Τετάρτη 22 Ιουνίου 2011

Kείμεθ’ ὁμοῦ τρεῖς παῖδες ὁμαίμονες

(Itanos, Eastern Crete, necropolis)


Κείμεθ’ ὁμοῦ τρεῖς παῖδες ὁμαίμονες ἥρωες ἁγνοὶ
Δάμων καὶ Φείδων καὶ Ἀμμώνιος ὄβριμα τέκνα.
χαῖρε πατὴρ γλυκερὲ Ἀμμώνιε· πάντα γὰρ ἡμῖν
ἐξ ἀρχῆς ἐπόεις δόξῃ ἀγαλλόμενος,

γλάθιας ἐκπλήκτους ἱλαρὰς καὶ πᾶσι θεοῖσι
τὰς θυσίας ἐπόεις ταῖς παρά σου δαπάναις,
εἶτ’ ἀγέλας, μετέπειτα γάμους πάντας μετὰ δόξας
νῦν δὲ ναὸν καὶ ἄλσος ἀφηρωϊσμένον ἁγνὸν

τὰς παρὰ τῆς πατρίδος λαμβάνομεν χάριτας·
δόγμασι δημοσίοις γεγενήμεθα ἥρωες ἁγνοί.
εὐψυχῖτε γονεῖς ἀγαθοί, παύσασθε μερίμνας,
καὶ λύπης παῦσαι μῆτερ· λαμπρὰ μετὰ λαμπρῶν
τὰς θυσίας ποίει κηρία καὶ λίβανον.

καὶ γὰρ τῷ Μίνωι καὶ τοῖς μετὰ Μίνοα πᾶσι
ἥρωσιν φέρεται ταῦτα ἀπὸ τῆς πατρίδος.

Inscriptiones Creticae - IC III iv 38 )


Κι είμαστε μαζί, αδέρφια τρία, ήρωες αγνοί.
Δάμων, Φείδων, Αμμώνιος, παιδιά δυνατά.
Γειά σου γλυκέ πατέρα Αμμώνιε. Όλα τα 'κανες
για μας, εξ αρχής, επειδή τη δόξα χαιρόσουν.

Γλάθες, γιορτές υπέροχες, εύθυμες
και σε όλους τους θεούς θυσίες έκανες
με δαπάνες δικές σου, είτε στις αγέλες, είτε
μετέπειτα σε όλους τους γάμους
γλέντια ξακουστά σύ τα πλήρωνες
με προθυμία, χαρά, ευτυχία
τώρα και ναό και άλσος ηρώων αγνό

Τις χάρες απ' την πόλη λαμβάνουμε
με απόφαση λαού και εμείς ήρωες γίναμε.
 Πάρτε θάρρος καλοί γονείς,
μή σκέφτεστε, μη λυπάστε,
στάσου μητέρα, μην κλαις
ανάμεσα σε λαμπρούς
λαμπρές κάμε θυσίες,
κεριά και λιβάνι.

Για τον Μίνωα και όλων των ηρώων μετά,
 τη δαπάνη αναλαμβάνει η πατρίδα.



1.Επιτύμβιο επίγραμμα 1ου αιώνα π.Χ. από την Ίτανο (σημερινή Ερημούπολη Σητείας, Άπω Ανατολή Κρήτης). Γνωστή ως κέντρο Πτολεμαϊκής επιρροής στο νησί. Καλεσμένη η Μεγάλη Δύναμη, για να επικρατήσουν οι Ιτάνιοι της γειτονικής πόλης Πραισού, σχετικά με διεκδικούμενο ιερό του Δικταίου Δία στο Παλαίκαστρο. Η καταστροφή της Πραισού από την Ιεράπυτνα, το 146 π.Χ., έφερε την Ίτανο σε άμεση γειτονία με τη νικήτρια πόλη και οδήγησε σε ατελείωτες αντιδικίες, τόσο για την κατοχή της νησίδας Λευκής (κύριου κέντρου αλιείας και επεξεργασίας πορφύρας), όσο και του Δικταίου ιερού, αντιδικίες που συνεχίστηκαν, πολλές φορές με την παρέμβαση της Ρώμης , ως τους πρώτους μεταχριστιανικούς αιώνες. (crete.today.com) Το πιθανότερο λοιπόν κάπου εκεί να έχασαν τη ζωή τους τα τρία αδέρφια.

2. Μεμονωμένοι στίχοι υπάρχουν στο βιβλίο Epigrammata Cretica του Βασίλη Βερτουδάκη σελ. 162, με σκοπό να φανεί ότι επιζεί ο Μίνωας και άλλοι μύθοι στους μεταγενέστερους Κρητικούς.

3. ...που λένε οι νέοι, μέσω του επιτύμβιου, πως γίναν ήρωες...αυτό ήταν μέρος της Αρχαίας Θρησκείας.. ...με τα σημερινά δεδομένα, κάτι σαν άγιοι, συνήθως πολιούχοι. Περισσότερα δες στο Greek hero cult.

4. Αυτή η άγνωστη " γλάθις-γλάθιος ", που την έκαμα " γλάθα " , κάποιο όνομα τελετής ή γιορτής τοπικής ίσως είναι. Μαζί με την νεανική προσκοπική αγέλη, ο μόνος κρητικός ιδιωματισμός σε ένα κοινό ελληνιστικό κείμενο. Ή με το γλάζω (τραγουδώ φωναχτά) κλάζω, κλαγγή (οξύς και σύντομος ήχος) έχει σχέση ή με το γλάγος, το γάλα ή  τπτ απ' όλα αυτά.

5. Ο λόγος της ανάρτησης... αυτό το εὐψυχῖτε γονεῖς ἀγαθοί... που οδήγησε στη μελιδόνεια Σχολική Ωδή Αποφοίτησης.

1 σχόλιο:

  1. Πολύ όμορφο! Και συγκινητικό το επιτάφιο.
    Και έμαθα πράγματα που δεν εγνώριζα- ευχαριστώ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή