"Η Ανατολή λάτρεψε τη Λέξη, η Δύση καρπώθηκε τη Σκέψη"

....Δελφοὶ ἔδωκαν Χίοις προμαντείην...
...αλλά διπλοῦν ὁρῶσιν οἱ μαθόντες γράμματα...
 ...την άλλη όψη του νομίσματος θωρούνε...
...τα βλέπουνε διπλά και δεν μονομερούνε...

Στίχοι: Σοφία Αθανασιάδου/Παντελής Θαλασσινός

Μουσική: Παντελής Θαλασσινός
κατά παραγγελία του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού

(Δίσκος: Από Άλλα Περιβόλια, 2008)
Français: La langue parlée, η καθομιλουμένη

Η γλώσσα που μου δώσατε μελώδησε στο στόμα,

ροδόσταμο που άνθισε στο πατρικό μου χώμα,

θαλασσινή η αύρα της, βουνίσια η πνοή της,

τον κόσμο όλο γύρισε, αλάργεψε η φωνή της.

Η ανατολή τη λάτρεψε, η δύση την καρπώθη,

πόθο γλυκό ζωντάνεψε σ' αυτόν που την ζυγώθη,

αθανασία γνώρισε στα έργα των ανθρώπων,

φεγγάριασε τη σκοτεινιά ξένων λαών και τόπων.

Γλώσσα μου μυριολάλητη πώς να σε ασημώσω

που 'σαι διαμάντι αδάμαστο, πέτρα για να στεριώσω,

έχω τον τρόπο μου εγώ την πέτρα να σηκώσω,

και αργυρούς θνητούς να βρω, τη γλώσσα ν' αρματώσω.

.....

Αίσωπος, Όμηρος, Θαλής, Ηρόδοτος κι Αισχίνης,

Σόλων, Σωκράτης, Σοφοκλής, Καβάφης κι Ευριπίδης,

Πίνδαρος, Πλάτων, Πλήθωνας, Κάλβος και Καζαντζάκης,

Ερατοσθένης, Ηράκλειτος, Σεφέρης, Καρυωτάκης,

Γκάτσος, Ελύτης, Αξελός, Παπαδιαμάντης, Ζέη

Αναγνωστάκης, Κούμας, Κουν, (Αντώνιος Μάτεσης ή Παύλος Μάτεσης), Ωριγένης,

Σικελιανός και Παλαμάς, (Θεόδωρος Γαζής ή Άνθιμος Γαζής) κι Αριστοτέλης,

Παπαντωνίου, Γιανναράς, Βρεττάκος, Καμπανέλλης,

Μαβίλης, Σεβαστίκογλου, Ξενόπουλος, Διογένης,

και Μυριβίλης, Πιττακός, Δροσίνης, Δημοσθένης,

Επίκουρος, Ησίοδος, Γρυπάρης, Καββαδίας,

Αναξαγόρας, Αρίσταρχος, Βενέζης και Γοργίας.

Η γλώσσα που μας δώσατε σμίλεψε το σκαρί μας,

το νου με γνώση μπόλιασε, πότισε την ψυχή μας,

μάγεψε πλάνητες πολλούς, ξελόγιασε την πένα,

γένος και γης μπερδεύτηκαν, με μιας γενήκαν ένα.

Τ' αλάλητα κι οι φθόγγοι της θέριεψαν μύριες λέξεις,

οι λέξεις έβγαλαν φτερά και γέννησαν τις σκέψεις,

το γόνυ εκράτησαν ορθό στης λευτεριάς το τάμα,

γλωσσολαλιά Ελληνική, της οικουμένης θάμα.

Γλώσσα μου μυριολάλητη μήγαρις σε προδώσω,

μην τάχα σε απαρνηθώ, σ' άλλα καλά να ενδώσω,

λαλιά μου, εσύ, πεντάμορφη, πάντα θα σε χρυσώνω,

που 'σαι διαμάντι αδάμαστο, πέτρα για να στεριώνω,

έχω τον τρόπο μου εγώ την πέτρα να σηκώνω

και τους χρυσούς θνητούς να πω, την γλώσσα ν' αρματώνω.

Ρίτσος, Τερζάκης, Κοραής, Κορνάρος, Πρωταγόρας,

Ψυχάρης, Τσίρκας, Συκουτρής, Χρυσολωράς, και Ρώτας,

Αριστοφάνης, Βάρναλης, Βιζυηνός, Χορτάτσης

και Μακρυγιάννης, Σολωμός, Ρήγας και Σαμαράκης,

Αυγέρης, Ουράνης, Μαρκοράς, και Ισοκράτης, Θέσπις,

Ψαθάς και Χριστιανόπουλος, Μουσούρος, Προβελέγγης, 

και Θουκυδίδης, Μένανδρος, Δελμούζος, Καρκαβίτσας,

Χείλων, Ροΐδης, Λάσκαρης, Χάκκας, Χατζής, Σκαρίμπας,

Εμπεδοκλής και Πλούταρχος, Κύρος Πανοπολίτης,

Κόραξ, Γοργίας, Βουτυράς, Σουρής, Νάνος ή Αριστοτέλης Βαλαωρίτης,

Ιορδανίδου, Αρβελέρ, Σαπφώ και Αλεξίου,

η Πολυδούρη, η Μιλλιέξ, Δέλτα και Σωτηρίου,

και Ιπποκράτης, Ξενοφών, Νικόλαος ή Φώτος ή Κοσμάς Πολίτης, Εφταλιώτης,

Αισχύλος, Αινησίδημος, Λυσίας, Μπαμπινιώτης.


Παντελή Μπουκάλα, Καθημερινή

"Η παρανάγνωση της ποίησης και η γλωσσολαλία" (08-04-12)

"Ο Σωσύρ στην επικράτεια του ελληνικού τραγουδιού" (14-04-12)

.....Γλωσσολάτρες VS Γλωσσοσκεπτικιστές....

Ας ξεκινήσουμε με τον τίτλο. Αντί για τα απλά και προφανή:  "Η Γλώσσα που μου δώσατε" ή ''Ελληνική Λαλιά", "Γλώσσα μου εσύ ελληνική"/ "Ελληνική μου εσύ λαλιά"/"Ελληνική τρανή λαλιά, της οικουμένης θάμα", μας βρήκε Γλωσσολαλιά, αυτογκόλ και σπαμ, (ελληνιστί, αυτολίσθημα και διασπαστική εκτροπή)· θολή λέξη, που εκτρέπει τον ειρμό του ακροατή. Ο τόνος δεν αλλάζει την έννοια, όπως στο δουλεία/δουλειά, μόνο το ύφος, κατά το αδικία/αδικιά. Γλωσσολάτρης τις δε, ωνόμασε το άσμα απλώς "Ελληνίδα Γλώσσα", υπογράφων ότι η "διαφθορά της γλώσσης προκαλεί διασάλευσιν του λογικού".

Συγκριτικά, ένα υποθετικό σενάριο με την επίσης εύηχη λέξη "δεντρογαλιά". Στης άνοιξης τη σιγαλιά, μες στην  πρωταπριλιά, πέμπω σου μπουκέτο μια δεντρογαλιά. Ένας Κύπριος μάλιστα, επειδή γαλιάζω σημαίνει στα κυπριακά και γλαρώνω, μισοκοιμάμαι, θα μπορούσε να πλάσει ''να πάρω μια δεντρογαλιά (ξάπλα) στον πεύκο από κάτω". Δεντρογαλιά όμως, δενδρογαλή, (δεντρόγατα) είναι φίδι, που ανεβαίνει τα δέντρα σαν τη γαλή, την γάτα.


Συγκριτικά, ένα ιουτούβειον σχόλιον: Ἐθνοφλυγέστατον! Εὖγε! εκ του φλύω ή φλύζω, βράζω και φλυαρώ...οινόφλυξ, μεθυσμένος, και φλύκταινα, η εξανθηματική φουσκάλα. εθνοφλυγές, λοιπόν, που φουσκώνει του έθνους τα μυαλά, εθνόβραστο, εθνοφλύαρο.


Ας δούμε και την κυριολεκτική και την μεταφορική σημασία της γλωσσολαλιάς. Ξεκίνησε από την αποστολική φράση, "γλώσσαις λαλεῖν", το να λαλεί κανείς με γλώσσες, είτε γνωστές ξένες γλώσσες, όπως έγινε κατά την Πεντηκοστή, είτε μια άγνωστη και ακατανόητη, των αγγέλων ή την επουράνια γλώσσα του Αγίου Πνεύματος.


Ας προσεχτεί, ότι δεν χρησιμοποιείται το ρήμα λέγω ή το φιλοσοφικό διαλέγομαι, αλλά το λαλέω, που εκτός από μιλώ, σημαίνει και φλυαρώ, "βγάζω ήχο από το στόμα ή μουσικό όργανο", όχι κατ' ανάγκην κατανοητό· συνδέεται και με το νεοελληνικό "λάλησε, τού στριψε''. Μάλιστα για τον Απόστολο Παύλο, σε αντίθεση με τον Λουκά κατά την Πεντηκοστή, το "γλώσσαις λαλείν" σημαίνει αποκλειστικά "ανοητολαλία", Προς Κορινθίους Α' 14:


Ἐὰν οὖν συνέλθῃ ἡ ἐκκλησία ὅλη ἐπὶ τὸ αὐτὸ καὶ πάντες γλώσσαις λαλῶσιν, εἰσέλθωσι δὲ ἰδιῶται ἢ ἄπιστοι, οὐκ ἐροῦσιν ὅτι μαίνεσθε;...δεν θα πουν ότι είστε όλοι για δέσιμο; ὁ λαλῶν γλώσσῃ ἑαυτὸν οἰκοδομεῖ...(το κάνει για πάρτη του, για την ψυχή του χτίζει χαρακτήρα)... ὁ γὰρ λαλῶν γλώσσῃ οὐκ ἀνθρώποις λαλεῖ, ἀλλὰ τῷ Θεῷ· οὐδεὶς γὰρ ἀκούει, πνεύματι δὲ λαλεῖ μυστήρια...ἐὰν γὰρ προσεύχωμαι γλώσσῃ, τὸ πνεῦμά μου προσεύχεται, ὁ δὲ νοῦς μου ἄκαρπός ἐστι....


Μερικά θεολογικά παραθέματα.

Η γλωσσολαλιά μπορεί να είναι μια ανθρώπινη γλώσσα που δεν γνωρίζει ο γλωσσολάλος ή μπορεί να είναι μια νέα (μη ανθρώπινη) γλώσσα που του χάρισε ο Θεός.(http://www.ideografhmata.gr/forum/)
Γλωσσολαλία, προσωπική συνομιλία του ανθρώπου με τον Θεό, αδέσμευτη από τους κανόνες του λόγου κι εγωιστική, όπως το τραγούδι των πρωτογόνων. Όσοι πιστοί άκουγαν απαντούσαν με το εφύμνιο "αμήν". (πηγή)
Εκείνο που έχει σημασίαν είναι ότι η γλωσσολαλία εις τον Απόστολον Παύλον είναι η νοερά ευχή της Πατερικής Παραδόσεως. (Ρωμανίδης)
«Όχι, Νικηφόρο, είναι γλωσσολαλιά. "Γένη γλωσσών" και "γένη φωνών". Ο Ορφέας είναι ο πρώτος που δέχτηκε το πνεύμα του Αποστόλου Παύλου, και μάλιστα πολύ πριν το αντιληφθούμε, μιας μικτής γλώσσας, που κρατάει πολλά στοιχεία από την προφορική, ακατέργαστη γλωσσολαλιά. (Τα νερά της Χερσονήσου, μυθιστόρημα)

Εντέλει για τον ελληνορθόδοξο χώρο, λόγω της αίρεσης της "ψευτο-εκκλησίας" των πεντηκοστιανών και της εμμονής τους σε αυτό το χάρισμα, η γλωσσολαλιά πια έχει καταντήσει βρισιά, συνώνυμο της δαιμονολαλίας. Στην αρχή σκέφτηκα "ή φάρσα κάνουν στον τίτλο ή κανείς πεντηκοστιανός θέλει να περάσει την γλωσσολαλιά για κάτι καλό". Εδώ λ.χ. έχει ανεβεί πεντηκοστιανό βίντεο, όπου "αποδεικνύεται ιατρικά" το θείο χάρισμα.

Για την ψυχιατρική,  γλωσσολαλία, glossolalia ή logolalia, είναι η ανοητόλαλη προσευχή, ένα δευτερεύον χάρισμα, που λέει ο Παύλος, ενώ η παραψυχολογική ξενογλωσσία, xenoglossy, είναι ο όρος για το επεισόδιο της Πεντηκοστής. Στην αρχαιότητα περιπτώσεις γλωσσολαλιάς ήταν η Πυθία, τα μαντεία και τα ξόρκια της ελληνιστικής μαγείας.


Να προστεθεί, τέλος, η παιγνιώδης γλωσσολαλία, είτε ως γλωσσομίμηση τύπου Γκιωνάκη, δηλαδή, γνωστής γλώσσας, είτε φτιαχτής για ντανταϊκό αισθητισμό, (sound poetry - ηχητική ποίηση) αλλά και την τραγουδιστική/μουσική αυτοσχεδιαστική γλωσσολαλία, είτε σε φωνητικές ασκήσεις, είτε στα βυζαντινά τεριρέμ, τενενά, τερερέ, τορορό, ανανές, νεχέανες, όπου προσπαθεί η μουσική να σπάσει της γλώσσας τα δεσμά.


Μερικά ακόμη παραθέματα:

....άνετο του στίχου ψιθύρισμα, όμως όχι καί τόσον ερημικού, ώστε να μη ξαφνίζωνται κάποτε οι διαβάτες περνώντας και παίρνοντας το λυρικό μου υπόκωφο παραλήρημα για κρασοκατάνυξη, για γλωσσολαλιά μεθυσμένου (Παλαμάς)

Στους στίχους τούτους βασικό στοιχείο είναι ο ρυθμός· δεν υπάρχουν νοήματα, οι λέξεις είναι αμυδρά μόνο σύμβολα νοημάτων, των όσων ο ενθουσιασμός του ποιητή αστραπηδόν συλλαμβάνει με τον νου του, όπως στη γλωσσολαλία και την ποίηση των πρωτογόνων (πηγή)

...είχαν φέρει μαζί τους ένα κόμπακτ ντισκ και το είχαν βάλει να παίζει. Μια μυστηριακή... παράξενη μουσική... μια απροσδιόριστη φωνή... μια απόκοσμη γλωσσολαλιά...(πηγή)

πάντα αυτή η ροπή του ν' απλωθεί και να χαθεί στη γλωσσολαλία — ένα στόμα πού χαίρεται προφέροντας ονόματα που μοιάζουν να μη λειτουργούν (πηγή)

εκκεντρικότητα που φτάνει συχνά μέχρι την παρεφθαρμένη γλώσσα, τη γλωσσολαλία και την τερατολογία (Περιοδικό Διαβάζω)  

αγρινιώτικη γλωσσολαλιά, αντί ντοπιολαλιά, γλωσσολαλία σε ταβέρνα, για του Ζαγοραίου το Έντε λα Μαγκέτ ντε Βοτανίκ, ως γλωσσοφαγιά, κουτσομπολιό στο http://www.egrigoros.gr/book/a44.asp.

Και φτάνουμε στα δύο τελευταία, όπου η γλωσσολαλιά συμφράζει μεγαλείο γλώσσης ελληνικής. Στο πρώτο του Γιανναρά, το όνομα του οποίου αναφέρεται στους γλωσσοδότες, δηλώνει την προφορική λαλιά, την δημοτική του λαού μας γλώσσα.

Χίλια χρόνια στὸ λεγόμενο «Βυζάντιο», τὰ παιδιὰ μάθαιναν ἀνάγνωση καὶ γραφὴ μὲ ἀλφαβητάρι τὸν Ὅμηρο. Καὶ στὴν Τουρκοκρατία, μὲ τὸ ψαλτήρι καὶ τὸ Ὀκτωήχι. Ἐκεῖ θεμελιώθηκε ἡ ζωντανὴ ἐξέλιξη ποὺ ἔδωσε τὴ ρωμαλέα δημώδη γλωσσολαλιά· ἐκεῖ, στὴν ἐργώδη ἄσκηση τῆς ἐκφραστικῆς στερεότητας, ἄρρηκτα δεμένης μὲ τὴ μορφικὴ εὐσχημοσύνη....Τὰ τρακτὲρ καὶ τὸ μονοτονικό (15-12-1996), όπου καλεί την Καθημερινή να αρχίσει να τυπώνεται στο πολυτονικό.

Απάντηση από τον Κριαρά: ο κ. Γιανναράς δεν έχει, φαίνεται, ιδέα από τα δεινά που πέρασε και η γλώσσα και η γραφή της στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, αφού κάνει λόγο για γλώσσα και γραφή που έμειναν ανέπαφες στα χρόνια της Τουρκοκρατίας....Αν προσεγγίσομε τώρα γραπτά απαίδευτων της Τουρκοκρατίας, θα διαπιστώσομε την ανικανότητά τους να αποδώσουν γραπτώς τους φθόγγους της γλώσσας ή και να διαχωρίσουν ακόμη τις λέξεις....Ρητορισμοί από το άλλο μέρος και όχι καρπός αντικειμενικής μελέτης των πραγμάτων είναι τα γραφόμενα από τον κ. Γιανναρά, ότι στο Βυζάντιο και στην Τουρκοκρατία με αλφαβητάρι τον Ομηρο και το Οχτωήχι θεμελιώθηκε η ζωντανή εξέλιξη που έδωσε «τη ρωμαλέα γλωσσολαλιά». Νηφαλιότητα και πάθος-ΤΟ ΒΗΜΑ-19/01/1997

Ο Γιανναράς, λοιπόν, ονειρεύεται, πως τα δημοτικά τραγούδια, ο Ερωτόκριτος, πλάστηκαν από ανθρώπους, σπουδαστές αρχαίων ελληνικών και εκκλησιαστικών κειμένων...αυτό και αν είναι αναχρονισμός του τρέχοντος ιδεολογήματος, πως για να μάθεις σωστά ελληνικά, sine qua non προϋπόθεση είναι να σπουδάσεις αρχαία. Έτσι και ο εξελληνισμένος Βενετός Κορνάρος πρέπει να 'ταν βαθύς γνώστης της αττικής και πατερικής παράδοσης, και όχι από γενιά σε γενιά τυχόν λέξεις και φράσεις, αλλά σε σχολικό περιβάλλον υπό εργώδη άσκηση εκφραστικής στερεότητας. Πρώτα μαθεύτηκε "μακρόν προ βραχέος περισπάται", και μετά τελείωσαν της Άρτας το Γιοφύρι του λόγου οι εργάτες. Δεν μπορούν να χωνέψουν οι γλωσσαμύντορες την αυτονομία της λαϊκής γλώσσας.

Το δεύτερο, εθνοθεολογικό, γραμμένο δυστυχώς στο μονοτονικό, προέρχεται από τον εθνοκοινωνιστή Στόχο, "Ελλήνων η Θεϊκή Γλωσσολαλιά'',  δοσμένη στο Τρανό μας Γένος από Θεϊκά χείλη, αλλά δεν λέει από ποιόν Θεό, τον Τριαδικό ή τον Δία και τον Απόλλωνα; εκτός αν το νόημα είναι ρητορικό, παραμυθικό.

Θα μπορούσε ακόμη να 'ταν και γραικολαλιά, ρωμιολαλιά, (ελ)ληνολαλιά, όπου μόλις αλίευσα το παρακάτω:

Οδοιπόρος μοναχικός στα σκοτεινά σοκάκια της έρημης πολιτείας ενός ημιθανούς δημόσιου λόγου, ο Λάμπρος Μάλαμας, αυτός ο αγέραστος κέδρος ελληνολαλιάς, αγωνίζεται να ρίξει φως για να δώσει ανάσα στην ελληνική σκέψη, να την προεκτείνει ζωντανή στ’ ακροδάχτυλα των περιφρονεμένων γραφιάδων, να γίνει η σκέψη λόγος, ο λόγος ποίηση, η ποίηση ήθος, αρετή, αγάπη, ανθρωπιά κι όλα τούτα μαζί, να γεννούν αλήθεια, η αλήθεια της ελληνικής διανόησης που χιλιάδες χρόνια φωτίζει πρώτη και αξεπέραστη τα «άνω θρώσκοντα» δίποδα, όντα. Αν ο Διογένης μ’ ένα φανάρι στο χέρι έψαχνε το καταμεσήμερο ν’ ανταμώσει κάποιον άνθρωπο, ο Λάμπρος Μάλαμας σήμερα από τα ιστορικά Ιωάννινα αγωνίζεται με τα κείμενά του να δείξει σ' εκείνους που γνωρίζουν ανάγνωση, πως η ελληνική γλώσσα είναι η τελευταία ελπίδα στον κόσμο τον σημερινό, για τον άνθρωπο τον σημερινό, όρθιος να παραμείνει, με τα δύο πόδια του να μετακινείται, γιατί αλλιώς, αν της γλώσσας της ελληνικής τα νάματα αγνοήσει, αν τα νάματα της γλώσσας της ελληνικής απωλέσει, ο άνθρωπος νομοτελειακά θα επιστρέψει στην... έρπουσα υπόσταση, όταν πρωτοσύρθηκε πάνω στην φλούδα του πλανήτη σαν τις σαύρες και τα υποδέλοιπα ερπετά! (Κυριάκος Διακογιάννης)

Εντέλει, η λέξη γλωσσολαλιά επιλέχτηκε, επειδή ηχεί λυρικά, μουσικά με τα τρία λάμδα, (βέβαια τρίλαμδη, εύηχη είναι και η "ελληνική λαλιά") και ταυτόχρονα υπονοεί με υπερφυσικό ύφος πως έχουμε θεία καταγωγή οι Έλληνες· ένα νόημα, μια ελπίδα υπονοεί στη μίζερη ζωή μας. Άλλωστε και το βίντεο ξεκινά με το διπλό Έψιλον, το θείο μας το γράμμα. Και ο τρίτος λόγος είναι η έμφαση στην καθομιλουμένη, όπως μεταφράστηκε και στα γαλλικά. Σε ένα τραγουδιστή, λογικό να αρέσει αυτό, "τα πάντα μιλιούνται, τα πάντα τραγουδιούνται". Η ελληνική όμως γλώσσα, στη γλωσσολατρική της προβολή, είναι κυρίως μια γραπτή γλώσσα, με ιστορική ορθογραφία, αρχαίο πολυτονικό, καθάρια άλαλη στη "ζωφόρο του γραπτού λόγου" που λέει ο Ελύτης, και δίπλα της η λόγϊα δημοτική, όπως γράφεται στα πανεπιστήμια, στις σχολικές εκθέσεις και στις έγκυρες εφημερίδες. Ακόμα και στη λογοτεχνία, την ποίηση και τον στίχο, συχνά συναντάς το έντεχνο και φτιαχτό. Με λίγα λόγια, η έμφαση στη λαλιά ταιριάζει καλύτερα σε γλώσσα, όπως την μάθαμε πριν πάμε στο σχολείο, ντοπιολαλιά, αβίαστη και φυσική διάλεκτο της επαρχίας, που δεν έχει υποστεί γλωσσική κεντρική ρύθμιση.  

Πάμε παρακάτω στο τη "γλώσσα που μου δώσατε". Ο σκοταδιστής Παντελής Μπουκάλας πιστεύει πως έγινε παρανάγνωση/παρερμηνεία του στίχου του Ελύτη: Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική, το σπίτι φτωχικό στις αμμουδιές του Ομήρου....οι γλωσσολατρικοί στίχοι μιλούν από μόνοι τους...

.......
Εκεί δάφνες και βάγια
θυμιατό και λιβάνισμα
τις πάλες ευλογώντας και τα καριοφίλια
στο χώμα το στρωμένο με τ' αμπελομάντιλα ,
κνίσες, τσουγκρίσματα
και Χριστός Ανέστη
με τα πρώτα σμπάρα των Ελλήνων!
Αγάπες μυστικές με τα πρώτα λόγια του Ύμνου...
Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου, με τα πρώτα λόγια του Ύμνου! 

...μελώδησε και όχι μελώδισε, εὐσεβῶς μελωδοῦντες, γιατί και μελωδέω και μελωδίζω υπάρχει, αλλά  τα σε -ίζω, (-ιστικός), ενδεχομένως να δίνουν συγκριτικά κατώτερο ύφος, ευσεβέω/ευσεβίζω, φέγγω/φεγγίζω, φιλολογώ/φιλολογίζω. Τί μελωδίζεις καημένε; άκου το πουλί πως μελωδεί!...Ωραίος ο αυτοαναφορικός στίχος πάντως ''η γλώσσα που μου δώσατε μελώδησε στο στόμα".

Ροδόσταμο που άνθισε στο πατρικό μου χώμα, εδώ όμως το ροδόνερο, ο ροδοσταγμός, που στάζει, το ροδόσταγμα, δεν ανθίζει, εκτός αν ιδωθεί υπερφυσικά, αλλά δεν μου έρχεται κάποιο θαύμα, όπου  νερό ή άγιο μύρο άνθισε. Οπότε, ροδόσταμο που μύρισε/νότισε/ράντισε/έγρανε/πότισε το πατρικό μου χώμα ή ροδόφυλλο/τριαντάφυλλο που άνθισε στο...

Θαλασσινή η αύρα της, βουνίσια η πνοή της, τον κόσμο όλο γύρισε, αλάργεψε η φωνή της. Ωραίο, μόνο το τελευταίο θέλει λίγη σκέψη...απομακρύνθηκε, πήγε μακριά, αλάργο η φωνή της; Από τα συμφραζόμενα μπορεί να χωρέσει και το επεκτάθηκε, "θέριεψε", τέντωσε, εμάκρυνε, ό, τι θα σήμαινε και το ιταλικό allargarsi ισπανικό alargarse. Το αλάργα το πήραμε από το ιταλικό alla larga, σε απόσταση, μακριά.

Η ανατολή τη λάτρεψε, η δύση την καρπώθη...Εμείς είμαστε η ανατολή εδώ. Η Ανατολή και το Συναίσθημα λατρεύουν την μορφή, η Δύση και η Λογική καρπώνονται, εκμεταλλεύονται την ουσία. Η πειθαρχία και η μεθοδικότητα της Δύσης ταξινόμησε, αρχειοθέτησε, ανέλυσε, και εξέδωσε τα έργα της ελληνικής γλώσσας. Ακόμη και τώρα στο ίντερνετ; ποιός δίνει πρόσβαση σε αρχαίες πηγές και λεξικά; Μα και οι πρώτες συλλογές δημοτικών τραγουδιών από δυτικούς εκδόθηκαν.

Πόθο γλυκό ζωντάνεψε σ' αυτόν που την ζυγώθη, εδώ δεν αντιλαμβάνομαι το ζύγωσε, πλησίασε, κυνήγησε αλλά ότι μπήκε κάτω από το ζυγό της, θυμίζοντας  το αριστοτέλειο "της παιδείας οι ρίζες πικρές μα γλυκοί 'ναι οι καρποί της"...η δύση την καρπώθη, γλυκό καρπό ανταπέδωσε στον κάθε γεωργό της. Το ζυγώθη παράγει ιδέες όπως, πόθο γλυκό ζωντάνεψε η κόρη σε ένα μόρτη, και αυτός το πήρε απόφαση και την εσυζυγώθη.

Φεγγάριασε τη σκοτεινιά ξένων λαών και τόπων...αντί του απλού και κατανοητού έδωσε/έλαμψε φως στη σκοτεινιά, και το σκοτάδι φώτισε ξένων...ακούγοντας στην αρχή φεγγάριασε, απόρησα, ;τρέλανε κανένα η φεγγαριασμένη, σεληνιασμένη, η lunatic...και γιατί να λάβουμε το υποδεέστερο φως της σελήνης; σημασία έχει ο ήχος, όχι το νόημα; ο ακροατής πρέπει να κάνει ακροβατικά, να φτιάξει ένα δικό του σκηνικό για να νιώσει το ζουμί, πως έδωσε η γλώσσα μας τόσες δάνειες λέξεις κύρους, επιστήμης και πολιτισμού στους μέχρι τότε απολίτιστους. Αλλά επειδή κάμποσες μας ήρθαν πίσω ως αντιδάνεια, όπως μπουτίκ, μπάνιο, γκλαμουριά, ενώ πολλές νέες ελληνικές είναι ελληνογενείς ξενόπλαστες, όπως, αλλεργία, μικρόβιο, αστροναύτης, αντιφώτισε και και την δική μας σκοτεινιά η λάμψη της, τους πρώην φωτοδότες.


γένος και γης μπερδεύτηκαν, με μιας γενήκαν ένα....Ελλάς χθονία...μπορεί ο Έλληνας να εμπνευστεί και να γράψει έξω από τη γη και τα άγια χώματά του;

Τ' αλάλητα κι οι φθόγγοι της θέριεψαν μύριες λέξεις, δυσνόητο το λάλητα, λαλητά υπάρχουν, που μπορεί να λαληθούν, φωνές, κραυγές και στα κρητικά, τα πηγαινέλα, τα πάνω-κάτω, επειδή λαλώ σημαίνει οδηγώ και ταλαιπωρώ, όφου πώς με (κακο-) λαλείς! Τα αλάλητα, τα αγέννητα, φαντάζομαι, είναι οι λέξεις κι οι έννοιες που δεν έχουν ακόμη επινοηθεί, που τις περιμένουμε. Αν όμως εννοείται "λάλητα", και πάλι κρύβεται το προφανές ''τα γράμματα κι οι φθόγγοι της". Παράκουσμα διαδικτύου, ''χαλάλι ήταν οι φθόγγοι της"...τελείως αταίριαστο τα αράβικο χαλάλ εδώ.

Οι λέξεις έβγαλαν φτερά και γέννησαν τις σκέψεις, ...-> θέριεψαν μύριες σκέψεις, οι σκέψεις έβγαλαν φτερά και γέννησαν τις λέξεις... Όπως ο τραγουδιστής θα ήθελε να σπάσει τα δεσμά της γλώσσας, γλωσσολαλώντας με εύηχες, ακατανόητες ρίμες, έτσι και ο άνθρωπος της σκέψης ζητά να μην δεσμεύεται από οποιονδήποτε υποκειμενισμό, μεροληψία ή αδυναμία γλωσσών και συμβόλων επικοινωνίας. Για περισσότερες σκέψεις στη βικιπαίδεια, γλωσσικός προκαθορισμός ή γλωσσική σχετικότητα λέξης και σκέψης;...σε ένα γλωσσολατρικό τραγούδι λογικό να προηγούνται οι λέξεις.

Γλώσσα μου μυριολάλητη μήγαρις σε προδώσω, (μήποτε) εδώ μπήκε για να θυμίσει του Σολωμού το "μήγαρις έχω άλλο στο νου μου", ο Μπουκάλας το θεωρεί αταίριαστο αλλά ήδη το μήγαρις είναι αρνητικό, μετέωρο στη σημασία του, μόριο. Ξεκίνησε ως μήπως, παρουσιάζεται η ίδια πρόταση συχνά δίχως ερωτηματικό, άρα τότε σημαίνει τίποτα και εδώ ως μήποτε. Παράκουσμα "μη θαρρείς". Απόσπασμα από τον Διάλογο του δημοτικιστή Σολωμού, όπου ταιριάζει και ο στίχος το γόνυ εκράτησαν ορθό στης λευτεριάς το τάμα.

Εκατάλαβα· θέλεις να ομιλήσουμε για τη γλώσσα· μήγαρις έχω άλλο στο νου μου, πάρεξ ελευθερία και γλώσσα; Εκείνη άρχισε να πατή τα κεφάλια τα τούρκικα, τούτη θέλει πατήση ογλήγορα τα σοφολογιωτίστικα, και έπειτα αγκαλιασμένες και οι δυο θέλει προχωρήσουν εις το δρόμο της δόξας, χωρίς ποτέ να γυρίσουν οπίσω, αν κανένας Σοφολογιωτατος κρώζη ή κανένας Τούρκος βαβίζη· γιατί για ’μέ είναι όμοιοι και οι δύο!

μην τάχα σε απαρνηθώ, σ' άλλα καλά να ενδώσω, το τάχα δεν κολλάει εδώ, δήθεν απάρνηση; μήποτε σε απαρνηθώ στο εύκολο μην ενδώσω, στην ευκολία, όπως λέγεται, του μονοτονικού, του ατονικού, της απλοποίησης, της φωνητικής ορθογραφίας, των γκρήκλις, των αγγλικών, της εύκολης ρίμας, των χαζοσουξέ, κτλ, κτλ, πολλά και διάφορα μπορεί να εννοήσει ο καθείς εδώ.

λάλια μου, εσύ, πεντάμορφη, πάντα θα σε χρυσώνω, για αποφυγή παρατονισμού, πεντάμορφή μου εσύ λαλιά ή πένταμορφή λαλιά μου εσύ.

...πώς να σε ασημώσω, που 'σαι διαμάντι αδάμαστο ...πάντα θα σε χρυσώνω...πέτρα για να σηκώσω, πέτρα για να στεριώσω....ωραίο σαν ετυμολογικό παίγνιο, ο αδάμας ο αδάμαστος...για τα υπόλοιπα αδυνατώ να νοήσω.

και αργυρούς θνητούς να βρω, τη γλώσσα ν' αρματώσω...και τους χρυσούς θνητούς να πω, την γλώσσα ν' αρματώνω....για ποιό λόγο να είναι ο Όμηρος αργυρός και ο Μπαμπινιώτης χρυσός; Οι περισσότεροι έχουν πεθάνει, δεν κολλάει εδώ το θνητός, αυτός που μπορεί να πεθάνει· οι τρέχοντες και μελλοντικοί εργάτες του λόγου. Ταιριάζει το προφανές και συγγραφείς αθάνατους να βρω/πω...ως θνητοί πέθαναν αλλά έμεινε αθάνατο το συγγραφικό τους έργο....ή και αθάνατες ψυχές..ή..μ' αθάνατα ονόματα...

Και ίσως ρωτήσει κάποιος: μα ο Σωκράτης και ο Διογένης δεν έγραψαν τίποτα, ποιά είναι τα κριτήρια για να μπει κάποιος; να αποτελούν σύμβολα και ορόσημα στην διαδρομή της ιστορίας, να έχουν δώσει καθιερωμένους νεολογισμούς, επιδραστικά αποφθέγματα, φιλοσοφημένες ατάκες,  που λύνουν την γλώσσα μας σε μια δύσκολη στιγμή· είτε γράφτηκαν, είτε ειπώθηκαν από τους ίδιους, όπως η παράδοση μαρτυρεί. Ρητά και πεζογραφικά αποσπάσματα που μεταμορφώθηκαν σε ζωγραφιές και κινηματογραφικές εικόνες, και που κατάφεραν πετυχημένα να συνθέσουν λογική και συναίσθημα. Θα μπορούσε στην παρουσίαση να εμφανίζεται στο βίντεο το ρητό και η λέξη που μας έδωσε ο καθείς. Δίπλα στους συγγραφείς και τους προφορικούς λογοτέχνες, όπως παλιούς μαντιναδολόγους που ποτέ τους δεν έγραψαν τίποτα, έχουμε λεξικογράφους, ανθολόγους, δασκάλους και φιλοσόφους  της γλώσσας. Δάσκαλος, όχι τόσο να μας μάθει ορθογραφία αλλά απαγγελία, μιας και βρισκόμαστε σε τίτλο που τονίζει την αξία την προφορικής γλώσσας. Δίπλα στους λογοτέχνες, μπορεί να έχουμε και ένα ηθοποιό για την απαγγελία, μελοποιό για το τραγούδι, και επιστήμονες με ταλέντο στο λόγο, στη συγγραφή και διάλεξη, τόσο της θεωρητικής όσο και της θετικής κατεύθυνσης.

Και φτάνουμε στο προκείμενο, στον Κανόνα των συγγραφέων, στον Κανόνα των πατέρων της γλώσσας, όπως είπε ο Μπουκάλας.  Για να δούμε και άλλους κανόνες: Κανόνας των δέκα αττικών ρητόρων, Κανόνας των εννέα λυρικών ποιητών. Ένας κατάλογος ονομάτων που περιέχει τους σημαντικότερους στον τομέα τους, άρα Νόννος Πανοπολίτης αντί του Κύρου, όπως ειπώθηκε. Ο Αξελός έγραψε κυρίως γαλλικά και γερμανικά, ανήκει στην κατηγορία "Μεγάλοι Έλληνες" και "Έλληνες Φιλόσοφοι". Αν χωράει εδώ ο Κουν, γιατί όχι και Θεοδωράκης ή Χατζιδάκις; αλλιώς θα έπρεπε να μπουν σε ένα κανόνα του ελληνικού θεάτρου και της ελληνικής μουσικής ή του ελληνικού πολιτισμού, όλοι μαζί.

Χωρίς να υπάρχει λόγος ομοιοκαταληξίας ακούγεται ο Γοργίας δυο φορές, μάλιστα παρακούστηκε Βοργίας, ενώ το ρητορικό, σοφιστικό δίδυμο είναι Κόραξ & Τεισίας. Αντί του ανύπαρκτου Προβελέγγη (Προβελλέγιος), ας πούμε τον ρητοροσοφιστή Ερμογένη, αλλά επειδή ακούγεται το "και Ισοκράτης Θέσπις", σαν επώνυμο Κύρος Πανοπολίτης, ας πούμε: Αυγέρης, Ουράνης, Μαρκοράς, Θέσπις και Ισοκράτης, Ψαθάς και Χριστιανόπουλος, Μουσούρος, Φερεκράτης.

και Ιπποκράτης, Ξενοφών, Πολίτης, Ανδριώτης,

Αισχύλος, Αινησίδημος, Λυσίας, Εφταλιώτης.

και Ιπποκράτης, Ξενοφών, Αλκμάν, Λουκιανός

Αισχύλος, Αινησίδημος, Λυσίας, Γαληνός.

Γιατί μπήκε ο Μπαμπινιώτης, και μάλιστα τελευταίος και όχι λ.χ. ο γλωσσολάτρης Ελύτης της μίας και ενιαίας μας γλώσσας; κολακεία γνωριμίας κατά παραγγελία; επειδή είναι αμφιλεγόμενος και απ' αριστερά και από δεξιά, λειτουργεί διαφημιστικά; ή μαζί με τον Γιανναρά καλύπτουν το θεολογικό κενό στον κατάλογο των ονομάτων; Αν έπρεπε να μπει, ας έμπαινε διπλωματικά, παρέα με τον Μαρωνίτη για ισορροπία και συμφιλίωση. Θα μπορούσε π.χ. να υπάρχει και ο Διονύσης Σαββόπουλος, ως εκπρόσωπος των νεότερων στιχουργών αλλά λόγω αμφιλεγόμενων πολιτικών δηλώσεων, ας περιμένει τριάντα χρόνια ακόμη, όπου όλοι τότε δικαιώνονται. Οι ζωντανοί προκαλούν φθόνο και χρόνο θέλουν για να κριθούν, ωσότου αθανασία  δαφνόστεφανωθούν.

Τί λείπει από τον κατάλογο;  το πρώτο πράγμα που θα παρατηρούσε ένας ξένος είναι η απουσία της Βίβλου, της Καινής Διαθήκης. Ας δούμε διαφορά διατύπωσης στο λήμμα της ελληνικής γλώσσας στην αγγλική και την ελληνική βικιπαίδεια. Πολλοί ξένοι μαθαίνουν ελληνικά για αυτό μόνο τον λόγο, να διαβάσουν την Καινή Διαθήκη στο πρωτότυπο. Υπάρχει επίσης ένα κενό μεταξύ 4ου, 14ου αιώνα. Δεν το περίμενα αυτό από ένα ΑΕΚτζή, όπως τον Θαλασσινό, που έγραψε ύμνο στην ΑΕΚ, ''πήραν μαζί τα όνειρα, την πίστη, τα παιδιά τους...φανέλα με δικέφαλο, ο πόθος της ψυχής τους.'', να λείπει το Βυζάντιο. Δεν χωρούσαν η Άννα Κομνηνή, η Κασσιανή, ο Φώτιος,  το έπος του Διγενή;

Και θα μπουν όλοι οι συγγραφείς της Βίβλου; συνοπτικά: Εβδομήκοντα, Μάρκος, Λουκάς, Παύλος και Ιωάννης. Για συντομία, Βίβλος, Καινή Διαθήκη. Όπως και Διγενής, εννοώντας μετωνυμικά το ανώνυμο έπος του Διγενή Ακρίτα, που θεωρείται το πρώτο έργο της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Ή ένας στίχος να ξεκινά: ας πούμε και των ανώνυμων τα παρακάτω έργα:....

Η αναφορά χριστιανών συγγραφέων και έργων θα περνούσε απαρατήρητη σε ένα ξένο ακροατήριο, σε ελληνικό όμως, θα προκαλούσε διενέξεις, όπως οι Τρεις Ιεράρχες, γραμμάτων και μαθητών προστάτες. Ο Ναζιανζηνός, ως περισσότερο λογοτέχνης από τους άλλους δύο, θα μπορούσε να μπει.

Λείπει ακόμα η αναφορά στην αποκρυπτογράφησης της Γραμμικής Β', τα ονόματα των Τσάντγουικ και Βέντρις. Τα ονόματα των λεξικογράφων του γνωστότερου λεξικού αρχαίας ελληνικής: Λίντελ, Σκοτ, Τζόουνς. Φιλέλληνες κλασσικιστές, όπως η Ζακ Λιν ντε Ρομιγύ. Ξένοι που έγραψαν στα ελληνικά, όπως o Ρωμαίος Μάρκος Αυρήλιος, ο Ασσύριος Λουκιανός, ο Εβραιοσύριος Ρωμανός ο Μελωδός, ο Αραβοσύριος Ιωάννης Δαμασκηνός, ο Γεωργιανός Ιωάννης Τζέτζης, και άλλοι...γιατί όπως λέει και ο στίχος, είναι της οικουμένης θάμα.

Επίλογος

Ο Θαλασσινός έκανε μια πρώτη προσπάθεια για να ξεκινήσει ένας διαλόγος και συζήτηση σχετικά με το τραγούδι της γλώσσας, είτε ως ύμνος, είτε ως ιστορωδία, κάτι σαν τραγούδι-ντοκυμαντέρ. Δεν είναι εύκολο, και δεν μπορεί να το σηκώσει μόνος του στις πλάτες ένας δημιουργός. Θέλει συλλογική δουλειά. Για το πώς παρουσιάστηκε στο ίντερνετ, για τα παρακούσματα και παρατράγουδα, την ευθύνη φέρει το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού. Από τη στιγμή που αυτοί το παρήγγειλαν, αυτοί έπρεπε να το διορθώσουν, βελτιώσουν, και παρουσιάσουν.

Και μένει ο κανόνας, ο κατάλογος, η ταξινόμηση των εργατών της γλώσσας, ανάκατη, χρονολογική ή κατά είδος, με ρίμα ή χωρίς, που είναι εφικτότερο και χρήσιμο για εργασίες μαθητών και φοιτητών, αλλά θέλει διπλωματική ουδετερότητα, γλωσσικά κριτήρια, και όχι πολιτικά, ιδεολογικά, σύγκριση και διάκριση μεταξύ δευτερεύοντος και πρωτεύοντος. 

......

η Ανατολή λάτρεψε την μορφή και την λέξη, 

η Δύση καρπώθηκε την ουσία, την σκέψη.

καὶ ὁ γλωσσῶν νοείτω.