Σάββατο 17 Δεκεμβρίου 2011

Olive Oil Greek Folk Songs


(Crete - Kostas Mountakis)

Έφταξε ο καιρός καλέ που πέφτουν οι ελιές
και τα λιόφυτα θα πιάσουν πάλι οι κοπελιές
ἤγγικε καιρὸς ὦ τᾶν καιρὸς ἐλαιοβόλος
κἀλαιόφυθ' αἱρήσουσ' αὖθις αἱ παρθένοι
Time has come, dear, of olives falling
and the olive oil trees will be seized by the young girls


Μυλωνάδες και μαζώχτρες θα τα λέμε πότες-πότες
κι αφορμή θα 'ναι οι ελιές, να 'χουμε χρυσές δουλειές
μυλωθροὶ χαἱ δροπίδες διαλεξόμεθα ἔστιν ὅτε
καὶ διὰ τῶν ἐλαιῶν ἐλληψόμεθα χρυσὸν
Millers and collectresses, we 'll chat from time to time
and because of the olives we 'll have a golden business

Φύσηξε βοριά καλέ και ρίξε μια ψιλή βροχή
και για μας τους μυλωνάδες ήρθε τώρα εποχή
πνεῦσον ὦ μέλε Βορέα καὶ ῥίψον λεπτόν τινα ὄμβρον
καὶ δι' ἡμᾶς τοὺς μυλωθροὺς ἤγγικε νῦν ἡ ὥρα
Blow dear North wind and cast a piece of light rain,
for us also, the millers, time is now

Να θωρούμε τις μαζώχτρες[...]
ὁρῶντες τὰς δροπίδας [...]
looking at the collectresses[...]


Όλες οι γειτονοπούλες τα καλάθια θα βαστούν
και στη φάμπρικα θα μπαίνουν κάθε τόσο να ρωτούν
ἅπασ' αἱ γείτονες κόραι μετὰ ταλάρων
ἐλαιτρίβιον ἐσβήσονται τοσάκις ἐρωτῶσαι 
All the neighbor girls will keep their baskets
and get in the oil pressing plant asking every so often


Και θα μας παρακαλούνε για τσ' ελιές τους ν' αλεστούνε
κι αναλόγως κάθε μια θα πληρώνει αλεστικά
αἰτούμεναι καρπῶν σφετέρων ἄλεσιν
ἀναλόγως θ' ἑκατέρ' ἐκτίσει τ' ἄλεστρα
They will ask for their olives to be ground
and accordingly every girl will pay the grinding fees

Πάρε το καλάθι κι έλα όμορφή μου κοπελιά
κι εγώ θα βαστώ τη σκάλα ν' ανεβαίνεις στην ελιά
λαβὲ τὸν τάλαρον καὶ ἐλθὲ πρός με ἐμὸν καλὸν κοράσιον
κἀγὼ βαστάσω σοι τὴν κλίμακα βαινούσῃ ἐπ' ἐλαίας
Take the basket and come my beautiful lady
and I will hold the ladder for you to climb the tree

Σα γεμίσεις το καλάθι θα πιαστούμε στα φιλιά
και θα βγάλουμε το λάδι από κάτω στην ελιά
Πλήσασα δὲ κάλαθον πλεξόμεθα φιλήμασιν
ἐκθλίβοντες τὸ ἔλαιον κάτωθι τῆς ἐλαίας
Having filled the basket, we 'll grab and kiss each other
extracting the oil of love below the olive tree




(Corfu polyphonic)


Καληώρα να 'χουν οι ελιές που βγάνουνε το λάδι
και φέγγει της αγάπης μου για να κεντά το βράδι
Χαίροιεν ἐλαίαι ἔλαιον εξάγουσαι
ὅ φαίνει ἐμῷ ἔρωτι ὑφαίνειν καθ' ἑσπέραν
May the olive trees have a good time as they take out the oil
that shines for my love to embroider in the evening

Τώρα που σώσαμε τς ελιές και μπήκαμε στο θέρος
Τώρα αγάπη μου γλυκιά  κάτι να θα σου φέρω
νῦν δ' ἀνύσαντες ἐλαίας, θέρος τε προσέβημεν
νῦν ἐμὴ γλυκεῖα ἀγάπη προσοίσω σοὶ τι
Now that we 've done the olive season, we enter the summer
now my sweet love I will bring something to you

μια παρέα είμαστε και μία γης πατούμε
ένα νεράκι πίνουμε κρίμας να χωριστούμε
μία ὁμήγυρις ἐσμὲν καὶ μίαν γῆν πατοῦμεν
ἕν ὕδωρ πίομεν καὶ οἰκτρὸν χωρίζεσθ' ἡμᾶς
we are one company, we step one earth
one little water we drink, it's a pity on us to split up

4 σχόλια:

  1. Γιά να καταλάβω- είναι καί πρωί ακόμη: Μετέφρασες το δημώδες στην αρχαία;!!!

    Θα υπήρχαν ασφαλώς αντίστοιχα αρχαία άσματα; το κερκυραϊκό ιδιαιτέρως, άνετα το φαντάζομαι με ρίζες πολύ βαθιά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. ...να μάθουν
    και οι αρχαίοι τα νέα :-)

    υπήρχαν βέβαια "γεωργῶν ὠδαὶ"
    αλλά δεν έχει διασωθεί ως τώρα
    κάποιο ελαιοκομικό λαϊκό τραγούδι.

    Το μόνο σχετικό εδώ είναι
    το αλεστικό/επιμύλιο
    από την Ερεσό της Λέσβου.

    ἄλει, μύλα, ἄλει· καὶ γὰρ Πιττακὸς ἀλεῖ μεγάλας Μυτιλάνας βασιλεύων

    άλεθε, μύλε, άλεθε·
    και ο Πιττακός αλέθει
    στη μεγάλη Μυτιλήνη βασιλεύει.


    που διέσωσε ο Πλούταρχος
    και o Διογένης Λαέρτιος αναφέρει

    Τούτῳ γυμνάσιον σῖτον ἀλεῖν, ὥς φησι Κλέαρχος

    Για αυτόν γυμναστική ήταν
    να αλέθει το στάρι, όπως λέει ο Κλέαρχος.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. "Άλεθε, μύλο μου, άλεθε,
    βγάλε ταλεύρια σου ψιλά,
    τα πίτουρά σου τραγανά,
    να τρώσι οι χωροφύλατσοι,
    κι' ο νωματάρχης το στσυλί,
    που κάθεται 'ς την αγκωνή".

    ;-)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Το ανωτέρω έχει τούτο το ιδιάζον, ότι ηυτοσχεδιάσθη από μίαν μανιάτισσαν, η οποία ηναγκάσθη ν' αλέση με τον χερόμυλον δια να ετοιμάση την τροφήν αποσπάσματος χωροφυλάκων, καταδιώκοντος τον φυγόδικον σύζυγόν της και καταλύσαντος εις την οικίαν της.
    (@@)

    Σα δεν τους φαρμάκωσε πάλι καλά :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή