Παρασκευή 27 Ιουλίου 2012

Αρμάνδου Τ' Άνγκουρ-Τσικλητήρα Ολυμπιακές Ωδές


Armand D'Angour, a musician and classicist at Jesus College, Oxford, whose wife Karen Ciclitira,  a social psychologist in Middlesex University, happens to be great-niece of 1912 Greek Olympic gold medallistKonstantinos Tsiklitiras/Κωνσταντίνος Τσικλητήρας.

Αρμάνδου του Άνγκουρ; μάλλον από το angour, άλγος, παραφθορά του λατινικού angor, συγγενές με το anger και άγχος, ας πούμε Αγχίδης. Άντρας με συζυγώνυμο· δεν νομίζω να διαφωνούσε με φεμινίστρια σύζυγο. Για τον Τσικλητήρα, Τζικλητήρα, ή Τσιγκλητήρα, ίσως απ' το τσιγκλάω. Πώς ηχούνε στ' αγγλικά; μάλλον Sɪklɪt'aɪra και 'Æŋɡuː(ɹ)..δυσκολεύονται στο τσ οι Εγγλέζοι.

Άλλος ένας έλληνας Διονύσιος Τσικλητήρας από την Πάτρα έγινε βρετανός Dennis Ciclitira, και πολέμησε στη Κρήτη κατά τον ΔΠ.

Ένας ακόμη βρετανός, αθλητής και κλασικιστής, ο George Sturt Robertson, έγραψε και απάγγειλε ωδή, (δεν την βρήκα στο ίντερνετ) στους πρώτους Ολυμπιακούς 1896, στους οποίους πήρε και χάλκινο μετάλλιο στο τένις.


2004

τᾶς Ἀθάνας γᾶς ἱερόν τέμενος
Στης γης της Αθηνάς το άγιο τέμενος
καὶ πόλιν ἀθάνατον Θησέος καὶ Ἐρεχθεϊδᾶν
και αιώνια πόλη του Θησέα, γόνων του Ερεχθέα
ὑμνήσομεν ἔνθεν Ἀθαναῖοι παλαιοὶ
θα ψάλουμε, εδώ που Αθηναίοι παλαιοί
καὶ ποθ' ἥρωες πρὸς ἀγῶνα μόλον
και κάποτε ήρωες για τον αγώνα κίνησαν
τᾶς Ὀλυμπίας φαεννᾶς·
της Ολυμπίας της λαμπρής·
νῦν ταδ' ἄεθλα χρόνῳ δευτέρῳ σὺν τύχᾳ
τώρα τους αγώνες για δεύτερη φορά με επιτυχία
αὖθί σε δεξαμέναν
πάλι εσύ υποδέχτηκες
ἀγλαΐζωμεν μέλει σὺν Πινδαρείῳ
ας δοξάσουμε με μουσική πινδαρική
δεῦτ' ἐς ὀμφαλόν, νέοι ἠδὲ κόραι
εμπρός στον ομφαλό της γης, αγόρια και κορίτσια
τηλόθεν ἐρχόμενοι χώρων ἀπὸ μυριάδων
από μακρόθ' ερχόμενα και από μυριάδες τόπους
ἀλκᾷ μὲν ἀγαλλόμενοι γνώμᾳ τε πιστοί
τη δύναμή τους χαίρονται, στη θέλησή τους σταθεροί
ἀμφί νίκας, ἠσυχίας τε χάριν
για νίκες και ειρήνη
να μετρηθούν ειν' έτοιμοι
τοῖς γὰρ ἀεθλοφόροις ἔσσεται μεν χάρις
θα χαρούν οι νικητές
ἀμφ' ἀρεταῖς μεγάλαις
για τις καλές τους αρετές
με τον ανθό της μουσικής εμείς να τους γιορτάσουμε

