Τρίτη 10 Σεπτεμβρίου 2019

Σοκόλ - Τσέχικος Συναθλητισμός



Φανταστείτε μία υπουργό παιδείας
να λέει πως σκοπός της γυμναστικής
πρέπει να είναι ο συναθλητισμός 
 που προάγει την εθνική συνείδηση
και κοινωνικοποίηση του μαθητή.
Λαός που δεν συναθλείται
δεν έχει ούτε παρόν, ούτε μέλλον.

...χλωμό...
στο ελληνικό μυαλό ο αθλητισμός
έχει συνδεθεί με νίκες και επιτυχίες
μεμονωμένων συμπoλιτών
που δίνουν εθνική υπερηφάνεια
σε θεατές και παράγοντες.
Αυτά τα περί ομαδικού πνεύματος
και ερασιτεχνικού συναθλητισμού
μοιάζουν ευρωπαϊκά εξωτικά φρούτα.

Εδώ έχουμε έτοιμη να ακούμε στο κασετόφωνο
την ιστορία του σπουδαιότερου πολιτισμού,
και θα ιδρώνουμε με γυμναστικές
δίχως κέρδος και σκοπό;

Και θα ρωτήσει ένα παιδί,
τι συμβαίνει με τους λαούς
που δεν έχουν ιστορία 
και αρχαία νοσταλγία;
Πώς αναπτύσσουν αυτοί εθνική συνείδηση;;
δεν θα αφομοιωθούν από αρχαιότερους,
πολυπληθέστερους, ή πιο πολιτισμένους;;

Με αφορμή τον αποκλεισμό της Ελλάδας
στο μπάσκετ από τους Τσέχους, θυμήθηκα
το Σοκόλ, κίνημα μαζικού αθλητισμού
την περίοδο της Τσέχικης Παλιγγενεσίας.
To 1862, στην Πράγα, μέρος τότε της Αυστρο-Ουγγαρίας,
δύο Γερμανοί που επέλεξαν να γίνουν Τσέχοι,
ίδρυσαν το κίνημα του Σοκόλ (Γερακιού).
(Έτσι λέγεται και μια κορφή στο Καϊμακτσαλάν)
Ο Miroslav Tyrš,  γεννημένος Friedrich Emanuel Tirsch,
σε ηλικία έξι ετών έχασε γονείς και αδερφές από φυματίωση, 
και τον υιοθέτησε ένας Τσέχος θείος από τη μεριά της μητέρας του.
Ο Jindřich Fügner, Γερμανός και από τους δύο γονείς,
δεν έμαθε ποτέ του καλά τσέχικα,
επέλεξε όμως να γίνει Τσέχος, επειδή ένιωθε 
περισσότερο πολίτης της Πράγας.
Τα μέλη του κινήματος
αντικατέστησαν τον δεύτερο πληθυντικό ευγενείας
με τον δεύτερο ενικό της οικειότητας,
και αποκαλούσαν τους συναθλητές αδερφούς και αδερφές.
Πριν εμφανιστούν στην Αγγλία οι πρόσκοποι το 1907
είχαν οι Τσέχοι δικό τους προσκοπικό κίνημα,
που εξαπλώθηκε σε ολόκληρο τον σλαβικό χώρο.

Το 1882 διοργανώθηκε το πρώτο Σλετ (Slet)
κατά λέξη μάζωξη/προσγείωση πουλιών, 
οι πρώτες μαζικές γυμναστικές επιδείξεις.
Πριν την ΕΣΣΔ το 1928, η πρώτη Σπαρτακιάδα
έλαβε χώρα στην ελεύθερη Πράγα το 1921 
από την Τσεχοσλοβακική Ένωση Εργατών.
Στην Τσεχία πλέον διοργανώνονται σλετ 
κάθε έξι χρόνια, το επόμενο το 2024.

Και στην Ελλάδα το 1883 ξεκίνησαν γυμναστικές επιδείξεις,
όχι από κάποιο λαϊκό κίνημα, αλλά από το κρατικό σχολείο.
Έτσι, όταν το κράτος αποφάσισε το 1975 ότι αποσπά
και αποσυντονίζει την προσοχή των μαθητών
από τα μαθήματά τους, έκλεισε ο κύκλος τους.
Αν δεν αγαπιέται κάτι απ' τον λαό,
δεν μπορεί να ριζώσει ούτε από το κράτος,
λόγω αρχαίων αθλητικών μεγαλείων,
ούτε από περαστικά μοναχικά πουλιά.

ΥΓ

Ο Έλληνας δημοσιογράφος αναρωτιόταν,
μήπως σεβόμαστε υπερβολικά τους Τσέχους
στο μπάσκετ, που δεν είναι και κάποια δύναμη.
Αν υπήρχε, όμως, βιβλίο αθλητικής ιστορίας,
θα γνώριζε για το Σοκόλ, κι ότι η Τσεχοσλοβακία
στο μπάσκετ, το εθνικό μας άθλημα,
 μεταξύ 1935 και 1985 
έχει πάρει ένα κύπελλο Ευρώπης,
έξι φορές έχει δει τελικό, 
και πέντε χάλκινα μετάλλια.
Κάνει τον κύκλο της.

Η ετερογνωσία λαών
προάγει προβληματισμό
για το παρόν,
φιλότιμο, εθνική,
κοινωνική συνείδηση,
και καλύτερο μέλλον.

2 σχόλια:

  1. Εκτός από την κορφή τού Καϊμακτσαλάν: http://www.sokolis.gr/

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Πρέπει να είναι αρβανίτες οι Σοκόληδες,
      στα αλβανικά πήραν για είδη γερακιού
      το sokol από τα σλάβικα και το petrit
      (πετρίτη) από τα ελληνικά.

      Διαγραφή