Svenska Metafysik - Σουηδική Μεταφυσική

Antonius Block / Max Von Sydow († 2020)
-Vem är du?  -Ποιός είσαι σύ;
Death/ Bengt Ekerot (†1971)

 -Jag är Döden   -Είμαι ο Θάνατος

 -Kommer du för att hämta mig? -Έρχεσαι για να με πιάσεις;

 -Jag har redan länge gått vid din sida -
-Έχω ήδη καιρό περπατώντας προς το μέρος σου

 -Det vet jag -Αυτό το ξέρω

 -Är du beredd? -Είσαι έτοιμος;

-Min kropp är rädd, inte jag själv. -Το σώμα μου φοβάται, εγώ όχι.

-Nåja, det är ju ingenting att skämmas över 
-Βέβαια δεν είναι κάτι για να ντρέπεσαι

-Vänta ett ögonblick. -Περίμενε μια στιγμή

-Så säger ni alla men jag lämnar inga uppskov. 
-Έτσι λέτε όλοι μα δεν δίνω καμιά αναβολή

-Du spelar ju schack, inte sant? -Παίζεις βέβαια σκάκι, δεν είναι αλήθεια;

-Hur vet du det? -Πώς το ξέρεις αυτό;

 -Åh, jag har ju sett det på målningar och hört det i visorna. 

-Α, το έχω δει σε ζωγραφιές και το άκουσα σε τραγούδια

-Ja, jag är verkligen en ganska skicklig schackspelare. 

-Ναι είμαι στα αλήθεια ένας μάλλον δυνατός παίκτης

-Du kan ändå inte vara skickligare än jag. 
-Μα δεν μπορεί να είσαι δυνατότερος από μένα

-Varför vill du spela schack med mig? -Γιατί θέλεις να παίξεις σκάκι με μένα;

-Det är min sak  -αυτό είναι δική μου υπόθεση

-Det har du rätt i. -έχεις το δικαίωμα

 -Villkoret är att jag får leva så länge jag står dig emot. 
Spelar jag dig matt, friar du mig. 

-Ο όρος είναι να μπορώ να ζω όσον καιρό σου αντιστέκομαι. 
Αν σε νικήσω με ελευθερώνεις.

-Du fick svart! -Πήρες τα μαύρα!

-Det passar ju bäst så. Inte sant? -Ταιριάζει βέβαια καλύτερα έτσι, ε;

[......]

 -Jag vill bikta mig så uppriktigt jag kan, men mitt hjärta är tomt.

-Θέλω να εξομολογηθώ όσο ειλικρινά μπορώ μα η καρδιά μου είναι άδεια

 Tomheten är en spegel vänd mot mitt eget ansikte. 
Jag ser mig själv och grips av vedervilja och skräck. 
Το κενό ένας καθρέφτης στραμμένος στο πρόσωπο μου. 
Βλέπω τον εαυτό μου και κυριεύομαι από αηδία και φόβο.

Genom min likgiltighet för människorna har jag ställts utanför deras gemenskap. Numera lever jag i en spökvärld, innesluten i mina drömmar och fantasier.
Μέσω της αδιαφορίας μου για τους ανθρώπους, έχω τεθεί εκτός της κοινωνίας τους. Τώρα ζω σε ένα στοιχειωμένο κόσμο, κλεισμένος στα όνειρα και τις φαντασίες μου.

-Och trots det vill du inte dö. -και παρόλαυτα δεν θέλεις να πεθάνεις.

 -Jo jag vill. -Ναι θέλω.

-Vad väntar du på? -Τί περιμένεις λοιπόν;

 -Jag vill ha vetskap. -Θέλω να 'χω γνώση

 -Du vill ha garantier. -Θέλεις να 'χεις εγγυήσεις

 -Kalla det vad du vill. Är det så grymt otänkbart att fatta Gud med sina sinnen? Varför ska han gömma sig i en dunstkrets av halvuttalade löften och osedda under? -Πες το όπως θέλεις. Δεν είναι σκληρά αδιανόητο να καταλάβεις τον Θεό με τα μυαλά των ανθρώπων; Γιατί πρέπει να κρύβεται σε μία ατμόσφαιρα από μισόλογα, υποσχέσεις και ανείδωτα θαύματα;[...]

 Hör du mig?Με ακούς;

-Jag hör dig.Σε ακούω.

-Jag vill ha vetskap. Inte tro. Inte antaganden utan vetskap.
Θέλω γνώση όχι πίστη, όχι υποθέσεις αλλά γνώση 
[...]

....Jag ropar till honom i mörkret...Τον καλώ στο σκοτάδι....
...Det kanske inte finns någon där Πιθανόν δεν υπάρχει τίποτα εκεί...

...De flesta människor reflekterar varken över Döden eller intigheten...

...Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν σκέφτονται ούτε το θάνατο ή την ανυπαρξία...

...vi måste göra oss ett beläte av vår rädsla och det belätet ska vi kalla för Gud...

...Πρέπει να φτιάξουμε μια εικόνα από τον φόβο μας και αυτή την εικόνα θα ονομάσουμε Θεό...

 Döden besökte mig i morse. Vi spelar schack tillsammans. . 
Ο Θάνατος με επισκέφτηκε το πρωί. Παίζαμε σκάκι μαζί.

[...] Men mitt uppskov vill jag använda till en enda meningsfull handling.

Μα με την αναβολή θέλω να κάνω μία μόνο βαρυσήμαντη πράξη

Därför spelar du schack med Döden?

Γιαυτό παίζεις σκάκι με τον Θάνατο;

 Han är en svår och skicklig taktiker 
men än så länge har jag inte givit upp en enda pjäs.

Είναι δύσκολος και επιδέξιος παίκτης τακτικής 
αλλά ακόμα δεν έχω παραδώσει κομμάτι

 Hur ska du kunna överlista Döden i ditt spel?

Πώς θα μπορέσεις να ξεπεράσεις σε πανουργία τον Θάνατο στο παιχνίδι σου;

 Jag spelar i en kombination av löparen och springaren som han ännu inte har upptäckt. I nästa drag river jag upp hans ena flank.Παίζω ένα συνδυασμό αξιωματικού και αλόγου που αυτός δεν έχει ακόμη ανακαλύψει. Στην επόμενη κίνηση τον πλαγιοκοπώ.

 Det ska jag lägga på minnet.Θα το 'χω υπόψη

Du är en förrädare och du lurar mig!.Είσαι ένας προδότης και με εξαπάτησες!

[....]

 Detta är min hand. Jag kan röra den, blodet pulserar i den. Solen står fortfarande högt på himlen och jag, Antonius Block, spelar schack med Döden Αυτό είναι το χέρι μου. Μπορώ να το κουνώ, το αίμα σφύζει μέσα του. Ο ήλιος στέκει ακόμα ψηλά στον ουρανό και εγώ, ο Αντώνιος Μπλοκ, παίζω σκάκι με το Θάνατο. 

[...]

Du… hör du mig? Hör du mig? De säger att du har varit i lag med Djävulen.
Εσύ με ακούς; με ακούς; Λένε πως ήσουν στο συνδικάτο του Διαβόλου

Varför frågar du det? Γιατί ρωτάς;

 Inte av nyfikenhet utan av högst personliga skäl. Jag vill också möta honom.

Όχι από περιέργεια μα για πολύ προσωπικό λόγο. 
Θέλω επίσης να τον συναντήσω.

Varför?Για ποιό λόγο;

 Jag vill fråga honom om Gud. Han måste ju veta. Han om någon.
Θέλω να τον ρωτήσω για το Θεό. Πρέπει να ξέρει. Αυτός για ο,τιδήποτε

 Du kan se honom när du vill.Μπορείς να τον δεις όποτε θες

 Hur?Πώς;

 Men då måste du göra som jag säger. Μα πρέπει να κάνεις ό,τι πω

 Se in i mina ögon. Κοίτα στα μάτια μου

 Nå vad ser du? Ser du honom? Λοιπόν τί βλέπεις; τον βλέπεις;

 Jag ser en stel skräck i dina ögon. Ingenting annat.

Βλέπω έναν αλύγιστο φόβο στα μάτια σου. Τίποτα άλλο. 

Ingen, ingenting, ingen?Κανένα, τίποτα, κανένα;

 Nej.Όχι

 Står han inte heller bakom din rygg? Δεν στέκεται ούτε πίσω από την πλάτη σου; 

 Nej. Det är tomt.Όχι. Είναι κενό.

