Κι η πατρίδα μια παρερμηνεία...

Ξέρω πὼς εἶναι τίποτε ὅλ' αὐτὰ καὶ πὼς ἡ γλῶσσα ποὺ

μιλῶ δὲν ἔχει ἀλφάβητο

Ἀφοῦ καὶ ὁ ἥλιος καὶ τὰ κύματα εἶναι μιὰ γραφὴ συλλαβικὴ

ποὺ τὴν ἀποκρυπτογραφεῖς μονάχα στοὺς καιροὺς τῆς λύπης

καὶ τῆς ἐξορίας

Κι ἡ πατρίδα μιὰ τοιχογραφία μ' ἐπιστρώσεις διαδοχικὲς

φράγκικες ἤ σλαβικὲς ποὺ ἄν τύχη καὶ βαλθῆς γιὰ νὰ

τὴν ἀποκαταστήσης πᾶς ἀμέσως φυλακὴ καὶ δίνεις λόγο

Σ' ἕνα πλῆθος Ἐξουσίες ξένες μέσω τῆς δικῆς σου πάν-

τοτε

Ὅπως γίνεται γιὰ τὶς συμφορὲς

Ὅμως ἄς φανταστοῦμε σ' ἕνα παλαιῶν καιρῶν ἁλώνι ποὺ

μπορεῖ νὰ 'ναι καὶ σὲ πολυκατοικία ὅτι παίζουνε      παι-

διὰ     καὶ ὅτι αὐτὸς ποὺ χάνει

Πρέπει σύμφωνα μὲ τοὺς κανονισμοὺς        νὰ πή στοὺς ἄλλους

καὶ νὰ δώση μιὰν ἀλήθεια

Ὁπόταν βρίσκονται στὸ τέλος ὅλοι νὰ κρατοῦν στὸ χέρι τους ἕνα

μικρὸ

Δῶρο ἀσημένιο ποίημα.

(Γαλλία, 1971, συλλογή "Το Φωτόδεντρο και η δέκατη τέταρτη Ομορφιά"‎)

Για την ανάλυσή του, διαβάστε εδώ (http://blogs.sch.gr/pchaloul/). Διαδοχικά χρωματίζουν την Ποίηση  στο κείμενο οι παρακάτω έννοιες: 

Εγώ 

Ματαίωση 

Κατανόηση - Φύση

 Εξορία - Λύπη

Πατρίδα - Εξουσία

Παιδικότητα

Ήττα - Προσφορά

Εμείς

Κατανοητό ποίημα εκτός απ' την επιστρωμένη πατρίδα-τοιχογραφία. Παραθέτω τα λόγια της Ελένης Γλύκατζη-Αρβελέρ, που μπορείτε να τα ακούσε εδώ ....το μόνο που δεν έχει διατηρηθεί μέχρι σήμερα είναι το ομόαιμο, δέν έχουμε το ίδιο αίμα γιατί γράφει και ο κακομοίρης ο Ελύτης, "η πατρίδα μου, τοιχογραφία με πολλές επιστρώσεις, φραγκική, αλβανική, βλαχική, τουρκική, που αν βαλθείς και τις ξύσεις, πηγαίνεις φυλακή". Και ο Παντελής Μπουκάλας από την Καθημερινή "γνωστικό, και εντέλει ωφέλιμο, είναι να βλέπεις τον τόπο σου και τους ανθρώπους του δίχως φωτοστέφανα, σκήπτρα και «προνόμια» δοσμένα από τον Θεό ή την Ιστορία. Να τον βλέπεις δίχως την κίβδηλη στίλβη της εξιδανίκευσης, με τις αντιφάσεις του, αφού αυτές είναι ο μέγας πλούτος του, ή σαν μια ζώσα τοιχογραφία με επάλληλες επιστρώσεις, όπως τον είδε ο Οδυσσέας Ελύτης στο «Δώρο ασημένιο ποίημα".

Ακριβώς την ίδια εντύπωση σχημάτισα και εγώ όταν το πρωτοδιάβασα, δηλαδή, όσοι αριστεροί και φιλελεύθεροι πριν το 1974, αμφισβητούσαν την ιστορική συνέχεια του έθνους ανασκαλεύοντας τις επιστρώσεις, οδηγούνταν στο περιθώριο.

Ενδιαφέρουσα ερμηνεία αλλά δεν ταιριάζει ούτε με τον ελληνοκεντρικό Ελύτη, ούτε με το συντακτικό νόημα του κειμένου· ο ίδιος μιλάει παραπλανητικά/ποιητικά μεν αλλά ξεκάθαρα. Θέλει να την αποκαταστήσει (την πατρίδα/τοιχογραφία) και όχι να τις αποκαταστήσει τις επιστρώσεις/επικαλύψεις, προφανώς αφαιρώντας τες για να φανεί, ας πούμε, η ασβεστωμένη ζωγραφιά. Αλλιώς θα γραφε "και η πατρίδα, ένα μωσαϊκό από πολύχρωμα στολίδια, που αν βαλθείς να τα συντηρήσεις, η μονόχρωμη Εξουσία με φόβο θα σε νουθετήσει".

Και έπειτα γιατί από όλες τις φυλές, διαλέγει τις φράγκικες και σλάβικες; είμαστε στο 1971 υπό τη χούντα, φράγκικη επίστρωση, ο κόσμος χωρισμένος σε δύο στρατόπεδα,

Δυτικό/Φράγκικο . Σοβιετικό/Σλάβικο.

Και αν βαλθείς να αποτινάξεις τις επιστρώσεις, ακολουθώντας μια εσωτερική γραμμή, δίνεις λόγο σε ένα πλήθος εξουσίες ξένες μέσω της δική σου πάντοτε.....''Ανήκομεν εις την Δύσιν", ή "ΚΚΕ Εξωτερικού (με τους προσφάτως αποκατασταθέντες συντρόφους)", νοοτροπίες βγαλμένες από τα  αρχαία κόμματα του Ελλαδικού Βασιλείου.

Από την ίδια συλλογή με τον τίτλο ''Τοιχογραφία".

Έχοντας ερωτευθεί και κατοικήσει αιώνες μες στη θάλασσα έμαθα
γραφή και ανάγνωση
Ώστε τώρα να μπορώ     σε μεγάλο βάθος πίσω     τις γενιές απανωτές
όπως αρχίζει ένα βουνό προτού τελειώσει το άλλο
Να κοιτάζω.     Και μπροστά πάλι το ίδιο:
Το βαθύ σκούρο μπουκάλι     και η νέα στο μπράτσο Ελένη     με το
πλάι επάνω στον ασβέστη
Να γεμίζει κρασί της Παναγίας     το μισό το σώμα της φευγάτο κιόλας 
στην Ασία την αντικρινή
Και το κέντημα όλο     μετατοπισμένο μες στον ουρανό     
με τα διχαλωτά πουλιά     τα κιτρινάκια     και τους ήλιους.