema di tutto, né sa di che.
Τρέμει για όλα, μα δεν ξέρει γιατί

Notte pregna di nembi e di venti,
Νύχτα φουσκωμένη νέφαλα και ανέμους

Notte gravida d'urli e spaventi!
Νύχτα γκαστρωμένη ουρλιαχτά και τρόμους

L'ombre mi volano a fronte e a tergo:
Οι σκιές μου πετάγονται μπρος και πίσω

Aprimi, amico, il tuo notturno albergo.
Άνοιξέ μου, φίλε, τον νυχτικό σου ξενώνα (να μπω)

~~~

Edmund von Harold (1737-1808)

Franz Schubert (1797 - 1828) Wien
http://operacritiques.free.fr/

Die Nacht ist dumpfig und finster.
Η νύχτα είναι υγρή και σκοτεινή

An den Hügeln ruhn die Wolken.
στους λόφους ησυχάζουν τα σύννεφα

Kein Stern mit grünzitterndem Schimmer;
Κανέν' αστέρι με πρασινότρομη λάμψη

kein Mondstrahl erhellet das Thal.
καμμιά φεγγαροβολή δεν φωτάει την κοιλάδα

Im Walde hör' ich den Hauch;
Στο δάσος ακούω ανάσα

aber hör' ihn weit in der Ferne.
αλλά από μακριά σε απόσταση

Der Strom des Bergs erbraust;
Ο χείμαρρος του βουνού βρυχάται

aber sein Brausen ist stürmisch und trüb.
μα το άφρισμά του ορμώδες ειν' και θλιμμένο

Vom Baum beim Grabe der Todten,
Από το δέντρο στον τάφο των νεκρών

tönt der Eule klagender Sang.
ηχεί της κουκουβάγιας παράπονο άσμα

Auf der Heide erblick'ich einen dämmernden Schatten,
Στον ερεικώνα βλέπω μιαν απαυγάζουσα σκιά

es ist ein Geist,
είναι ένα πνεύμα

er schwindet, er flieht!
σβήνει, φεύγει!

Durch diesen Weg wird eine Leiche getragen,
Από αυτόν τον δρόμο θα μεταφερθεί ένα πτώμα

ihren Pfad bezeichnet das Luftbild.
το μονοπάτι του ορίζει η μορφή του ανέμου

Die fernere Dogge heult von der Hütte des Hügels,
Τα απόμακρα μαντρόσκυλα ουρλιάζουν απ' την καλύβα του λόφου

der Hirsch liegt im Moose des Tannigs,
το ελάφι στέκει στα βρύα του ελάτου

neben ihm ruht die Hündin,
δίπλα του ξεκουράζεται η σκύλα

in seinem astigen Geweihe hört sie den Wind,
στα κλαδωτά του κέρατα ακούει αυτή τον αγέρα

fährt auf und legt sich zur Ruhe wieder nieder.
σηκώνεται και καθίζει να ξαποστάσει ξανά κάτω

Düster und keuchend, zitternd und traurig,
Σκυθρωπός και ξέπνοος, τρομαγμένος, θλιμμένος

verlor der Wanderer den Weg,
έχασε ο ταξιδιώτης τον δρόμο

er irrt durch Gebüsche, durch Dornen längs
μπερδεύτηκε στους θάμνους, και στα αγκάθια κατά μήκος

der sprudelnden Quelle.
της φουσκωμένης πηγής

Er fürchtet die Klippe und den Sumpf,
Φοβάται τον γκρεμό και τον βάλτο

er fürchtet den Geist der Nacht.
φοβάται το πνεύμα της νύχτας

Der alte Baum ächzt zu dem Windstoß,
Το γέρικο δέντρο στενάζει στην ορμή του ανέμου

es kracht der fallende Ast.
πεφτοβροντά το κλαδί

Die verwelkte, zum Knäuen verworrene Klette,
Την μαραμένη, απ' τα δαγκώματα ανακατωμένη κολιτσίδα

treibt der Wind über das Gras.
σέρνει ο αγέρας πάνω απ' τα χόρτα

Es ist der leichte Tritt eines Geist's,
έν' αλαφροπάτημα φαντάσματος

er bebt durch die Schauer der Nacht.
κουνιέται στις βροχερές ανατριχίλες της νύχτας

Die Nacht ist düster, dunkel, und graunvoll,
Η νύχτα ειν' σκυθρωπή, σκοτεινή, και φρικτή,

wolkig, stürmisch zu eigen den Geistern.
συννεφιασμένη, θυελλώδης, ανήκει στα φαντάσματα.

Die Todten streifen umher.
Οι νεκροί τριγυρνούν

Empfangt mich von der Nacht, meine Freunde.
Δεχτείτε με απ' τη νύχτα, φίλοι μου.