Τετάρτη 20 Ιουλίου 2011

Ε γ κ ί ν η σ η )) Motivation ((



Λόγω κλίματος δεν ήμουν καλά και έψαχνα ένα βιντεάκι να με τονώσει ψυχικά. Ψάχνοντας στα inspirational/motivational videos, βρήκα αυτό και διαπίστωσα ότι δεν έχουμε απευθείας ελληνική μετάφραση για το motivation. Κίνητρο βέβαια είναι το motive και μπορεί οι αγγλόφωνοι να χρησιμοποιούν κάποιες φορές motivation αντί για motive αλλά αυτό είναι επι μέρους έννοια του motivation...   

Το πρόβλημα ξεκινάει από τη λέξη κίνητρο....(υπάρχει λέξη εις -ation που να μεταφράζεται με λέξη εις -τρον;....τα πιό πολλά ή αυτό που περιμένει να ακούσει το αυτί είναι θηλυκά σε -η )...στα αρχαία σήμαινε κουτάλα ή ξύλο για ανακάτεμα. Στα νέα ελληνικά με το που το ακούς πάει το μυαλό σου είτε σε υλικά/χρηματικά, εξωτερικά φύσεως κίνητρα, το κίνητρο του κατηγορουμένου, motive (law), είτε σου θυμίζει κάποιο κινητήρα φυσικής. Δεν μπορεί αυτή η λέξη να βγάλει κάτι βαθύτερο. To motivation μπορεί γιατί κάνει συνειρμό με motion κίνηση και emotion συναίσθημα. Αυτό μπορεί να το κάνει στα ελληνικά η εγκίνηση, εντός μου κίνηση και συγκίνηση.

άρα έχουμε

motive = κίνητρο, εγκίνημα
motivator = εγκινητής, κινητήριος δύναμη, πηγή κινήτρου
motivation = εγκίνηση, θεωρία κινήτρου
motivational = εγκινητικός, κινητρωτικός
to motivate = εγκινώ, κινητρώνω, δίνω κίνητρο

(Και επειδή μπορεί να γεννηθούν απορίες για παράλληλες λέξεις...στην εμψύχωση, ενθάρρυνση, εγκαρδίωση κτλ υπάρχει το συναίσθημα, λείπει ή υπονοείται η κίνηση. Στην παρακίνηση, ώθηση κτλ υπάρχει η κίνηση, λείπει ή υπονοείται το συναίσθημα.)

Παρόμοιες λέξεις ακούγονται κάπως όχι τόσο γιατί είναι αρχαιοποίητες ή λόγιες...και στα αγγλικά το motive με τα παράγωγα του από το λατινικά motivus/motus/movere ξεκίνησε αλλά μέσα από τη χρήση έγινε μια λαϊκή, καθημερινή λέξη, όπως το inspirational, και αυτό λατινογενές...άντε να πεις στα ελληνικά εμπνευστικό...μπορεί να πλάσουμε ένα σωρό ελληνικές λέξεις αλλά αν δεν μπεις στο κόσμο των αγγλικών δεν καταλαβαίνεις την έννοια και το βάθος....λέξη δίχως χρήση και διακλαδώσεις = γυναίκα εις το ράφι δίχως δόσεις....

το παραπάνω βίντεο είναι ένα δείγμα από χιλιάδες τέτοια δυτικής προέλευσης, ταινίες, ιστορίες, διαλέξεις κτλ...και έρχεται σιγά-σιγά αυτή η νοοτροπία και στην Ελλάδα...παράλληλα βέβαια θα έπρεπε να μας εγκινεί το ερέθισμα (incentive) για να ψαχτούμε τί συμβαίνει με την δική μας παράδοση απέναντι σε τέτοιες προκλήσεις...υπάρχουν κοινωνίες κινήτρου και κοινωνίες αποθάρρυνσης...