ἄλλοτε δ' ἄλλῳ ἑπέσθω φίλον ευτυχίας
εναλλάξ ν' ακολουθήσει αγαπητό επιτυχίας
δῶρον Ὀλυμπιονίκαις, δίδωσι γὰρ θεός
δώρο τους Ολυμπιονίκες, γιατί δίνει ο θεός
οἷς θέμις καὶ καιρὸς ἔπεστι λαχεῖν
σε αυτούς που ήρθε καιρός δικαίωσης
ἀλλὰ συν θεῷ γε λάμποι φάος ἀθάνατον και τᾷ πόλει
και με θεό ας λάμπει αθάνατο το φως στην πόλη
τᾶς ξενίας ἔνεκεν τᾶς τε φιλοφροσύνας
για την φιλοξενία της και την ευγένειά της
ὦ ματρόπολις σοφίας ἐξαίρετος καθ' Ἑλλάδα,
ω μητρόπολη σοφίας έξοχη ανά την Ελλάδα
νῦν ἀσμένως δέξαι τόδ' ἄγαλμα λόγων
τώρα χαρούμενα δέξου ευχάριστο δώρο λόγων
ἀρχαΐῳ τετελεσμένον τρόπῳ
με αρχαίο τρόπο παρουσιασμένο
τέλος δε και φωνᾷ μεγάλᾳ μακαρίζωμεν
τέλος με φωνή μεγάλη ας ευχόμαστε
σ' ἀκμάζοισαν ὄλβῳ
να ακμάζεις με ευτυχία


Blessed precinct of the land of Athena,
Immortal City of Theseus and of the sons of Erechtheus,
We will sing of you, whence Athenians of old
And heroes once set forth to the Games
Of shining Olympia.
Now as for a second time with good fortune
You have welcomed these contests here
Let us celebrate you with Pindaric song.
Come to the world's centre, young men and women,
Gathering from countless lands afar,
Rejoicing in strength and firm in purpose
To achieve victory, and in the cause of peace
Eager to compete.
To the winners there will be grateful reward
For their marvellous skills,
So let us extol them with glorious music.
Let the desired gift of success alight
On each Olympic victor in turn, as God grants it
To those who deserve it and whose turn it is to win.
But with God's favour may light eternal also shine on the City
In return for her hospitality and goodwill.
O Mother-city of wisdom, famed of all Hellas,
Now receive in gladness this thanks-offering of words
Finessed in ancient style;
And in finale with upraised voices let us praise you
at the height of your glory.

Τα παραπάνω, λένε, εκφωνήθηκαν κατά την τελετή λήξης,
το αγγλικό από την ξιφομάχο Mary Glen-Haig (γ. 1918)
guardian.co.uk/uk/2004/aug/06/artsandhumanities.arts
classics.ox.ac.uk/outreach/features/Pindar
Olympics ring to sound of winning British ode
αλλά δεν βρίσκω, δεν θυμάμαι τίποτα.
Μάλλον σε καμιά δεξίωση, IOC meeting, θα ακούστηκε.

σε δεξίωση, 23-7, έλαβε χώρα το παρακάτω,
αλλά δικτυώθηκε μικρό μόνο απαγγελίας απόσπασμα.

2012

Ἴδεσθε καινὸν πῦρ τόδ' Ὀλυμπικόν
Δέστε νέα φωτιά εδώ της Ολυμπίας
ὅ γ' ἐξέλαμψε πρόσθε καθ' Ἑλλάδα
που έλαμψε πρώτα στην Ελλάδα
ἀλλ' ἡδέως δέχεσθε τἆθλα
και με χαρά δεχτείτε τους αγώνες
Λονδινίου ποταμοῦ παρ' ὄχθας
στου Τάμεση του ποταμού τις όχθες

ὑμνεῖτε δ' αἴγλην ἀντιπάλων σοφῶν
υμνείτε την αίγλη ικανών αντιπάλων
στρατός γὰρ ἦλθεν ἐκ περάτων χθονός
λαοί ήρθαν απ' την άκρη της γης
καὶ χρὴ μεγίσταις ὦδ' ἀοιδόν
και πρέπει, με εξαίσια εδώ ο αοιδός τραγούδια
ἀμφ' ἀρεταῖσι καθ' ἅρμ' ἐλαύνειν
για αρετές των αθλητών, τ' άρματα να καθοδηγεί

πλῆθος θεατῶν μυρίων ὄψεται
πλήθος μυριάδων θεατών θα βλέπει
ὁρμὴν τρεχόντων καὶ λιπαρὰν χάριν
ορμή δρομέων, γυαλιστερή γοητεία
σπονδὴν τ' ἐρεσσόντων ἑταίρων
σπονδή από συντρόφους κωπηλάτες
ἀκροβατῶν τε δοκοὺς πατούντων
και ισορροπιστές δοκοβάτες


θεάσεται χάρματι τοξότην
θα δει με χαρά τοξότη
τείνοντα νευράν, και ποδί σοφρώνως
 χορδή να τεντώνει και πόδι σοφά
τὸν ἱππότην στρέφοντα πῶλον
ιππέα πουλάρι να στρέφει
ἀστεροπῆς τε σέλας θεούσης
και λάμψη θείας αστραπής

πρέψουσι δ' αὐλοί καὶ τύπανον βρόμῳ
θα διαπρέψουν και πνευστά, τύμπανα στο σαματά
τιμῆς φλεγούσης πολλὰ καθ' ἡμέραν
σαν φλογερές απονομές θα 'χουμε κάθε μέρα
ὄχλος δε αΰσει "καλλίνικε!"
το πλήθος θα κραυγάζει "καλλίνικε!"
χρύσε' ἄεθλα ἐσιδὼν φέροντας
χρυσά βραβεία αφού δει οι αθλητές να παίρνουν

δεῦτε αῦτε γῆν περίρρυτον
ελάτε πάλι στο νησί
ἄρχων γὰρ ἄγχι καὶ πρύτανις βαρύς
ο τελετάρχης είν' κοντά και ο δήμαρχος βαρύς
νίκη δ' ἀρίστοις αιέν ἔστω
η νίκη τους άριστους πάντα να συντροφεύει
νῦν κρότος, αἶψα δὲ τἆθλα ἀγέσθω!
τώρα παίξετε κρότο, ευθύς να πάρουν μπρος οι αγώνες!

μεταγενέστερη απαγγελία στον Τάμεση

The new Olympic flame behold,
that once burned bright in Greece of old;
with happy hearts receive once more
these Games revived on London's shore.
Praise rival teams, in sport allied,
as athletes stream from far and wide;
the poet too must take the road
conveying praise to victory owed.
Millions of watchers will embrace
the passion of each close-run race,
The efforts of the rowing teams
and gymnasts on balancing beams.
The will observe with rapt delight
the archer draw his bowstring tight,
the skilful rider guide her horse,
and lightning bolt around the course.
The pipes will play, the drum resound,
as medallists are daily crowned;
the crowd’s hurrah will reach the skies
when victors hoist the golden prize.
Now welcome to this seagirt land,
with London’s Mayor and coat hand
good luck to all who strive to win:
applaud and let the Games begin!

(another translation here)

D’Angour, described how despite wanting to write in Latin, to distinguish it from his previous Greek Ode, Johnson “wrote to me that he was still ‘a bit in love with the idea of a Greek Ode’, and added that he had in mind a pun on the Greek word for ‘(Usain) Bolt’”. χμ...για να μαντέψω...ὅς ἀεὶν βολίζει ἀντιπάλους, hos aein bolizei antipalous, he who forever like a missile sinks the rivals.
“I had previously had in mind some Latin puns such as the words ‘Britannis / primus ab oris (‘first from Britain’s shores’, but the Latin letters can be read as saying ‘primus a Boris’ – ‘ah Boris is first’).”
“I even tried to think of ways in which it could be performed to music and marching (though my wife put me off the idea, saying that it would be reminiscent of fascist celebrations).”
“The initial composition took me around a fortnight to complete, and I then spent a few months refining and correcting it. I have a small group of fellow classicists who subjected it to informal scrutiny and made some suggestions, but in essence it has not changed since the original composition.
http://oxfordstudent.com/2011/10/27/oxford-don-pens-ode-for-boris/

Mayor quizzing pupils on Olympic mythology

4 σχόλια:

  1. :-)

    Χαίρομαι που θυμήθηκαν/κες τον Τσικλητήρα, είναι συγκινητική περίπτωση χαρισματικού αθλητή.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Και απινδάριστος δακρύζει,
    που εικοσιπέντε ολυμπιάδες φλεβαρίζει.
    Λονδίνο και Στοκχόλμη τονε θυμούνται ακόμη,
    τον στατικό τον άλτη εις μήκος και εις ύψος,
    που ενώ μπορούσε νάχει θητεία δίχως ρίσκο,
    αυτός σαν τον Μαβίλη προτίμησε τον Δρίσκο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ποιάς φυλής πρυτάνευε ο Βόρις;-)

    ΑπάντησηΔιαγραφή