 Men han är med mig överallt. Jag behöver bara räcka ut handen så kan jag känna hans hand. Han är hos mig nu också. Elden kommer inte att göra mig illa.Μα είναι μαζί μου παντού. Χρειάζομαι μόνο να βγάλω έξω το χέρι για να μπορέσω να νιώσω το χέρι του. Είναι και τώρα μαζί μου. Η φωτιά δεν θα μου κάνει κακό.

 Har han sagt det?Το έχει πει αυτό;

 Jag vet det.Το γνωρίζω

Har han sagt det? Το έχει πει;

 Jag vet det, jag vet det. Du måste se honom nånstans, du måste. Prästerna hade ingen svårighet att se honom, och inte knektarna heller. De är så rädda för honom att de inte ens vågar ta i mig. Το γνωρίζω, το γνωρίζω. Πρέπει να τον δεις κάπου, πρέπει. Οι παπάδες δεν είχαν καμιά δυσκολία να τον δουν, ούτε και οι ιππότες. Έχουν τόσο φόβο για αυτόν που δεν τολμούν να με αγγίξουν

[...]

 Vad har ni gjort med flickan?Τί έχετε κάνει στο κορίτσι;

 Slutar du aldrig att fråga? Δε σταματάς ποτέ να ρωτάς;

 Nej, jag slutar aldrig.Όχι δεν σταματώ ποτέ

Men du får ju inget svar.Μα δεν παίρνεις καμία απάντηση

[...]

 Vad ser hon? Kan du svara mig på det? Τί βλέπει; Μπορείς να μου απαντήσεις;

 Hon har inte ont mer. Δεν έχει πόνο πια

 Du svarar inte på min fråga. Vem tar hand om det där barnet? Är det änglarna eller gud eller satan eller bara tomheten? Tomhetens herre! Δεν απαντάς στην ερώτηση μου. Ποιός φροντίζει για αυτό εκεί το παιδί; 
Οι άγγελοι ή ο θεός ή ο αντίθεος ή απλώς το κενό; Το κενό κύριε!

Det kan inte vara så. Δεν μπορεί να είναι έτσι

 Se på hennes ögon. Hennes stackars medvetande håller på att göra en upptäckt: Tomheten under månen. Κοίτα στα μάτια της. Η φτωχή της συνείδηση κρατά κάτι να αποκαλύψει: Το  κενό κάτω από το φεγγάρι NejΌχι

Vi står maktlösa med hängande armar, för vi ser det hon ser, och vår skräck och hennes är densamma… Det där lilla barnet! Jag gitter inte, jag gitter inte  Στεκόμαστε αδύναμοι με κρεμάμενα χέρια, καθώς βλέπουμε αυτό που βλέπει, ο φόβος μας και ο δικός της είναι ίδιος...αυτό εκεί το μικρό παιδί. Δεν αντέχω, δεν αντέχω...[...]

..Han sjunger så fagert om Jesu Krist i himmelen är en stor glädje..
..Αυτός τραγουδά τόσο όμορφα για τον Ιησού Χριστό και στους ουρανούς υπάρχει μεγάλη χαρά...

[...].

 Ska vi spela vårt spel till slut?  θα παίξουμε το παιχνίδι μας μέχρι τέλος;

 Det är ditt drag Σειρά σου

 Men nu ser jag något intressant Μα τώρα βλέπω κάτι ενδιαφέρον

Vad ser du? Τί βλέπεις;

 Du är matt i nästa drag.Είσαι ματ στην επόμενη κίνηση

 Det är sant. αυτό είναι αλήθεια

 Hade du glädje av ditt uppskov?  Είχες χαρεί με την αναβολή σου;

 Ja, det hade jag.Ναί είχα

Det gläder mig. Nu går jag ifrån dig. När vi möts nästa gång är din och dina följeslagares tid ute. Αυτό με χαροποιεί. Τώρα αποχωρώ από σένα. Όταν θα συναντηθούμε την επόμενη φορά για σένα και τους συντρόφους σου ο χρόνος τελειώνει.

[...]

Jag hörde av folk som kom från korståget att du var på väg hemåt. Jag har väntat dig här, alla de andra har flytt för pesten.Άκουσα από ανθρώπους που γύρισαν απ' τη σταυροφορία πως ήσουν στο δρόμο για την πατρίδα. Σε περίμενα εδώ, όλοι οι άλλοι έχουν ξεφύγει απ' την πανούκλα....

.. Det är slut nu, och jag är lite trött.
Αυτό τελείωσε τώρα και εγώ είμαι λίγο κουρασμένος

 Ångrar du din resa? Μετάνιωσες για το ταξίδι σου;

Nej jag ångrar ingenting, men jag är lite trött. 
Όχι δεν μετανιώνω τίποτα αλλά είμαι λίγο κουρασμένος

[....]

 God morgon, ädle herreΚαλημέρα, αξιότιμε κύριε 

Jag är Karin, Riddarens hustru 
och hälsar dig höviskt välkommen i mitt hus.
Είμαι η Κάριν του ιππότη σύζυγος 
και στέλνω σου ευγενικό καλωσόρισμα στο σπίτι μου.

.....

. O Gud, ha förbarmande med oss, för vi är små och rädda och utan vetskap ...
 Ω Θεέ, να 'χεις έλεος για μάς, γιατί ειμαστε μικροί και φοβισμένοι και δίχως γνώση....

...I det mörker där du påstår att du vistas, där vi alla förmodligen vistas… i det mörkret finner du ingen som lyssnar till din klagan eller rörs av dina lidande. Tvätta dina tårar och spegla dig i din likgiltighet  Στο σκοτάδι που ισχυρίζεσαι πως μένεις, όπου όλοι εμείς ίσως μένουμε...Στο σκοτάδι δεν βρίσκεις κανένα να ακούει το παράπονο σου, ή να συγκινείται από τον πόνο σου. Πλύνε τα δάκρυα σου και καθρεφτίσου στην αταραξία σου...

..Gud, du som finns någonstans, som måste finnas någonstans, 
ha förbarmande med oss.
Θεέ συ που βρίσκεσαι κάπου, που πρέπει να βρίσκεσαι κάπου, 
έχε έλεος για εμας..

....Men känn i alla fall i den sista minuten den oerhörda triumfen att rulla med ögonen och röra på tårna. Μα νιώσε σε όλη την πτώση, στο τελευταίο λεπτό την ανήκουστη χαρά να κουνάς τα μάτια και να κινείσαι στων ποδιών τα δάχτυλα

Tyst ,tyst! Ήσυχα, ήσυχα!

 Jag ska vara tyst, men under protest. Θα είμαι ήσυχος αλλά κρυφά διαμαρτυρόμενος..

..Det är fullbordat. Αυτό εκπληρώθηκε


......
https://en.wikipedia.org/wiki/Death_playing_chess
σουηδική τοιχογραφία σε παλιά εκκλησία
στο Τέμπι, βόρεια της Στοκχόλμης,
οπου ο θάνατος με άνθρωπο σκακίζεται.
Έμπνευση για τον σκηνοθέτη Ιγκμαν Μπέργκμαν.


...ὅτε τὸ ἀρνίον ἤνοιξε τὴν σφραγῖδα τὴν ἑβδόμην, 
ἐγένετο σιγὴ ἐν τῷ οὐρανῷ ὡς ἡμιώριον..
...καί οἱ ἑπτὰ ἄγγελοι οἱ ἔχοντες τὰς ἑπτὰ σάλπιγγας ἠτοίμασαν αὑτοὺς ἵνα σαλπίσωσι..

When the Lamb opened the seventh seal, there was silence in heaven for about half an hour. And I saw the seven angels who stand before God, and seven trumpets were given to them.


1957

(The Seventh Seal) (script) (analysis)

(Det Sjunde Inseglet) (skript) 

(El Séptimo Sello, subtitulada)
(Η Έβδομη Σφραγίδα,
υποτιτλισμένη στη μνήμη του
Μαξ φον Σίντοφ)

(Smoke / Dodo Inseconds)

καὶ ἀναβαίνοντος τοῦ καπνοῦ,

ἕβδομος ἄγγελος πυροσβέστης ἐκχέει φιάλην ὑδατικὴν

ἐπὶ πόλιν καπνιζομένην σουηδικήν,

σφόδρα ὀργισθέντος Κυρίου φλέγοντος 

τοιαύτην ἄσκησιν Σουηδικῆς Μεταφυσικῆς

While the smoke ascending,
a seventh angel firefighting discharges a water bowl
over a smoky Swedish town,
because the angry Lord was burning
such a drill of Swedish metaphysics