και μια και δέρνει ο καύσωνας κλείνουμε με τον αμερικάνο Μάσλοου 
που θυμίζει τις βιολογικές μας ανάγκες...
....πρώτα θα δροσιστούμε και μετά θα σχολιαστούμε....:-)


6 σχόλια:

  1. "διαπίστωσα ότι δεν έχουμε απευθείας ελληνική μετάφραση"

    motivation -> αφορμή

    Η αφορμή δε, δεν έχει και αυτή ακριβή αγγλική μετάφραση. Η μετάφραση που συνήθως δίνεται είναι το cause (=αιτία).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Θα μπορούσε να γραφτεί εγκυκλοπαιδικό
    άρθρο με τη λέξη "αφορμή", όπως το
    motivation;
    εμένα μου μοιάζει Θεωρία Κινήτρου κατά τη θεωρία αριθμών ή φυσικής

    Η αφορμή όπως και το κίνητρο
    είναι επι μέρους όροι
    σε σύνολα, μεγαλύτερες έννοιες
    όπως η αιτιολογία (casuality)
    θεωρία της αιτίας
    και η θεωρία κινήτρου (εγκίνηση)
    ...............................

    Αφορμή (aformi) = the last and shallow cause
    vs
    Αιτία (aitia) = the first and root cause


    έτσι το καταλαβαίνουμε εμείς στα ελληνικά και έχουμε εμμονή να βρούμε
    την αιτία ή αιτίες και την αφορμή
    αν θυμάσαι απ' το σχολείο

    εδώ τους τη φέραμε των αγγλοφώνων :-)

    και αν έχουμε και κίνητρο εθνικό
    θα έπρεπε να πολιτογραφήσουμε εγγλέζικη την aphorme

    ((μέχρι τώρα τη χαίρονται οι ελληνιστές προτεστάντες))

    aphorme starting-point, esp. in war, base of operations, origin, occasion or pretext,resources, capital of a banker,inclination,release of water from sluice
    .................................

    και αυτό που κάνει εντύπωση....
    οι Στωικοί έδωσαν αντίθετη ερμηνεία
    στην αφορμή (από ορμή) (κατά το απογαλακτισμός, αφελληνισμός)
    αποστροφή, ώθηση σε απραξία
    ...............................
    aphormê
    ἀφορμή: aversion, impulse not to act (as a result of ekklisis).

    hormê
    ὁρμή: positive impulse or appetite towards an object (as a result of orexis).

    όπου εκκλιση διάβαζε παρέκκλιση
    παρεκκλίναμε του πεδίου :-0
    αλλά μάθαμε πως οι Στωικοί
    και ο Λάκωνας νοηματοδότησαν
    διαφορετικά την αφορμή

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ας την διαδώσωμε λοιπόν την νέα λέξη, ώστε να ενταχθεί στο λεξιλόγιο· αν και δεν με στενοχωρούσε που κυκλοφορούσα μέχρι τώρα ανάμεσα σε ενθάρρυνση, παρότρυνση και κίνητρα ;-)

    Η ελληνική κοινωνία χάνει τούς παραδοσιακούς της τρόπους στήριξης τών μελών της- δεσμοί οικογενειακοί κυρίως, φιλικοί επίσης- χωρίς να έχει ακόμη προλάβει να οργανώσει νέους, σε αντικατάσταση τών παλιών :-(

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. =) εγκίνηση / engine (=

    engineering the new models

    on the scene

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Since you... motivated dodo's inner geek: Δημητράκος και Liddell-Scott αναφέρουν ρήμα ἐγκινέομαι,-οῦμαι,: ενοχλώ, στον Αριστοφάνη ;-)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. :-) ενοχλητικό το ψειρίζειν

    Ἀνήρ τις ἡμῖν ἐστιν ἐγκινούμενος

    fragment hapax legomenon, δεν αποκλείεται άλλος αρχαίος να το έχει
    νοήσει διαφορετικά

    κινητικός
    1.επιτήδειος, ελκυστικός
    2.προτρεπτικός
    3.ταραχώδης, στασιαστικός

    το απλό ρήμα κινέω περιέχει ήδη αυτήν την επιλογή για το χρήστη
    της γλώσσας

    βέβαια όταν κινείς τα εντός του ακροατή σου, μπορεί και να
    ενοχλείς :-))

    ΑπάντησηΔιαγραφή