Δευτέρα 14 Ιανουαρίου 2019

«Μακεδονιά μιξάκουστη»



(150 π.Χ.)

Των Μακεδόνων τις καρδιές
ο ψεύτης πυρπολούσε,
πως είναι του Περσέα γιος,
παλαιϊνά λαλούσε:

«Μακεδονιά ελληνόμικτη,
της Μοναρχίας κόρη
που έστρωσες αυτόχθονων
τη γλώσσα ως τη Λαχώρη!»

«Μακεδονιά βασιλικιά,
του μετανάστη χώρα,
που αγκάλιαζες λαούς αντί
πετρέλαιο στη Βασόρα!»

«Οι Μακεδόνες δεν μπορούν
γκρίζα δημοκρατία,
ξενόφοβη, ανελλήνιστη,
Ρωμαίων επαρχία!»




1. Μιξάκουστος ο Μεγαλέξανδρος, ξακουστός για τις μίξεις του, τα παντρέματα των πολιτισμών. Δεν πρόλαβε να χτίσει το Παγκόσμιο Κράτος που ονειρευόταν. Στο πρόγραμμα του ήταν να μετοικήσει τους ασιάτες στην Ευρώπη και τους ευρωπαίους στην Ασία (μπορεί να το πεις και για μίκτη δίσκων, dj)


2. Του αυθεντικού η μελωδία από εγκαίνια Εβραϊκού σχολείου στη Θεσσαλονίκη το 1873, ως εύρηκε ο μουσικολόγος Μάρκος Δραγούμης. Οι στίχοι, κάπου ορεινά μεταξύ Σερρών και Δράμας, με αφορμή τη Βουλγαρική κατοχή (1941-44), γιαυτό και αρχικά έλεγε "που έδιωξες τους Βούλγαρους και λέφτερη είσαι τώρα".
[ Ρόμπου-Λεβίδη, Μαρίκα (2016). Επιτηρούμενες ζωές: Μουσική, χορός και διαμόρφωση της υποκειμενικότητας στη Μακεδονία. Αθήνα: Αλεξάνδρεια ] 

3. Ανδρίσκος, ο «ψευδο-Φίλιππος», μικρασιάτης "δημαγωγός", επαναστάτης από τη Μυσία που προκάλεσε τον Δ' Μακεδονικό πόλεμο κατά της Ρώμης, πείθοντας Θράκες και Μακεδόνες ότι είναι γιος του Περσέα.

4. "Έστρωσες"/"εστόρεσες" τη γλώσσα τους από τις δασείες, τα μακρά και τα βραχέα, και έτσι μπορούσε να μιλήσει ευκολότερα ανώτερη γλώσσα και ο αλλοδαπός ελληνόφωνος.

5. Γλώσσα αυτόχθονων, τα αθηναίικα, τα αττικά και όσες λοιπές διαλέκτους, λογοτεχνικά περιποιημένες, ήταν αποδεκτές από τους Αθηναίους.

6. Αυτόχθονες, οι Αθηναίοι, οι μόνοι των Ελλήνων. Μετανάστες, οι Μακεδόνες και λοιποί Δωριείς. Πανηγυρίζει ο Ισοκράτης: ...ταύτην τὴν πόλιν οἰκοῦμεν οὔχ ἑταίρους ἐκβαλόντες οὔδ ἐρήμην καταλαβόντες οὔδ ἐκ πολλῶν ἐθνῶν μιγάδες συλλεγέντες, ἄλλ οὕτω καλῶς καί γνησίως γεγόναμεν ὠστ ἐξ ἦσπερ ἔφυμεν, ταύτην ἔχοντες ἅπαντα τόν χρόνον διατελοῦμεν, αὐτόχθονες ὄντες......ταύτην τὴν πόλιν οἰκοῦμεν οὔχ ἑταίρους ἐκβαλόντες οὔδ ἐρήμην καταλαβόντες οὔδ ἐκ πολλῶν ἐθνῶν μιγάδες συλλεγέντες, ἄλλ οὕτω καλῶς καί γνησίως γεγόναμεν ὠστ ἐξ ἦσπερ ἔφυμεν, ταύτην ἔχοντες ἅπαντα τόν χρόνον διατελοῦμεν, αὐτόχθονες ὄντες...μόνοις γάρ ἠμίν τῶν Ἑλλήνων τήν αὐτήν τροφόν καί πατρίδα καί μητέρα καλέσαι προσήκει...

- Στη χώρα ετούτη κατοικούμε χωρίς να διώξουμε άλλους· ούτε τη βρήκαμε έρημη· ούτε και μαζευτήκαμε εδώ πέρα ανάκατοι από διάφορα έθνη. Είναι τόσο ωραία και γνήσια, λέω, η καταγωγή μας, ώστε εκεί που γεννηθήκαμε εκεί και κατοικούμε χωρίς καμιά διακοπή, γέννημα–θρέμμα σε αυτόν τον τόπο φυτρώσαμε. Έτσι μπορούμε να ονομάσουμε την πόλη μας με τις ίδιες τρυφερές λέξεις που χρησιμοποιούμε για τους στενούς μας συγγενείς. [25] Μονάχα εμείς δηλαδή από τους Έλληνες έχουμε το δικαίωμα να την αποκαλέσουμε τροφό, πατρίδα, μάνα (http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/library/browse.html?text_id=46&page=3)


7. ανελλήνιστος, εδώ ο μη ελληνίζων, ελληνιστικός, ελληνόμικτος


______


8. Εντός του Βασιλείου της Μακεδονίας υπήρχαν κοινότητες Θρακών και Παιόνων, που μόνες τους διαχειρίζονταν τις τοπικές υποθέσεις, διατηρούσαν έθιμα και θρησκείες τους, και εν πολλοίς έστεκαν ισότιμοι ενώπιον του βασιλιά, όπως και οι ελληνόφωνοί του υπήκοοι. Δεν είχε θέση η αποκλειστικότητα, γνώρισμα της ελληνίδας πόλης-κράτους. Στη Μακεδονία εστίαζαν στη συνύπαρξη και την ανοχή. Η ίδια η βασιλική οικογένεια έδινε το καλό παράδειγμα. Τα μέλη της σύναπταν γάμους από ανακτορικές αυλές της ενδοχώρας των Βαλκανίων, ενώ ο κάθε υπήκοος είχε δικαίωμα ακρόασης από τον ίδιο τον βασιλιά. Έτσι η Μακεδονία μεγάλωσε γρήγορα ενσωματώνοντας νέους λαούς, ενω η ελληνίδα πόλη-κράτος ακύρωσε από μόνη της τέτοια προοπτική, με το να ορίζει για λίγους το δικαίωμα του πολίτη. (N. G. L. Hammond, Philip of Macedon)




9. Η κτηνωδία της Συγκλήτου σε βάρος της Μακεδονίας και της Ηπείρου, απέναντι και σε όσους ακόμη κράτησαν ουδέτερη στάση, είχε τελικό σκοπό να ασκεί  πλήρη έλεγχο η Ρώμη, χωρίς να δαπανά πολλά για κατοχικά στρατεύματα (167 π.Χ.). Για δυο περίπου αιώνες στο Ρωμαϊκό Δημόσιο απέτισε βαρύ τίμημα ο κόσμος σε ανθρώπινες ζωές, ελπίδες και πολιτισμό. Η Μακεδονία έδειξε τον τρόπο πως μικρότεροι λαοί μπορούσαν να συνεργαστούν για να δημιουργήσουν έναν πολιτισμένο κόσμο.
Η τραγωδία της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας ήταν ότι έμεινε αμαθής και αδίδακτη από την ιστορία της Μακεδονίας. Με την ανατολή της Ρωμαϊκής Μοναρχίας (27 π.Χ.), οι κυβερνήτες αναζήτησαν τη συνεργασία των λαών εντός της αυτοκρατορίας, αλλά αυτό που δυνάμωσε με ζωντάνια το ανατολικό μισό του Ρωμαϊκού κόσμου ήταν ο κεκτημένος ελληνομακεδονικός πολιτισμός, που καλούμε ελληνιστικό, και η δραστήρια ελληνιστική πόλη, που αναδύθηκε μέσα από την δημιουργικότερη περίοδο της Μακεδονικής ιστορίας. ( N. G. L. Hammond, History of Macedonia: 336-167 B.C.)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου