Σπείρα_Σπείρα_Χορικά Ευριπίδη (Τρωάδες, Εκάβη)

Μετάφραση: Κ.Χ. Μύρης

Μελοποίηση: Στέφανος Κόκαλης

Διδασκαλία: Σταμάτης Κραουνάκης

Ερμηνευτές: Σπείρα-Σπείρα

Δίσκος: "Χορικά: Αιώνια Θητεία στο Κάλλος"

(Τρωάδες 1060-1080)

.......................................... οὕτω δὴ τὸν ἐν Ἰλίῳ ναὸν καὶ θυόεντα βωμὸν προὔδωκας Ἀχαιοῖς, ὦ Ζεῦ, καὶ πελάνων φλόγα σμύρνης αἰθερίας τε καπνὸν καὶ Πέργαμον ἱερὰν Ἰδαῖά τ᾽ Ἰδαῖα κισσοφόρα νάπη χιόνι κατάρυτα ποταμίᾳ τέρμονα πρωτόβολόν θ᾽ ἁλίῳ, τὰν καταλαμπομέναν ζαθέαν θεράπναν.	......................................... στους Αχαιούς παράδωσες ω Δία της Τροία τον ναό και τον βωμό των θυσιών και το θυμίαμα του λιβανιού και τον καπνό της σμύρνας τον αιθέρα και της ακρόπολης τα τείχη τα ιερά της Ιδάς τις πλαγιές με τον κισσό που τις πλουμίζουν πλούσια τα χιόνια που λιώνοντας αφήνουνε τον ήλιο πρώτος να φτάσει στην κορφή στην ολόφωτη των θεών κατοικία
φροῦδαί σοι θυσίαι χορῶν τ᾽ εὔφημοι κέλαδοι κατ᾽ ὄρφναν τε παννυχίδες θεῶν, χρυσέων τε ξοάνων τύποι Φρυγῶν τε ζάθεοι σελᾶναι συνδώδεκα πλήθει. μέλει μέλει μοι τάδ᾽ εἰ φρονεῖς, ἄναξ, οὐράνιον ἕδρανον ἐπιβεβὼς αἰθέρα τε πτόλεως ὀλομένας, ἃν πυρὸς αἰθομένα κατέλυσεν ὁρμά	Ματαίως οι θυσίες, ματαίως, οι τρυφεροί κελαηδισμοί στο χοροστάσι, ματαίως οι ολονυκτίες στα πανηγύρια των θεών ματαίως, οι λιτανείες των εικόνων ματαίως, τα δώδεκα ιερά των Φρυγών φεγγαρόφωτα. Αχ να ξερα, αχ να ξερα, βασιλιά του ουρανού, ποιές είναι οι βουλές σου, σαν κάθεσαι στο θρόνο σου στη μέση του αιθέρος,  τί σκέφτεσαι για την πόλη που χάνεται, για τη φωτιά που όρμησε και φούντωσε και τη ρημάζει; ματαίως.

So then you have delivered into Achaea's hand, O Zeus, your shrine in Ilium and your fragrant altar, the offerings of burnt sacrifice with smoke of myrrh to heaven uprising, and holy Pergamos, and glens of Ida tangled with the ivy's growth, where rills of melting snow pour down their flood, a holy sun-lit land that bounds the world and takes the god's first rays!


Gone are your sacrifices! gone the dancer's cheerful shout! gone the vigils of the gods as night closed in! your images of carven gold are now no more;  and Phrygia's holy festivals, twelve times a year, at each full moon, are ended now. It is this, it is this that fills me with anxious thought whether you, lord, seated on the sky, your heavenly throne, care at all that my city is destroyed,  a prey to the furious fiery blast.

(Translated by E. P. Coleridge)

(Εκάβη 444-470)

..............................

πού θα με πας, πού θα με πας;

την άμοιρη.

|: Αύρα, αύρα θαλασσινή

που τα γοργα ποντοπόρα πλοία

αύρα, αύρα θαλασσινή

πάνω στης τρικυμίας αρμενίζεις τον αφρό :| ~~

 Σε ποιό παλάτι τάχα την άγκυρα θα ρίξω της σκλαβιάς μου ή μήπως στα αλμυρά νερά με τα κουπιά χτυπώντας με αράζεις την εξόριστη σε σπίτια που θα μπω γονατιστή σε κείνο το νησί που πρώτος φύτρωσε ο φοίνικας κι η δάφνη κι ύστερα πέταξαν για χάρη της Λητώς, τους ιερούς βλαστούς, τα τέκνα της αγάπης του Διός που τα θωρεί και αγάλλεται.

(αύρα, αύρα θαλασσινή...) ~~

Μήπως θα κατοικήσω σκλάβα στην πόλη της Παλλάδας Αθηνάς  που τη λαμπρύνουν άμαξες ωραίες

ή μήπως θα κεντώ με το πλουμί και το μαργαριτάρι

το κροκωτό το πέπλο της θεάς και πάνω του θα ιστορώ

πουλάρια με τη χαίτη στο ζυγό

(αύρα αύρα θαλασσινή...

πού θα με πας;) ...... Μελοποίηση: Νίκος Κολλάρος ........

αὔρα, ποντιὰς αὔρα,

ἅτε ποντοπόρους κομίζεις

θοὰς ἀκάτους ἐπ᾽ οἶδμα λίμνας,

ποῖ με τὰν μελέαν πορεύσεις; 

τῷ δουλόσυνος πρὸς οἶκον 

κτηθεῖσ᾽ ἀφίξομαι; ἢ

Δωρίδος ὅρμον αἴας;

ἢ Φθιάδος, ἔνθα τὸν

καλλίστων ὑδάτων πατέρα

φασὶν Ἀπιδανὸν πεδία λιπαίνειν;

~~

ἢ νάσων, ἁλιήρει κώπᾳ

πεμπομέναν τάλαιναν, 

οἰκτρὰν βιοτὰν ἔχουσαν οἴκοις,

ἔνθα πρωτόγονός τε φοῖνιξ 

δάφνα θ᾽ ἱεροὺς ἀνέσχε

πτόρθους Λατοῖ φίλᾳ ὠδῖνος 

ἄγαλμα δίας; σὺν Δηλιάσιν τε 

κούραισιν Ἀρτέμιδος θεᾶς

χρυσέαν ἄμπυκα τόξα τ᾽ εὐλογήσω; ~~

ἢ Παλλάδος ἐν πόλει

τὰς καλλιδίφρους Ἀθαναίας

ἐν κροκέῳ πέπλῳ

ζεύξομαι ἆρα πώλους 

ἐν δαιδαλέαισι ποικίλλουσ᾽

ἀνθοκρόκοισι πήναις, 

ἢ Τιτάνων γενεὰν

τὰν Ζεὺς ἀμφιπύρῳ κοιμίζει

φλογμῷ Κρονίδας;

O breeze, breeze of the sea, that wafts swift galleys, ocean's coursers, across the surging main! Where will you bear me, the sorrowful one? To whose house shall I be brought, to be his slave and chattel?  to some haven in the Dorian land, or in Phthia, where men say Apidanus, father of fairest streams, makes fat and rich the soil? Or to an island home, sent on a voyage of misery by oars that sweep the brine, leading a wretched existence in halls where the first-created palm and the bay-tree put forth their sacred  shoots for dear Latona, a memorial of her divine birth-pains? and there with the maids of Delos shall I hymn  the golden head-band and bow of Artemis, their goddess? Or in the city of Pallas, the home of Athena of the lovely chariot, shall I then upon her saffron robe yoke horses, embroidering them on my web in brilliant varied shades, or the race of Titans, put to sleep by Zeus the son of Cronos with bolt of flashing flame?

(Translated by E. P. Coleridge)