Παρασκευή 25 Νοεμβρίου 2011

Γιώργος Θαλάσσης / Γιώργος Ιβάνοφ

Με αφορμή την επέτειο της επιχείρησης Χάρλινγκ (25-11-1942)
(Μικρός Ήρως)
(Αντί να μείνει ένα εσωτερικό κειμήλιο νοσταλγίας, θα μπορούσε να γίνει ένα κινούμενο σαν τον Τεν-τεν)

Και από το φανταστικό στον πραγματικό ήρωα Jerzy Iwanow (14/12/1911—4/1/1943). Σαν να γράφτηκε για αυτόν. Γιώργος Θαλάσσης...πολίστας, πρωτοκολυμβητής με τα χρώματα του Ηρακλή, εξού και το Ιβανώφειο. Και αυτός πολύγλωσσος πράκτορας των Άγγλων από τη Μέση Ανατολή, που για αυτά που τους έκαμε οι Γερμανοί τον επικήρυξαν για 500.000 δρχ. Τα χρήματα εισπράχτηκαν στις 8 Σεπτεμβρίου 1942 από τον αστυνόμο Παντελή Λαμπρινόπουλου.  Το ρόλο της Κατερίνας η Γαβριέλα Μυλωνοπούλου - Τζαβάρα, όπως λέει η εφημερίδα Το Έθνος ήταν κοριτσάκι μόλις 15 ετών, όταν άρχισε η ναζιστική κατοχή. Κι όμως αυτό το μικροκαμωμένο πλασματάκι κατάφερε να ανατινάξει ένα γερμανικό αεροδρόμιο και να τους βυθίσει δύο πλοία.«Οταν άρχισε η Κατοχή, έμενα στον Πειραιά μαθήτρια στη Δ τάξη Γυμνασίου. Ομως αμέσως μπήκα στην αντίσταση, από την 1η Ιουλίου του 41 στην Οργάνωση Αντιστάσεως του Γένους. Εντάχθηκα στην ομάδα του Ιβανόφ, πολωνικής καταγωγής, μεγαλωμένος στη Θεσσαλονίκη, ο οποίος είχε έρθει από τη Μέση Ανατολή. Φτιάξαμε και έναν κώδικα συνεννόησης και δημιουργήσαμε επαφή με τη Μ. Ανατολή», λέει η κ. Γαβριέλα Μυλωνοπούλου - Τζαβάρα. «Μπήκα στο αεροδρόμιο, στο Χασάνι, εκεί όπου σήμερα είναι το τέρμα της Συγγρού και ανατινάξαμε τα γερμανικά αεροπλάνα. Ο Ιβανόφ ήταν ντυμένος Γερμανός και άνοιξε τα συρματοπλέγματα. Εγώ μπήκα μέσα με μια βαλίτσα, τράβηξα τον λευκοπλάστη και άρχισε να τρέχει η εκρηκτική σκόνη. Σε λίγο τινάχτηκαν όλα. Πρόλαβα και έφυγα, ενώ ο Ιβανόφ έβαζε φωτιά. Λίγο καιρό μετά μπήκαμε σε ένα αυτοκίνητο και πήγαμε στην Πάτρα. Εκείνος μου κρέμασε στον λαιμό μια μαγνητική νάρκη και μπήκαμε σε μια βάρκα. Επεσα στη θάλασσα και κόλλησα τη νάρκη που βύθισε τα δύο γερμανικά καράβια», λέει με αφοπλιστική απλότητα η κ. Μυλωνοπούλου - Τζαβάρα. «Δεν με έπιασαν ποτέ, ήμουν ασήμαντη, μικρή, αδύνατη, κοντή. Μια φορά μονάχα οι Γερμανοί είχαν ανακαλύψει ότι είχαμε ασύρματο στην Καλλιθέα. Τελικά μπήκα σε μια κάσα. Κάτω από το κεφάλι μου είχα τον ασύρματο και η νεκροφόρα είχε γεμίσει με μαργαρίτες. Ο Ιβανόφ έβαλε την κάσα σε ένα λεωφορείο γκαζοζέν και πήγαμε τον ασύρματο στο σπίτι της Λέλας Καραγιάννη, που τον έκρυψε στο πηγάδι». Τα χρόνια πέρασαν και η Ελληνίδα της αντίστασης τιμήθηκε με πολλά παράσημα από το Πατριαρχείο Αλεξάνδρειας, φορείς, ιδρύματα. Η ίδια συνεχίζει την κοινωνική δράση στο Λύκειο Ελληνίδων και εξακολουθεί να βουτά για χταπόδια στο ίδιο σημείο απ όπου φυγάδευε τους Αγγλους στην Κατοχή.

Στο ρόλο του Σπίθα ο Μιχάλης Παπάζογλου, αθλητής του Παναθηναϊκού και αυτός που φιλοτέχνησε το τριφύλλι· πιάστηκε μαζί με τον Ιβάνοφ αλλά κάνοντας τον τρελό οι Γερμανοί τον πίστεψαν και τον έστειλαν στο Αιγινήτειο.


(Μιλάει ο ετεροθαλής αδερφός του Ιβάνοφ Αλέξανδρος Λαμπριανίδης)

Έγινε το 1971 μια πολωνική ταινία στην Αθήνα Agent Nr 1
(Γεώργιος Ιβάνωφ, μυστικός πράκτωρ υπ' αριθ.1)
τρέιλερ, πολωνική βικιπαίδεια
ολόκληρη η ταινία ανυπότιτλη


(ο ερχομός του στην Αθήνα - η συνάντηση με τον παιδικό του φίλο
και μετέπειτα καταδότη του, Θάνο Πάντο - η πρώτη διαφυγή -
τοποθέτη μαγνητικής νάρκης σε υποβρύχιο - ακούγεται
και ένα ελληνικό τραγούδι, "εις τον αφρό της θάλασσας"
καθώς πάνε οι βαρκάρηδες για τη δολιοφθορά.
Το "Ζήτω η Ελλάδα, ζήτω η Πολωνία" που λέγεται πως είπε πεθαίνοντας
 δεν ακούγεται στο τέλος. Η παράλειψη, πιστεύω θα ακουστεί
σε κάποια άλλη ταινία για τον Ιβάνοφ στο μέλλον)

2 σχόλια:

  1. Σπουδαίο εύρημα η πολωνική ταινία- χαίρομαι που μού δίνεται η ευκαιρία να την δω.
    Διερωτώμαι αν το 1971 η συμμορία τών εδώ συνταγματαρχών είχε επιτρέψει την προβολή της- Πολωνός, ήρωας τής Αντίστασης;!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Για την ακρίβεια Ρωσοπολωνός.
    Η μάνα του Leonarda Szajnowicz γνώρισε τον Vladimir Ivanov,
    Ρώσο συνταγματάρχη στον τσαρικό στρατό (τότε η Πολωνία ήταν μέρος της Ρωσίας). Αυτός πέθανε λένε
    κάπου στον Καύκασο (πιθανόν στον εμφύλιο) και αυτή ήρθε στη Θεσσαλονίκη το 1925, όπου παντρεύτηκε τον Γιάννη Λαμπριανίδη.

    Από την άλλη, η χούντα διατηρούσε
    καλές σχέσεις με τα σοσιαλιστικά καθεστώτα (Σωτήρη Βαλντέν: Παράταιροι εταίροι).

    Εδώ έκανε πρεμιέρα το Φθινόπωρο του 1973 στο φεστιβάλ κινηματογράφου Θεσσαλονίκης...και αφίσα για "Ολύμπιον" Θεσσαλονίκης
    και "Ολύμπια" Καβάλας.

    ((η ταινία βασίστηκε σε ομώνυμο
    βιβλίο που κυκλοφόρησε το 1959
    ΣΤΡΟΥΜΦ-ΒΟΪΤΚΕΒΙΤΣ, ΣΤΑΝΙΣΛΑΒ [STANISLAW STRUMPH-WOJTKIEWICZ]: Γεώργιος Ιβάνωφ ‘πράκτωρ Νο 1’, μτφ. Irena Szelagiewicz-Ellenikos, Εκδόσεις Ρέκος, Θεσσαλονίκη χ.χ., σελ. 255 [Τιμή πώλησης: 24,00 ευρώ. Με έκπτωση: 18,00 ευρώ] από βιβλία για τον Β' Παγκόσμιο))

    αλλά για ελληνική τηλεόραση
    ίχνος δεν βρίσκω.

    Υ.Γ.
    Συνομήλικος του Ιβάνοφ ήταν ο
    επίσης Θεσσαλονικιός θαλασσόλυκος Αντώνης Δανιόλος
    που χάθηκε ενάμιση μήνα πριν, ναυμαχώντας ως ύπαρχος του υποβρυχίου Τρίτων, στα στενά του Καφηρέα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή