Şarap mahzende yıllanır (Το κρασί στο κελάρι παλιώνει)

The selected ♫Turkish song/amané of Yusufaki♫ 'The wine in the cellar gets old'
 from the ERT-televised novel, 1975, based on Nikos Kazantzakis
The Greek Passion, 1948,  O Hristos KsanaStavronete
 Christ is Recrucified - İsa Yeniden Çarmıha Geriliyor)
However, Nikos Kazantzakis wrote dünya da bir rüya da bir - world and dream is one thing
Does such a song exist?

Şarap mahzende yıllanır

aşkın kalbimde yıllanıyor
ikisini birden içtim

inan içim yanıyor

insan  dudak  kadeh

  kadeh dudaktır sanıyor 
dudak kadehtır sanıyor

ikisini birden içtim
inan içim yanıyor

Το κρασί στο κελάρι παλιώνει

και του έρωτα το κρασί στην καρδιά μου

κι απ' τα δυό με μιaς ήπια

πίστεψε το μέσα μου καίγεται.

Ο άνθρωπος τα χείλη ποτήρι

και το ποτήρι χείλη πως είναι νομίζει

κι απ' τα δυό με μιας ήπια

πίστεψε το μέσα μου καίγεται.


The wine in the cellar gets old,
the wine of love in my heart, as well.
I drank at once both of them
Believe, my inside burns
The man can't tell lips from glass
I drank at once both of them
Believe, my inside burns


 .......................................................................................
........

  .....Στο "Χριστός Ξανασταυρώνεται" του 1975-76....ακούγεται τρεις φορές στα επεισόδια (4, 41:11) (6, 36:56) (7,40:58) όπου τραγουδάει ακαπέλα το Γιουσουφάκι του Αγά (Τζένη Φωτίου)...η ίδια ή  play back? μάλλον...αυτό το "ασκούν" είχε καρφωθεί στη μνήμη μου και με τη βοήθεια του google έψαξα να βρω τον αμανέ....στην αρχή μάταια στο aşkın galibi, του έρωτα νικητή....aşk < ασίκης, εραστής, ασίκικος σκοπός...

Βέβαια ο Καζαντζάκης άλλα γράφει στη σελίδα 149....κόσμος και όνειρο ένα είναι...ντουνιά ταμπίρ, ρουγιά ταμπίρ dünya da bir rüya da bir δεν βγάζει κάτι το google...το tabir, έκφραση, ορισμός, rüya tabiri ονείρων εξήγηση) κανονικά birdir (ένα είναι) αλλά το ρήμα παραλείπεται. Το da ή de, αναλόγως το φωνήεν, σημαίνει και/επίσης. Ίσως να επινόησε ένα τραγούδι και αργότερα ο μουσικός επιμελητής αναγκάστηκε να βρει έναν υπαρκτό αμανέ που ταιριάζει μόνο την πρώτη φορά που ακούγεται, όταν ο Αγάς φέρνει κρασί στον ετοιμοθάνατο καπετάν Φουρτούνα. Κόσμος και όνειρο είναι ένα, τίτλο που επέλεξαν και οι Χαΐνηδες για ένα δίσκο τους το 1993. Ιδέα-φράση που επαναλαμβάνεται στο έργο του.

Ψευτόνειρό ’ναι τα γεράματα και φαντασιά ’ναι ο χάρος· 
όλα ’ναι της ψυχής καμώματα και του μυαλού παιχνίδια,
όλα αλαφρό μελτέμι που φυσάει και τα μελίγγια ανοίγουν·
τ’ όνειρο απάλαφρα ονειρεύτηκε κι έγινε ο κόσμος τούτος·
ας κάμουμε του κόσμου κατοχή, παιδιά, με το τραγούδι!
(Οδύσσεια 65-69)

.........................................................................................

Όλη του η ζωή είχε γίνει καπνός κι είχε σκορπίσει, και μονάχα το γλέντι αυτό κι η ψιχάλα αυτή στο Μπατούμ είχαν απομείνει ολομόναχα, ολοζώντανα, μέσα στο νου του. ―Μωρέ, αυτό 'ταν όλο; μουρμούρισε. Αυτό 'ταν λοιπόν η ζωή μου αλάκερη; Μια ψιχάλα βροχή, τρεις φίλοι, αράπικα καλάμια... Μωρέ, να μη μου 'χει απομείνει τίποτα άλλο! Κι εγώ που θαρρούσα πως είχα φάει τον κόσμο! Άπλωσε το χέρι του να πιάσει το ρακοπότηρο από το τραπεζάκι, μα τη στιγμή εκείνη νά σου κι ανοίγει η πόρτα και μπαίνει ο Αγάς· είχε ντυθεί τη μεγάλη στολή του, τα κόκκινα σαλβάρια, τις ασημένιες κουμπούρες, τα τουζλούκια, είχε παστώσει με καραμπογιά τα μουστάκια του, είχε κρεμάσει ένα μεταξωτό μαντίλι στην αμασκάλη του, σα να πήγαινε σα γάμο. Πίσω του ακολουθούσε το Γιουσουφάκι, άσπρο, αφράτο, σαν τη φραντζόλα, στρουμπουλό, μισοκοιμισμένο, μασουλίζοντας, και πίσω, αγριομούτσουνος και κατσούφης, ο σεΐζης με την τρουμπέτα. ―Ώρα καλή και αγέρας στα πανιά σου, καπετάν Φουρτούνα! φώναξε ο Αγάς κεφάτος· μπάρκαρες, λέει, φεύγεις.―Κάργαρα τα πανιά, Αγά μου, φύσηξε αγέρας πρίμος, έχε γεια!―Πού πας μωρή Σπανομαρία; έκαμε ο Αγάς γελώντας και κάθισε πάνω του στο μακρουλό σεντούκι...πού αφήνεις, μωρέ, τον απάνω κόσμο; Κάτσε ακόμα. Μού φεραν προχτές μια ρακή, σπίρτο μοναχό, και μοσκοβολάει, από μαύρα μούρα. Κάτσε να την πιούμε και ύστερα φεύγεις. ―Έχε γειά, σου λέω, Αγά μου, πάει πια. Σήκωσα την άγκυρα, έπιασα το τιμόνι, σαλπάρω. Να την πιείς μοναχός σου.― Και πού πας μωρε; κατέχει που πας;―Ανάθεμα με κι αν κατέχω· πάω στα κουτουρού.―Τί λέει μωρέ Ρωμιέ η θρησκεία σας;―Ούουου! έκαμε ο καπετάνιος κουνώντας το χέρι του· αν πιστέψω τη θρησκεία μου, πάω ίσια γραμμή στο διάολο. Ο Αγάς γέλασε.―Κι αν πιστέψω και εγώ τη δική μου, είπε, θα πάω ίσια γραμμή στην Παράδεισο. Κάργα πιλάφι και γυναίκες και γιουσουφάκια! Μα μπας μωρέ Καπετάνιο κι οι δυό θρησκείες μας κοροϊδεύουν. Ο κόσμος―δεν έχω δίκιο, Γιουσουφάκι μου;- ο κόσμος είναι όνειρο, ρακή 'ναι η ζωή, πίνουμε και μεθούμε. Στρίβει ο νους μας, ο ανεμοδούρης, και κάνεις εσύ το Ρωμιό και εγώ τον Τούρκο Αγά...Άστα μωρή Σπανομαρία. Ας μην τα ξεσκαλίζουμε―να σου πω την αλήθεια βαριέμαι!Στράφηκε στο στρουμπουλό παιδόπουλο. Σήκω Γιουσουφάκι μου, μια νταμιζάνα πήρε το μάτι μου στη γωνιά, σήκω και κέρασε μας. Μπήκε η γριά-Μανταλένα, έσκυψε στο αυτί του καπετάνιου:―Τώρα, θα ρθει καπετάνιο μου ο παπάς με τα άγια μυστήρια να σε μεταλάβει· μην πιεις ρακή. ―Ποιός παπάς μωρή στρίγγλα; Σκασμός! πιάσε τη νταμιζάνα κέρασε μας.Μουρμούρισε η γριά, το χέρι της έτρεμε, γέμισε τα ποτήρια· σηκώθηκε ο Αγάς· ζύγωσε στο στρώμα, σκούντρηξε με τον καπετάνιο.―Καλό σου καταβόδιο Σπανομαρία!―Και στα δικά σου Αγά μου! Γέλασαν κι δυό τους καλόκαρδα.―Αν ο Μουχαμέτης μας, είπε ο Αγάς σφουγγίζοντας τα μουστάκια του, αν ο Μουχαμέτης μας και ο Χριστός σας έπιναν ρακή και σκουντρούσαν όπως εμείς οι δυό, καπετάνιο, θα γινόντουσαν φίλοι γκαρδιακοί· δε θα θελαν να βγάλει ο ένας τα μάτια του άλλου. Μα δεν έπιναν και κύλησαν τον κόσμο στα αίματα. Νά πώς γενήκαμε εμείς φίλοι, μωρέ καπετάνιο; Καλά δεν περνούμε; Καλά δεν περάσαμε;―Ο παπάς έρχεται να με μεταλάβει Αγά μου, είπε ο καπετάνιος που είχε αρχίσε να σβουρίζει το κεφάλι του κι ήθελε να κλείσει πιά τα μάτια του· έχε γειά!―Στάσου μωρέ, πού πας; μη βιάζεσαι· σου 'φερα το Γιουσουφάκι να σου τραγουδήσει στο μισεμό τον αμανέ που αγαπάς. Να μη φύγεις μωρέ ατραγούδιστος.  Έ, Γιουσουφάκι μου τράβα τον αμανέ, να ΄χεις την ευκή μου. Έβγαλε πάλι το Γιουσουφάκι τη μαστίχα από το στόμα του, την κόλλησε στο γόνατο και απίθωσε μερακλίδικα τη δεξά παλάμη στο μάγουλο. Άνοιγε το σγουρό στόμα να σύρει τον αμανέ μα ο Αγάς του άπλωσε το χέρι.―Στάσου, Γιουσουφάκι μου· να βαρέσει πρώτα η τρουμπέτα. Στράφηκε στο σεΐζη. Άνοιξε την πόρτα, σήκωσε την τρομπέτα και άρχισε να σαλπίζει έφοδο. Φτάνει! φώναξε ο Αγάς· ομπρός, Γιουσουφάκι μου, τον αμανέ μας!

Αντιλάλησε πάλι η γάργαρη παθητικιά φωνή, στύλωσε ο καπετάνιος τ' αυτιά του, γέμισε το στήθος του πόνο και γλύκα, "Ντουνιά ταμπίρ, ρουγιά ταμπίρ" "κόσμος και όνειρο ένα είναι, αμάν, αμάν".Ποτέ του ο καπετάνιος δε το 'χε νιώσει τόσο βαθιά πόσο αληθινά κόσμος και όνειρο είναι ένα...Σίγουρα θα κοιμήθηκε και θα νειρεύτηκε πως ήταν, λέει, καπετάνιος και είχε πιάσει στα λιμάνια της Άσπρης Θάλασσας και της Μαύρης, και είχε πάει στον πόλεμο του '97, και πως ήταν Έλληνας και χριστιανός, και πως τώρα, λέει, πέθαινε...Μα δεν πέθαινε, ξυπνούσε, τ' όνειρο τέλεψε, ξημερώνει...Άπλωσε ήσυχα το χέρι του:―Ευχαριστώ, Αγά μου, εσύ μονάχα κατάλαβες τα ντέρτια μου. Έχε γειά και συ Γιουσουφάκι· ποτέ να μη λιώσει το στοματάκι σου· να γίνει ρουμπίνι μέσα στα χώματα.Ο Αγάς συγκινήθηκε, σφούγγιξε τα μάτια του.―Άιντε, μωρέ καπετάνιο, κι αν σε είπα καμιά φορά Σπανομαρία από αγάπη το 'καμα· συμπάθα με. Άε στο καλό! Έσκυψε, φίλησε τον καπετάνιο· είχαν βουρκώσει και των δυονών τα μάτια.―Μωρέ, δεν ήξερα πως αγαπούσα Αγά μου, είπε, με σιγανή φωνή ο ετοιμοθάνατος. Έχε γειά! Χώρισαν. Στο δρόμο ο Αγάς στράφηκε στο σεΐζη ―Βάρα την τρουμπέτα πάλι αντρίστικα, να ακούει ο καπετάνιος να κάνει κουράγιο. Να ακούει και το χωριό να μαζωχτούνε να τον θάψουνε. Ένα στύλος του χωριού γκρεμίζεται.

                                         ...................................................................................

.... με αφορμή το ταξίδι του Λυκούργου Καλλέργη/ παπά-Γρηγόρη....

η συνέχεια της εξομολόγησης του καπετάν Φουρτούνα επί της οθόνης (5, 30:59)